در «فکت‌چک» به بررسی و راستی‌آزمایی سخنان مسئولان جمهوری اسلامی با توجه به شاخص‌های حکمرانی خوب می‌پردازیم

بررسی ادعای وزیر پیشین نفت درباره اینکه جمهوری اسلامی در عراق هزینه‌ای نکرده است

بررسی ادعای وزیر پیشین نفت درباره اینکه جمهوری اسلامی در عراق هزینه‌ای نکرده است

بررسی ادعای وزیر پیشین نفت درباره اینکه جمهوری اسلامی در عراق هزینه‌ای نکرده است یوحنا نجدی مدیر اجرایی «موسسه ترویج جامعه باز»   رستم قاسمی، وزیر پیشین نفت و از فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی روز ۲۰ فروردین‌ماه در گفت‌وگویی در تلویزیون دولتی جمهوری اسلامی با بیان اینکه «ما در عراق هزینه‌ای نکرده‌ایم» گفت که «عراق کشور پولداری است» و از این رو «نیازی به هزینه ما نداشته است». آیا ادعای او درست است؟ و جمهوری اسلامی هیچ هزینه‌ای در عراق انجام نداده است؟ تاکنون گزارش‌های متعددی نه تنها از سوی نهادهای بین‌المللی بلکه توسط افراد و نهادهای مسوول در جمهوری اسلامی درباره میزان هزینه‌کرد جمهوری اسلامی در کشور عراق منتشر شده است. از جمله شماری از گروه‌های شبه نظامی شیعه در عراق تحت حمایت جمهوری اسلامی قرار دارند و برخی از بناهای مذهبی در عراق نیز با مشارکت و حمایت ویژه جمهوری اسلامی احداث شده‌اند. برخی از شرکت‌ها و پیمانکاران ایرانی هم برای دریافت طلب...

ادامه مطلب

راستی آزمایی ادعای حسن روحانی درباره بازنشستگان

راستی آزمایی ادعای حسن روحانی درباره بازنشستگان   حسن روحانی ادعا کرده: در سال ۱۴۰۰ وضعیت بازنشستگان بهتر خواهد شد! اما واقعیت چیست؟ آیا بازنشستگان توان گذران امور زندگی‌شان را دارند؟ https://www.youtube.com/watch?v=QWhI0h4bHYs

ادامه مطلب

سوگیری یا تعصب لنگرانداختن چیست؟

سوگیری یا تعصب لنگرانداختن چیست؟ متداول‌ترین سوگیری‌های شناختی   سوگیری  لنگرانداختن لنگرانداختن اصطلاحاً نوعی از سوگیری ست که فرد به طور زیادی تحت تاثیر اولین اطلاعاتی که می‌شنود قرار می‌گیرد. برخی از مثال‌ها از این دست اند: - اولین عددی که در چانه‌زدن بر سر قیمت به آن اشاره می‌شود، نقطه‌ی لنگرگاه تمام چانه‌زدن‌ها و گفتگوهای بعدی قرار می‌گیرد. - شنیدن تصادفی یک عدد می‌تواند بر تخمین‌های کاملاً بی‌ربط اثر بگذارد.   https://www.youtube.com/watch?v=oPv39F254qo

ادامه مطلب

سوگیری‌های ناخودآگاه و اثر آن بر روزنامه‌نگاری

سوگیری‌های ناخودآگاه و اثر آن بر روزنامه‌نگاری

سوگیری‌های ناخودآگاه و اثر آن بر روزنامه‌نگاری نویسنده: نوآمی گلداسمیت مترجم: رضا عرب   سوگیری چیست؟ سوگیری نوعی از تبعیض ویا توجه خاص به یک فرد یا گروه است و اغلب به داوری‌های غیردقیق و ناعادلانه منتهی می‌شوند. ما همه دچار انواعی از سوگیری هستیم. در حالیکه طبیعی است اما اصلاً مطلوب نیست. مغز ما همیشه مجبور است‌ که مقدار زیادی از داده را در زمانی کوتاه پردازش کند. لذا گاهی اوقات از میانبرهایی استفاده می کند. این قابلیت مغز، ما را امن نگاه می‌دارد. مثلاً ما خیلی سریع به این ارزیابی می‌رسیم که فردی که دارد به ما نزدیک می‌شود یک تهدید است یا بی‌خطر. عوامل موثر در سوگیری‌های ناخودآگاه: - گذشته و نوع تربیت ما - تجربیات شخصی - الگوهای کلیشه‌ای در جامعه - بستر فرهنگی   سوگیری ناخودآگاه می‌تواند به پیش‌فرض‌های غیردقیق منتج شود روزنامه‌نگارها نباید دارای پیش‌فرض باشند. آنها باید قضاوت‌هایشان را مبتنی بر حقایق و شواهد متقن بنا کنند چون: - سوگیری ناخودآگاه به کلیشه‌های مضر در ذهن منتهی می...

