۲۸
مرداد
وزیر کشور می‌گوید که «افسردگی در ایران، یک حرف بی‌ربط است»؛ آیا ادعای او درست است؟
وزیر کشور می‌گوید که «افسردگی در ایران، یک حرف بی‌ربط است»؛ آیا ادعای او درست است؟
یوحنا نجدی
احمد وحیدی، وزیر کشور روز ۲۲ مردادماه طی سخنانی در همایشی به مناسبت روز ملی تشکل‌ها و مشارکت‌های اجتماعی گفت: «یکی از القائات این است که می‌گویند جامعه ما دچار افسردگی است که این حرف غلط و بی‌ربطی است».
آیا ادعای او درست است؟ و جامعه ایران در حال حاضر، با مشکل افسردگی روبرو نیست؟
کارشناسان و حتی بسیاری از افراد و نهادهای مسئول در جمهوری اسلامی بارها از افزایش شدید میزان افسردگی در میان مردم ایران خبر داده‌اند به طوری که این بحران، به افزایش آمار خودکشی در ایران دامن زده است. برخی آمارها نیز از کاهش سن آغاز افسردگی به میان دانش‌آموزان و وضعیت نگران‌کننده افسردگی در گروه‌های شغلی مختلف همچون پرستاران خبر می‌دهند.
از این رو، سخنان احمد وحیدی درباره «غلط و بی‌ربط» بودن افسردگی در ایرانیان، ادعایی گمراه کننده است؛ ادعایی برای گمراه...
۲۴
مرداد
همه دشمنی‌های خامنه‌ای با فضای مجازی؛ «هیچ‌کدام منبر و روضه نمی‌شود»
همه دشمنی‌های خامنه‌ای با فضای مجازی؛ «هیچ‌کدام منبر و روضه نمی‌شود»
یوحنا نجدی
«ول است»، «میدان جنگ است»، «در کنترل ما نیست»، «دشمن حضور دارد»، «روضه مهم‌تر است»، «قم و طلبه‌ها واردش شوند»؛ این تنها شماری از کلیدواژه‌های علی خامنه‌ای درباره فضای مجازی است.
تقریباً در تمامی سخنرانی‌ها و پیام‌های رهبر جمهوری اسلامی در سال‌های اخیر، اشاره‌ای پررنگ به فضای مجازی دیده می‌شود؛ از دیدار با بسیجیان و اعضای اغلب سالخورده مجلس خبرگان تا دیدار با خانواده قاسم سلیمانی و سخنرانی در درس خارج فقه، همه‌جا بی‌ربط و با ربط بحث را به فضای مجازی می‌کشاند و به مسئولان هشدار می‌دهد که هرچه زودتر این بساط را جمع کنند.
پرتکرارترین توصیف علی خامنه‌ای از فضای مجازی، تأکید بر «بی‌بند و باری» است: «حالا که دیگر فضای مجازی هم هست؛ یک دستگاهی بی در و دروازه که هر کس هرچه دلش می‌خواهد، می‌نویسد» (پنجم تیر ۱۳۹۸).
او البته گفته که نگران «بی‌پناهی» ایرانیان در فضای مجازی...
۱۷
خرداد
صورت‌های مختلف پروپاگاندا
صورت‌های مختلف پروپاگاندا
نویسنده: میرا ساتیروویچ
ترجمه از موسسه ترویج جامعه باز
این روزها مردم به هر پیام یا اطلاعاتی که با آن مخالف باشند یا به نظرشان خیلی مطلوب نباشد برچسب پروپاگاندا می‌زنند. اینکه پیامی را پروپاگاندا خطاب کنیم یعنی آن را به دلایلی همچون دروغ بودن، فریب، تحریف یا دستکاری حقیقت نپذیرفته‌ایم. در واقع، به سختی می‌توانیم در مورد موضوعی که بر منفعت ما تاثیر می‌گذارد صحبت کنیم بدون اینکه مقداری پروپاگاندا هم در کنارش منتشر نکنیم؛ هر قدر هم که سعی کنیم بی‌طرف باشیم. بدین مفهوم، واژه پروپاگاندا صاحب یک معنی غیرجنجالی است، درست همان طور که در قرن ۱۷ توسط کلیسای کاتولیک رم برای پخش تعلیمات مذهبی استفاده می‌شد.
اما کلمه پروپاگاندا در کاربرد مرسومش کماکان معنی منفی می‌دهد که همپیوند با تلاش نازی‌ها در دهه ۱۹۳۰ است که با مهارت، اقدام‌های رژیمی جنایتکار را توجیه می‌کردند. با وجود اینکه دنائت و شدت پروپاگاندای نازی‌ها تاثیر زیادی بر دریافت عمومی...
