بحران بانکی

بحران بانکی و بحران پول ملی چیست؟

بحران بانکی و بحران پول ملی چیست؟ ترجمه شده از: بولتن بانک جهانی بانک‌ها به‌عنوان اصلی‌ترین مؤسسات مالی عصر مدرن، مستعد چالش‌ها و ریسک‌های مختلفی هستند. این چالش‌ها شامل: ریسک اعتباری (زمانی‌که وام‌های پرداخت شده و دارایی‌های مختلف با مشکل بازپرداخت روبرو می‌شوند) بحران نقدینگی (زمانی که برداشت‌ها از دارایی‌های بانک فراتر می‌روند) و بحران افزایش نرخ بهره (افزایش نرخ بهره موجب کاهش درآمد بانک از محل اوراق قرضه‌ای که در اختیار دارد می‌شود و آن را وادار می‌کند بیش از آنکه از محل وام‌های پرداختی دریافت می‌کند، پرداخت انجام دهد)، هستند. بحران‌های بانکی معمولا با کاهش در ارزش دارایی‌ها آغاز می‌شوند. به‌عنوان نمونه کاهش ارزش ملک یا سقوط سهام بورس که جزو دارایی‌های بانک هستند، منجر به کاهش اعتبار مالی بانک می‌شود (مترجم: مانند آنچه در آمریکا در سال۲۰۰۸ رخ داد) یا اینکه دولت‌ها از بازپرداخت بدهی‌های خود به بانک‌ها خودداری کنند که موجب افت بهای اوراق قرضه‌ای می‌شود که به‌عنوان پشتوانه...

ادامه مطلب

سرمایه طلا

بهترین راه حفظ سرمایه در ایران چیست؟

بهترین راه حفظ سرمایه در ایران چیست؟ بهزاد احمدی‌نیا اقتصاد یکی از موجوات زنده‌ی ساخته‌ی جوامع بشری‌ست که واقعا در تعریف «موجود زنده» می‌گنجد. در کنار اقتصاد، «جامعه» نیز موجودی زنده است که نسبت به اتفاقات واکنش نشان می‌دهد، تطبیق می‌پذیرد و راه نجاتی برای بقا می‌یابد. در این بین اگر جامعه‌ای با روش‌های علمی و درست با این دو موجود زنده برخورد نکند، ناگزیر رو به زوال خواهد رفت؛ اتفاقی که طی دهه‌های اخیر برای ایران زیر حاکمیت جمهوری اسلامی رخ داده است. یکی از مهمترین پرسش‌هایی که هر روزبخش بزرگی از جامعه ایران از خود و دیگران می‌پرسد این است که چگونه سرمایه‌های خرد و پس‌اندازهایش را از گزند نوسان‌های اقتصادی و سیاسی در امان نگه دارند؟ در این نوشتار به شرح این موضوع می‌پردازیم که چرا طلا بهترین سرمایه‌گذاری در ایران است و چه نوع طلایی ارزش سرمایه‌گذاری دارد. گزینه‌های بین‌المللی سرمایه‌های خرد در جهان برای حفظ ارزش خود روش‌های مشابهی دارند...

ادامه مطلب

رشد اقتصادی

راستی‌آزمایی ادعای بانک مرکزی مبنی بر رشد ۳/۷درصدی اقتصاد

راستی‌آزمایی ادعای بانک مرکزی مبنی بر رشد ۳/۷درصدی اقتصاد بهزاد احمدی‌نیا پیمان قربانی، معاون اقتصادی بانک مرکزی ایران در بخش خبر ساعت ۱۴ روز ۲۲ اسفند ۱۴۰۱مدعی شد که رشد اقتصادی نسبت به قیمت پایه سال ۹۵ معادل ۵/۳ درصد بوده است. در بخش‌های دیگر این گفتگو، رشد اقتصادی را خوب و پایدار توصیف و تورم را در بهمن امسال معادل ۴۳/۶ اعلام کرد. برای بررسی درستی این ادعا، نگاهی به عوامل مهم در تعیین رشد اقتصادی و داده‌های عینی در اقتصاد ایران می‌اندازیم. برای محاسبه‌ی این رشد فرمول‌های متفاوتی وجود دارد که دقت و میزان تطبیق آنها با واقعیت متفاوت هستند. ساده‌ترین این فرمول‌ها براساس مقایسه تولید ناخالص ملی در دو تاریخ مختلف به‌‌دست می‌آید؛ محاسبه‌ای که به‌دلیل درنظر نگرفتن تورم و توانایی دسترسی به خدمات و رفاه، تطبیقی با وضعیت اقتصادی جامعه ندارد. از جمله موارد مهم در بررسی رشد اقتصادی، میزان سرمایه‌گذاری، بهره‌وری، قدرت خرید پول ملی و حتی میزان شادی و...