ادامه مطلب

سوگیری یا تعصب گذشته‌نگر چیست؟

سوگیری یا تعصب گذشته‌نگر چیست؟

سوگیری یا تعصب گذشته‌نگر چیست؟ متداول‌ترین سوگیری‌های شناختی   سوگیری گذشته‌نگر تعصب گذشته‌نگر نوعی از سوگیری شناختی است که فرد رخدادهای عموماً تصادفی را بیش از حد معقول جدی می‌گیرد. معمولاً به این سوگیری، پدیده‌ی «من از اول می‌دونستم» نیز می گویند.  برخی از مثال‌ها چنین هستند: - پس از اتمام مسابقه، اصرار بر اینکه من از اول می‌دانستم چه تیمی قرار است این مسابقه فوتبال را ببرد. - باور بر اینکه شما از اول می‌دانستید که یک کاندیدا قرار است برنده‌ی انتخابات شود. - بعد از اینکه در یک شیر یا خط باختید بگویید از اول می‌دانستید که شما نخواهید برد. - مرور سوالات یک امتحان و این فکر که شما جواب سوالاتی را که پاسخ ندادید، می‌دانستید. - باور به این که شما می‌دانستید کدام سهام بورس قرار است سودآور شود.     علی رغم اینکه همه‌ی آدم‌ها اعتقاد دارند که منطقی‌اند و عاقلانه رفتار می‌کنند، واقعیات نشان می‌دهند که انسان‌ها به طور مدام تحت تاثیر تعصب‌های شناختی (یا سوگیری‌های شناختی) هستند. این...

ادامه مطلب

متداول‌ترین سوگیری‌های شناختی: سوگیری یا تعصب تاییدی چیست؟

متداول‌ترین سوگیری‌های شناختی: سوگیری یا تعصب تاییدی چیست؟

متداول‌ترین سوگیری‌های شناختی: سوگیری یا تعصب تاییدی چیست؟ علی رغم اینکه همه‌ی آدم‌ها اعتقاد دارند که منطقی‌اند و عاقلانه رفتار می‌کنند، واقعیات نشان می‌دهند که انسان‌ها به طور مدام تحت تاثیر تعصب‌های شناختی (یا سوگیری‌های شناختی) هستند. این گونه از سوگیری‌ها، تفکر دقیق را مختل کرده، بر باورهای‌مان تاثیر می‌گذارند، و تصمیمات و داوری‌هایی را که فرد به طور روزمره اتخاذ می‌کند، منحرف می‌کنند. گاهی این تعصبات نسبتاً واضح ‌اند و خودتان نوع خاصی از سوگیری را در خود یا دیگران تشخیص می‌دهید. در مواردی اما این تعصبات خیلی ظریف هستند و برای خود فرد تقریباً غیرقابل تشخیص. اما چرا این سوگیری‌ها رخ می دهند؟ «توجه» یک ابزار محدود برای انسان است. یعنی اینکه ما نمی‌توانیم به همه‌ی جزئیات و رویدادهای خُرد در فرایند شکل‌گیری تفکرات و عقایدمان توجه کنیم. از این رو، معمولا از میانبر‌های ذهنی بهره می‌بریم که توانایی ما را در ارزیابی تسریع می‌کنند اما در عین حال گاهی ما را به وادی تعصب درمی‌اندازند.   سوگیری...

ادامه مطلب

بحران آب به مرزهای فاجعه، نزدیک و نزدیک‌تر می‌شود.

بحران آب به مرزهای فاجعه، نزدیک و نزدیک‌تر می‌شود.

بحران آب به مرزهای فاجعه، نزدیک و نزدیک‌تر می‌شود.   بحران آب به مرزهای فاجعه، نزدیک و نزدیک‌تر می‌شود: کمی بارش در تاریخ ایران همواره مشکل بزرگی برای تمدن ایرانی بوده است. اما ایرانیان با ابتکاراتی همچون احداث قنات هزاران‌ سال به معیشت اصلی خود، کشاورزی پرداختند. ایرانیان به خاطر شبکه لوله‌های توزیع آب یکی از مترقی ترین نظام آبیاری را در دوره ساسانیان داشته اند. اما در دوره اخیر ایران یکی از ضعیف ترین حکمرانی آب را در جهان داراست مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی می‌گوید  سال ۱۴۰۰ خشکسالی بسیار وخیم و شدیدی در ایران حاکم خواهد بود. وزیر نیرو هم از کاهش ۴۰ درصدی بارش‌ها در سال آبی خبر داده است.  به گفته رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی  چشم‌انداز آینده نشان از بهتر شدن شرایط نمی‌دهد. سه عامل بحران آب در ایران رشد جمعیت، کشاورزی و نبود حکمرانی آب است. حمایت حکومت از سیاست فرزندآوری نبود سیاست حمایتی و تامین تکنولوژی مدرن برای کشاورزی نبود...