۱۶
اردیبهشت
راستی‌آزمایی ادعای علی خامنه‌ای: «نشانه‌های موفقیت در اقتصاد ما وجود دارد.»
راستی‌آزمایی ادعای علی خامنه‌ای: «نشانه‌های موفقیت در اقتصاد ما وجود دارد.»
نیلوفر غلامی، همکار ارشد در موسسه ترویج جامعه باز
علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ۲۳ فروردین ۱۴۰۱ در دیدار با مسئولان و کارگزاران نظام گفت: «افراد مومن و انقلابی مشغول کارند، جوری حرف زده نشود که امید مردم ضعیف شود. با وجود موارد منفی، در همین حوزه نیز نشانه‌های موفقیت وجود دارد که یک نمونه آن تاب‌آوری اقتصاد کشور در برابر تحریم‌های بی‌سابقه است».
او همچنین افزود: «یک نمونه دیگر از موفقیت‌ها، پیش رفتن صحیح و روانِ جریان مدیریت کشور است و برخلاف برخی کشورهای دیگر و با وجود همه دشمنی‌ها، مدیریت کشور به صورت قانونی و بدون نیاز به اقدامات خارج از روال، دست به دست شده است».
آیا ادعای خامنه‌ای صحت دارد و اقتصاد ایران موفق است؟
به گواه رسانه‌های داخلی ایران، اوضاع اقتصادی وخیم‌تر شده و سطح رفاه اجتماعی و اقتصادی کاهش پیدا کرده است.
اواخر اسفند ۱۴۰۰ غلامحسین شافعی رییس اتاق...
۰۸
اردیبهشت
راستی‌آزمایی ادعای عضو شورای مرکزی حزب موتلفه: «ولایت فقیه هم دموکراتیک است و هم ارزش‌های الهی را در بر می‌گیرد»
راستی‌آزمایی ادعای عضو شورای مرکزی حزب موتلفه: «ولایت فقیه هم دموکراتیک است و هم ارزش‌های الهی را در بر می‌گیرد»
محمدکاظم انبارلویی عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اواخر فروردین‌ماه ۱۴۰۱ در گفت‌وگو با خبرنگار گروه سیاسی خبرگزاری فارس، با بیان اینکه «ولایت فقیه هم دموکراتیک است و هم ارزش‌های الهی را در برمی‌گیرد»، گفت: «ولایت فقیه ولایت داناترین، شجاع‌ترین و مدیرترین فرد بر جامعه است که از طریق مردم انتخاب می‌شود و دموکراسی لیبرال را زیر سؤال می‌برد».
آیا این ادعا درست است و «ولایت فقیه دموکراتیک» است؟
ولایت فقیه در تعریف «فقه شیعه» یعنی «رهبری سیاسی جامعه اسلامی به‌وسیله فقیه عادل و با تقوا و دارای شرایط لازم رهبری». از منظر این فقه در زمان غیبت آخرین امام شیعیان یا همان مهدی موعود، فقیه عادل و با کفایت باید سرپرستی و زمامداری جامعه اسلامی را به عهده بگیرد.
نظریه سیاسی ولایت فقیه توسط روح‌الله خمینی مطرح و پس از انقلاب ۵۷ در ساختار...
۲۲
فروردین
راستی آزمایی ادعای هدیه تهرانی: پتروشیمی میانکاله محیط زیست منطقه را از بین می‌برد.
راستی آزمایی ادعای هدیه تهرانی: پتروشیمی میانکاله محیط زیست منطقه را از بین می‌برد.
نیلوفر غلامی، همکار ارشد در موسسه ترویج جامعه باز
زمزمه‌هایی که از سال ۹۶ مبنی بر ساخت یک مجتمع پتروشیمی در مازندران به گوش می‌رسید، در روزهای پایانی سال ۱۴۰۰ و با کلنگ زنی وزیر کشور با عنوان «پروژه پتروشیمی میانکاله» در مرتع حسین‌آباد واقع در پنج کیلومتری «منطقه حفاظت شده میانکاله» عملی شد. رخدادی که موجب اعتراض مردم منطقه، فعالان محیط زیست و تعدادی از شخصیت‌های مشهور و راه‌اندازی کارزار #نه_به_پتروشیمی_میانکاله شد. پتیشن اینترنتی مخالفت با این طرح تاکنون به بیش از ۳۸ هزار امضا رسیده است.
در روزهای اخیر، هدیه تهرانی بازیگر سرشناس سینمای ایران نیز با حضور در منطقه میانکاله به این کارزار پیوسته است. به گفته او احداث این مجتمع پتروشیمی محیط زیست منطقه را از بین خواهد برد. او با انتشار تصاویری در همین زمینه در صفحه اینستاگرامش نوشت: «آیا این مردم، آیا این...