ادامه مطلب

دارو

راستی آزمایی ادعای سازمان غذا و دارو: ایران جزو ۵ کشور برتر در تولید داروهای بیولوژیک

راستی آزمایی ادعای سازمان غذا و دارو مبنی بر ایران جزو ۵ کشور برتر در تولید داروهای بیولوژیک بهزاد احمدی‌نیا خبرگزاری مهر به نقل از حیدر محمدی، معاون وزیر بهداشت و رئیس سازمان غذا و دارو مدعی شد ایران در بین ۵ کشور برتر تولید داروهای بیولوژیک در جهان است. بررسی این ادعا با توجه به رتبه‌ی دانشگاه‌های ایران در حوزه‌ی بیولوژی و رتبه‌ی تولید علم در ایران، حائز اهمیت است. داروهای بیولوژیک یا زیست داروها انواعی از دارو هستند که مبتنی بر خون انسان، ویروس، باکتری یا دیگر انواع موجودات زنده هستند. این نوع داروها که از واکسن تا انواع داروهای درمانی را شامل می‌شوند، نیازمند تکنولوژی تولید و دانش گسترده و آزمایش‌های بسیار دقیق حساس هستند. یک نمونه از این داروها، واکسن کرونا‌ست که با وجود نیاز جهانی فوری و سرمایه‌گذاری هنگفت، به دلیل پیچیدگی فرآیند تولید و آزمایش آن، نزدیک به دو سال موجب قرنطینه جهان شد. براساس رتبه‌بندی‌های بین‌المللی در زمینه‌ی تولید...

ادامه مطلب

یارانه

راستی آزمایی تیتر شبکه شرق درباره حذف یارانه نفت و گاز در آمریکا

راستی آزمایی تیتر شبکه شرق درباره حذف یارانه نفت و گاز در آمریکا بهزاد احمدی‌نیا وبسایت شبکه شرق در عنوان خبری خود به نقل از رویترز نوشت: «یارانه‌های نفت و گاز آمریکا حذف می‌شود». راستی‌آزمایی این تیتر خبری از دو جنبه آموزنده است. نخست از دید ترجمه‌ی درست خبر و سپس نوع نتیجه‌گیری‌ای که با گزینش تیتر خبر به خواننده القا می‌شود، این رسانه کاری غیر حرفه‌ای را ارائه داده است. متن خبر رویترز با تیتری درباره بودجه‌ی آمریکا آغاز می‌شود. در این خبر بخشی از اصلاح بودجه‌ی پیشنهادی دولت آمریکا  که مربوط به یارانه‌های مالیاتی برای بالادست صنایع نفت و گاز است بررسی شده است. در متن خبر عنوان شده که پیشنهاد مذکور شانسی برای رای آوردن در کنگره ندارد و سپس به اهمیت آن پرداخته شده است. در تیتر نیز رویترز نوشته که دولت بایدن یارانه‌های صنعت نفت و گاز را در بودجه آینده هدف قرار داده است. شبکه شرق بدون توجه به...

