۰۵
بهمن
مالکیت خصوصی، تضمین کنندهی آزادی
مالکیت خصوصی، تضمین کنندهی آزادی
بهزاد احمدینیا
در سال ۱۷۷۵ میلادی یکی از اهالی ویرجینا-آمریکا خطاب به دیوان عالی نوشت: بدون به رسمیت شناختن مالکیت خصوصی، تقریبا تمامی حقوق دیگر برای شهروندان بیمعنیست. این نقل قول هنوز هم در تحقیقات دانشگاهی و مباحث عمدهی حقوق اساسی در حقوق عرفی (نظام حقوقی کشورهایی مانند انگلستان، آمریکا، کانادا، استرالیا و... که به کامون لاو معروف است) برای استدلالها استفاده میشود.
در این نوشتار به نسبت میان مالکیت خصوصی و نوع حکومت میپردازم و تلاش میکنم رابطهی بین دیکتاتوری و آزادی با بهرسمیت شناخت حق افراد برای داراییهای خود را شفاف کنم.
یکی از نخستین گامها در بررسی این مبحث، درک درست مالکیت خصوصیست. در انگلستان از سال ۱۶۰۰ میلادی (۴۲۳ سال پیش معادل اواسط دوران صفوی در ایران) مالکیت خصوصی با این جمله در قوانین به رسمیت شناخته شد: «خانهی هر مرد قلعه و پادشاهی اوست». این شکل ابتدایی از مالکیتیست که ما درباره آن در...
۲۲
دی
رفراندوم، توهم یا دموکراسی؟
رفراندوم، توهم یا دموکراسی؟
بهزاد احمدینیا
واژه رفراندوم یا همهپرسی چند دههست که در ادبیات سیاسی و اجتماعی ایران جای خود را باز کرده و هر از گاهی گروه یا فرد سیاسیای به شکلی به آن ارجاع میدهد. محور تمام این ارجاعها، اثبات حقانیت و مشروعیت است کما اینکه مقامات و طرفداران جمهوری اسلامی به همهپرسی ۱۲ فروردین سال ۱۳۵۸ استناد میکنند و رقبا یا مخالفان آنها نیز برای سرنگونی یا تغییرات اساسی در این نظام، با استناد به اصل پیشبینیشده در قانون اساسی جمهوریاسلامی، خواستار برگزاری آن برای تعیین تکلیف خواستههای خود یا پیروانشان هستند.
پرسشی که در این بین به آن پرداخته نشده این است که اصولا وجود و برگزاری رفراندوم چه نسبتی با دموکراسی دارد؟ و مهمتر از آن اینکه برگزاری رفراندوم چه شرایطی را میطلبد؟ بهعنوان مثال درباره چه موضوعهایی، تحت چه شرایطی، با چه مکانیزمی و توسط چه کسی باید انجام شود.
در این نوشتار تلاش میکنم بدون طولانی...
۱۱
دی
پادشاه و رییسجمهور در کشورهای دموکراتیک چه مسئولیتها و اختیاراتی دارند؟
پادشاه و رییسجمهور در کشورهای دموکراتیک چه مسئولیتها و اختیاراتی دارند؟
محمد ایزدی- پژوهشگر فلسفه
موضوع پادشاهی و جمهوری را میتوان از جهت اختیارات و وظایف بالاترین مقام این دو ساختار سیاسی در انواع دموکراتیک امروزی آن بررسی کرد؛ آنچه شاید کمتر به آن توجه شده است. فایده این قیاس، ارائه تصویری واقعبینانهتر از این دو نوع حاکمیت بر اساس نمونههای واقعا موجود در جهان خواهد بود.
جمهوری دموکراتیک (۱) در انواع مختلف وجود دارد؛ اما در مجموع، بین دو نوع کلی جمهوری کاملا ریاستی و کاملا پارلمانی قرار میگیرند. تفاوت این دو جمهوری در نسبت متفاوت وظایف و اختیارات دولت، یعنی پیکره کلان سیاسی، و حکومت، یعنی نهاد یا قوه اجرایی است.
در جمهوری ریاستی، رییسجمهور هم رییس دولت و هم رییس حکومت است. برای نمونه، آمریکا یک جمهوری ریاستیست. در جمهوری ریاستی ممکن است مقام نخستوزیر وجود داشته باشد، اما بهلحاظ قانونی، او ریاست کامل قوه اجرایی را نیز بر عهده دارد.
در جمهوری...