۱۰
فروردین
راستی‌آزمایی ادعای وزیر ارشاد: «حکومت پهلوی با وحشی‌گری و خشونت با مخالفان برخورد می‌کرد»
راستی‌آزمایی ادعای وزیر ارشاد: «حکومت پهلوی با وحشی‌گری و خشونت با مخالفان برخورد می‌کرد»
نیلوفر غلامی، همکار ارشد در موسسه ترویج جامعه باز
محمد مهدی اسماعیلی وزیر ارشاد ۲۸ اسفند ۱۴۰۰ در گفتگو با خبرگزاری ایرنا گفت: «حکومت پهلوی با خشونت و وحشی‌گری با مخالفان خود از نوجوان تا میانسال و پیر برخورد می‌کرد». او افزود: «برخی شبکه‌های خارجی به دنبال تطهیر دوران پهلوی هستند و ما با همه ابزارها مقابل پروژه رسانه‌ای آنها می‌ایستیم».
آیا ادعای اسماعیلی درست است و حکومت پهلوی با «وحشی‌گری و خشونت» با مخالفان برخورد می‌کرد؟
بررسی گزارش‌های منتشر شده توسط «عفو بین‌الملل» در سال‌های منتهی به انقلاب ۱۳۵۷ نشان می‌دهد که آمار دقیقی از تعداد زندانیان سیاسی که این نهاد به تنهایی بتواند تایید کند وجود نداشته است. در گزارش این نهاد حقوق بشری بین‌المللی با استناد به اظهارات یک مقام مسئول حکومت وقت در روزنامه گاردین نوشته شده که در سال ۱۹۷۸ حدود ۲۲۰۰ زندانی سیاسی در...
۰۵
فروردین
راستی‌آزمایی ادعای عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس: «ایران بیشترین شتاب علمی دنیا را دارد»
راستی‌آزمایی ادعای عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس: «ایران بیشترین شتاب علمی دنیا را دارد»
نیلوفر غلامی همکار ارشد در موسسه ترویج جامعه باز
عباس مقتدایی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ۲۸ اسفند ۱۴۰۰ در مصاحبه با خبرگزاری آنا گفت: «جوانان ایران اکنون در لبه مرزهای دانش پیش می‌روند به نحوی که ایران بیشترین شتاب علمی دنیا را دارد». او در بخش دیگری از سخنانش افزود: «ایران بخشی از پیشرفت‌هایش را به جهات امنیتی هنوز افشا نکرده است».
آیا چنین ادعایی درست است و ایران «بیشترین شتاب علمی دنیا» را دارد؟
بررسی آمارهای جهانی نشان می‌دهد که ایران در لیست ده کشور پیشرو در تحقیقات علوم طبیعی جایی ندارد. آمریکا، چین، آلمان، بریتانیا، ژاپن، فرانسه، کانادا، سوئیس، کره‌جنوبی و استرالیا ده کشوری هستند که «بالاترین بازده کلی تحقیقات در زمینه علوم طبیعی» را از آن خود کرده‌اند.
حتی در لیست کشورهای پیشرو جهان در انتشارات علمی نیز اثری از ایران نیست. در لیست...
۲۳
اسفند
راستی‌آزمایی ادعای معصومه ابتکار: «نگاه امام به جایگاه زن خیلی پیشرو و مترقی بود»
راستی‌آزمایی ادعای معصومه ابتکار: «نگاه امام به جایگاه زن خیلی پیشرو و مترقی بود»
نیلوفر غلامی، همکار ارشد در موسسه ترویج جامعه باز
معصومه ابتکار معاون امور زنان در دولت روحانی، سوم بهمن ۱۴۰۰ در مصاحبه‌ای با وبسایت انصاف نیوز به مناسبت روز مادر در دفاع از روح‌الله خمینی گفت: «امام در ارتباط با نقش و جایگاه زن مسلمان در عصر مدرنیته خیلی نگاه پیشرویی داشت. امام نه به عنوان رهبر سیاسی بلکه به عنوان فقیه و آدمی که یک عمر در عرصه فقه گذرانده بود نگاهش خیلی مترقیانه بود».
آیا ادعای ابتکار درست است؟ و نگاه خمینی به جایگاه زن «پیشرو و مترقی» بود؟
از لحاظ معنا و مفهوم، «جنسیت» مجموعه‌ای از صفات، انتظارها، نقش‌ها و اجزای غیر بیولوژیکی است که از نظر فرهنگی و اجتماعی برای هر جنس مناسب شمرده می‌شود. بر همین اساس «تبعیض جنسیتی» به معنای عدم وجود برابری میان هر جنس، در برخورداری از امکانات و فرصت‌هاست که منجر...