ادامه مطلب

متداول‌ترین سوگیری‌های شناختی

متداول‌ترین سوگیری‌های شناختی

متداول‌ترین سوگیری‌های شناختی نوشته شده توسط کندرا چری، بازبینی و تایید توسط امی مورین مترجم رضا عرب علی رغم اینکه همه‌ی آدم‌ها اعتقاد دارند که منطقی‌اند و عاقلانه رفتار می‌کنند، واقعیات نشان می‌دهند که انسان‌ها به طور مدام تحت تاثیر تعصب‌های شناختی (یا سوگیری‌های شناختی) هستند. این گونه از سوگیری‌ها، تفکر دقیق را مختل کرده، بر باورهای‌مان تاثیر می‌گذارند، و تصمیمات و داوری‌هایی را که فرد به طور روزمره اتخاذ می‌کند، منحرف می‌کنند. گاهی این تعصبات نسبتاً واضح ‌اند و خودتان نوع خاصی از سوگیری را در خود یا دیگران تشخیص می‌دهید. در مواردی اما این تعصبات خیلی ظریف هستند و برای خود فرد تقریباً غیرقابل تشخیص. اما چرا این سوگیری‌ها رخ می دهند؟ «توجه» یک ابزار محدود برای انسان است. یعنی اینکه ما نمی‌توانیم به همه‌ی جزئیات و رویدادهای خُرد در فرایند شکل‌گیری تفکرات و عقایدمان توجه کنیم. از این رو، معمولا از میانبر‌های ذهنی بهره می‌بریم که توانایی ما را در ارزیابی تسریع...

ادامه مطلب

ادعای پناهیان درباره ظهور امام دوازدهم شیعیان در صورت «سربلندی مردم در انتخابات»

ادعای پناهیان درباره ظهور امام دوازدهم شیعیان در صورت «سربلندی مردم در انتخابات»

ادعای پناهیان درباره ظهور امام دوازدهم شیعیان در صورت «سربلندی مردم در انتخابات» یوحنا نجدی مدیر اجرایی موسسه ترویج جامعه باز علیرضا پناهیان، روز ۱۰ فروردین‌ماه در مصاحبه‌ای با خبرگزاری فارس، با اشاره به انتخابات ریاست جمهوری پیش‌رو، با بیان اینکه «من نمی‌دانم در زمان امام زمان هم رأی‌گیری خواهد بود یا نه»، گفت که «رأی‌گیری امروز امتحانی است برای جامعه ما تا نشان دهیم شایستگی ظهور حضرت را داریم یا نه؟» این سخنران مذهبی نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی، در ادامه افزود که «ملت ایران، اگر از حضور در رأی‌گیری‌ها و امتحان انتخابات، سربلند بیرون بیاید، کافی است برای اینکه حضرت ظهور کنند». آیا ادعای او درست است؟ و حضور مردم در انتخابات ریاست جمهوری پیش‌رو می‌تواند شرایط «کافی» را برای ظهور امام دوازدهم شیعیان فراهم کند؟ این البته اولین بار نیست که علیرضا پناهیان، حمایت از جمهوری اسلامی را مقدمه‌ای برای ظهور امام زمان معرفی می‌کند. او فروردین‌ماه سال ۱۳۹۹ نیز در یک...

ادامه مطلب

بررسی ادعای مصطفی تاجزاده در خصوص بازگرداندن سپاه به پادگان

بررسی ادعای تاجزاده در خصوص بازگرداندن سپاه به پادگان   https://www.youtube.com/watch?v=GMOsnh7ldwo&ab_channel=APOSIran   مصطفی تاجزاده می گوید آمده‌ام تا سپاه را سر جای خود بنشانم اما این طرح ادعا توسط یک کاندیدای ریاست جمهوری در جمهوری اسلامی امکان‌پذیر است؟   طبق اصل113 مرتبط با شرح وظايف رياست جمهوری   رييس‏ جمهوری مسئولیت‏ اجراي‏ قانون‏ اساسي‏ و رياست‏ قوه‏ مجريه‏ را جز در اموري‏ كه‏ مستقيما به‏ رهبري جمهوری اسلامی‏ مربوط مي‏ شود، بر عهده‏ دارد.   برخی از اموري‏ كه‏ مستقيما مطابق اصل 110 قانون اساسی مربوط به‏ رهبر جمهوری اسلامی‏ مي‏ شود چنین است: تعیین سیاست‌های کلی نظام جمهوری اسلامی نظارت بر حسن اجرای سیاست‌های کلی نظام فرماندهی کل نیروهای مسلح. انتخاب فقهای شورای نگهبان فرمانده‌ی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی فرماندهان عالی نیروهای نظامی و انتظامی امضای حکم ریاست جمهوری  عزل رییس جمهور با در نظر گرفتن مصالح کشور    پس طبق قانون اساس کسی که سیاستهای کلی نظام جمهوری اسلامی و سپاه را مشخص می کند ولایت مطلقه رهبری و نه...

ادامه مطلب