۰۵
آذر
محمدرضا اسکندری؛ بیجان در کف درمانگاه با رویای آزادی
یوحنا نجدی
محمدرضا اسکندری، جوان ۲۶ ساله پاکدشتی، از جانباختگان اعتراضهای جاری است. یکی از نزدیکان محمدرضا در گفتوگویی اختصاصی با دویچه وله فارسی از زندگی، آرزوها، چگونگی یافتن جسد و فشار نهادهای امنیتی بر خانوادهاش میگوید.
«پولی که برای عروسی پسرم کنار گذاشته بودم را میدم که حداقل جایی که میخواهیم، دفنش کنیم»؛ این جملهای تکاندهنده از پدر محمدرضا اسکندری، یکی از جانباختگان اعتراضهای جاری، خطاب به ماموران امنیتی است.
محمدرضا اسکندری، جوان ۲۶ ساله اهل پاکدشت، عصر روز ۳۰ شهریورماه بر اثر اصابت گلوله ماموران امنیتی در این شهر جان باخت.
روز واقعه؛ ''کف درمانگاه پر از خون بود''
یکی از نزدیکان محمدرضا، که به دلیل مسائل امنیتی نخواست نامش فاش شود، در گفتوگویی اختصاصی با دویچه وله فارسی میگوید که این جانباخته در روز واقعه همچون سایر روزها پس از اتمام کار نزد پدرش به باشگاه بدنسازی میرود؛ پس از تمرین، عازم محله مامازن بود تا به روال سالهای اخیر، ساعاتی را...
۰۱
آبان
بیانیه ۱۱۱۵ : باور کنیم که این نظام فاسد و واپسگرا به پایان راه رسیده است
به کوشش «موسسه ترویج جامعه باز» در آلمان تهیه و منتشر میشود:
به نام زن، آزادی، زندگی، میهن
امروز درخت انقلاب ایرانی در حال ثمر دادن است: انقلابی زندگیمحور و با عطف نظر بر دموکراسی، حقوق بشر، آزادیهای سیاسی و اجتماعی، انقلابی برای بازپسگیری میهنمان از این جمهوری اهریمنی که کارنامهای جز تباهی اخلاقی، فروپاشی اقتصادی، از همگسیختگی نظم اجتماعی، فساد و تبعیض سیستماتیک نداشتهاست.
فراموش نمیکنیم که راه این انقلابِ در حالِ شدن بدون از خودگذشتگی و جانبازی ایرانیان در چهار دهه هموار نمیگشت.
فراموش نمیکنیم که تاوان انقلاب ۵۷ را نسلهای بعد از آن و تا امروز با بذل جانخود داده و میدهند.
فراموش نمیکنیم راه انقلاب ، راهی است که در تمام این سالها مشعل آن را شاهزاده رضا پهلوی و شهبانو فرح پهلوی به عنوان مهمترین رهبران مخالف جمهوری اسلامی و قوت قلب نیروهای تحولخواه تا به امروز روشن نگاه داشته اند و باورمندیم ایشان مهمترین محور قابل اعتماد برای اتحاد...
۲۱
مهر
صدای پای انقلاب و نقش رهبر انقلابی
صدای پای انقلاب و نقش رهبر انقلابی
منبع ؛ ایندیپندنت فارسی
آینده ساخته میشود آنجا که تاریخ قضاوت میشود. با سراسری شدن اعتراضها در ایران و گسترش آن در میان سطوح مختلف جامعه، گفتمان براندازی نه تنها در جهان به رسمیت شناخته شد،
بلکه از آن بهعنوان انقلاب ایرانی نام برده میشود. انقلابی که بنا بر شعارهای انقلابیون، بنا دارد «ایران را پس بگیرد» و آزادی، زندگی و برابری را در ایران زمین ایجاد کند. اما در بحبوحه اعتراضها،
همیشه پرسشیهایی مطرح است که ضرورت پاسخ به آنها را میتوان از طرح مکررشان دریافت. پرسشهایی چون این که آیا انقلابها برای پیروزی به رهبر نیاز دارند و نقش رهبران سیاسی و انقلابی در اعتراضها چیست؟
در این یادداشت، سعی میشود به این سوالها پاسخ داده شود. اما پیش از پاسخ به این پرسشها، شاید سوال اصلی این باشد که اصولا انقلاب چیست و انقلابی کیست؟
انقلابها پیروزند
در علوم سیاسی، انقلاب (revoluto) یک تغییر اساسی و نسبتا در کوتاهمدت در قدرت و نظام سیاسی یک...
۲۸
مرداد
وزیر کشور میگوید که «افسردگی در ایران، یک حرف بیربط است»؛ آیا ادعای او درست است؟
وزیر کشور میگوید که «افسردگی در ایران، یک حرف بیربط است»؛ آیا ادعای او درست است؟
یوحنا نجدی
احمد وحیدی، وزیر کشور روز ۲۲ مردادماه طی سخنانی در همایشی به مناسبت روز ملی تشکلها و مشارکتهای اجتماعی گفت: «یکی از القائات این است که میگویند جامعه ما دچار افسردگی است که این حرف غلط و بیربطی است».
آیا ادعای او درست است؟ و جامعه ایران در حال حاضر، با مشکل افسردگی روبرو نیست؟
کارشناسان و حتی بسیاری از افراد و نهادهای مسئول در جمهوری اسلامی بارها از افزایش شدید میزان افسردگی در میان مردم ایران خبر دادهاند به طوری که این بحران، به افزایش آمار خودکشی در ایران دامن زده است. برخی آمارها نیز از کاهش سن آغاز افسردگی به میان دانشآموزان و وضعیت نگرانکننده افسردگی در گروههای شغلی مختلف همچون پرستاران خبر میدهند.
از این رو، سخنان احمد وحیدی درباره «غلط و بیربط» بودن افسردگی در ایرانیان، ادعایی گمراه کننده است؛ ادعایی برای گمراه...
۲۴
مرداد
همه دشمنیهای خامنهای با فضای مجازی؛ «هیچکدام منبر و روضه نمیشود»
همه دشمنیهای خامنهای با فضای مجازی؛ «هیچکدام منبر و روضه نمیشود»
یوحنا نجدی
«ول است»، «میدان جنگ است»، «در کنترل ما نیست»، «دشمن حضور دارد»، «روضه مهمتر است»، «قم و طلبهها واردش شوند»؛ این تنها شماری از کلیدواژههای علی خامنهای درباره فضای مجازی است.
تقریباً در تمامی سخنرانیها و پیامهای رهبر جمهوری اسلامی در سالهای اخیر، اشارهای پررنگ به فضای مجازی دیده میشود؛ از دیدار با بسیجیان و اعضای اغلب سالخورده مجلس خبرگان تا دیدار با خانواده قاسم سلیمانی و سخنرانی در درس خارج فقه، همهجا بیربط و با ربط بحث را به فضای مجازی میکشاند و به مسئولان هشدار میدهد که هرچه زودتر این بساط را جمع کنند.
پرتکرارترین توصیف علی خامنهای از فضای مجازی، تأکید بر «بیبند و باری» است: «حالا که دیگر فضای مجازی هم هست؛ یک دستگاهی بی در و دروازه که هر کس هرچه دلش میخواهد، مینویسد» (پنجم تیر ۱۳۹۸).
او البته گفته که نگران «بیپناهی» ایرانیان در فضای مجازی...
۱۷
خرداد
صورتهای مختلف پروپاگاندا
صورتهای مختلف پروپاگاندا
نویسنده: میرا ساتیروویچ
ترجمه از موسسه ترویج جامعه باز
این روزها مردم به هر پیام یا اطلاعاتی که با آن مخالف باشند یا به نظرشان خیلی مطلوب نباشد برچسب پروپاگاندا میزنند. اینکه پیامی را پروپاگاندا خطاب کنیم یعنی آن را به دلایلی همچون دروغ بودن، فریب، تحریف یا دستکاری حقیقت نپذیرفتهایم. در واقع، به سختی میتوانیم در مورد موضوعی که بر منفعت ما تاثیر میگذارد صحبت کنیم بدون اینکه مقداری پروپاگاندا هم در کنارش منتشر نکنیم؛ هر قدر هم که سعی کنیم بیطرف باشیم. بدین مفهوم، واژه پروپاگاندا صاحب یک معنی غیرجنجالی است، درست همان طور که در قرن ۱۷ توسط کلیسای کاتولیک رم برای پخش تعلیمات مذهبی استفاده میشد.
اما کلمه پروپاگاندا در کاربرد مرسومش کماکان معنی منفی میدهد که همپیوند با تلاش نازیها در دهه ۱۹۳۰ است که با مهارت، اقدامهای رژیمی جنایتکار را توجیه میکردند. با وجود اینکه دنائت و شدت پروپاگاندای نازیها تاثیر زیادی بر دریافت عمومی...