ادامه مطلب

لیتیوم

راستی آزمایی ادعای ایرنا کشف دومین معدن بزرگ لیتیوم جهان در همدان

راستی آزمایی ادعای ایرنا کشف دومین معدن بزرگ لیتیوم جهان در همدان بهزاد احمدی‌نیا خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ایران مدعی شد یک معدن لیتیوم با ذخیره ۸/۵ میلیون تن در نزدیکی همدان کشف شده که ایران را در مقام دوم جهان از نظر ذخایر این فلز کمیاب قرار می‌دهد. این خبرگزاری در ویدئویی همچنین مدعی شد که محصول استخراج شده از این معدن طی سه سال آینده روانه بازار می‌شود. این درحالی‌ست که اعداد اعلام شده در خبر با رکوردهای جهانی در این زمینه همخوانی ندارد. بررسی درستی این ادعا در دو بخش یکی صحت میزان ذخایر و دیگری امکان تولید لیتیوم در ایران مهم است. اهمیت این فلز در آینده‌ی انرژی جهان هم‌پای اهمیت نفت و گاز در قرن بیستم است. مجموع ذخایر خالص شناخته شده و قابل برداشت کره زمین اکنون کمتر از ۹۰ میلیون تن لیتیوم خالص است. شیلی با ۹/۲ میلیون تن لیتیوم خالص قابل برداشت، رتبه نخست در این ماده...

ادامه مطلب

مواد خام

مواد خام آینده

مواد خام آینده ترجمه مجمع جهانی اقتصاد در گزارشی که اواخر سال گذشته‌ی میلادی منتشر کرد، مشکلات عدیده‌ای را بر سر راه تأمین انرژی جهان برشمرد و نتیجه گرفت که گذار به شکل‌های تازه‌ی انرژی ناگزیر است. در این گزارش براساس داده‌های بین‌المللی آمده است که فاصله‌ی میان سرمایه‌گذاری لازم برای تأمین نیاز انرژی در سال ۲۰۳۰، بیش از ۲۲ تریلیون دلار است. این واقعیت که پس از بحران اقتصادی سال ۲۰۰۷، سرمایه‌گذاری‌های لازم در بخش بالادست نفت و گاز انجام نشده، جهان را بیش از پیش به دوران پس از سلطه‌ی نفت نزدیک می‌کند. در واقع نفت به مدت یک قرن، سلطان بی‌چون و چرای مواد معدنی و منابع انرژی در جهان بود. اکنون محدودیت‌های زیست‌محیطی، کمبود سرمایه‌گذاری، نامطلوب بودن وابستگی به واردات نفت و گاز (مانند آنچه در حمله‌ی روسیه به اوکراین برای اروپا رخ داد) و توسعه‌ی فناوری‌های مرتبط با ذخیره‌سازی انرژی الکتریکی و درنتیجه انرژی‌های نو، دست به دست...

ادامه مطلب

فدرالیسم

فدرالیسم، ملزومات و چالش‌ها

فدرالیسم، ملزومات و چالش‌ها مترجم: بهزاد احمدی‌نیا در دایرة المعارف بریتانیکا تعریف پایه‌ای فدرالیسم به شیوه‌ای از حکومت اتلاق شده که در آن حداقل دو سطح قدرت دولتی وجود داشته باشد. به این معنا که به غیر از دولت مرکزی، دولت‌ها و مراکز قدرت محلی نیز امکان وضع قوانین را داشته باشند. بنابر داده‌های State Policy Network ، از مجموع بیش از ۱۹۰ کشور جهان، در حال حاضر کمتر از ۳۰ کشور نظام حکومتی فدرال دارند که موفقترین آنها کشورهایی مانند آلمان، آمریکا، کانادا، استرالیا و سوئیس هستند. مبانی مبانی تقسیمات کشوری در فدرالیسم متعدد هستند اما مهمترین آنها شامل تقسیمات جغرافیایی، توان و منابع اقتصادی، قومیت و زبان است. برای هرکدام از این انواع نمونه‌های موفق و چالش‌برانگیزی در جهان وجود دارد. در سوئیس مبنای اصلی تقسیمات گرایشات مذهبی-زبانی و کانتونی‌ست که موجب تشکیل کانتون‌ةایی با اندازه‌های مختلف شده است. در آمریکا جغرافیا و اقتصاد مهمترین عوامل تقسیم بوده و در هند زبان، قومیت...

ادامه مطلب

زبان مادری

آموزش به زبان مادری، دامی برای انزوا یا فرصتی برای ارتقا

آموزش به زبان مادری، دامی برای انزوا یا فرصتی برای ارتقا بهزاد احمدی‌نیا بسیاری از فعالان و گروه‌های قومیت‌گرا و جدایی‌طلب، یکی از دلایل اصلی خواسته‌های خود را نبود آموزش به زبان مادری در استان‌های مختلف عنوان می‌کنند و از این خواسته به‌،نوان دلیل اصلی محرومیت و عقب ماندگی مناطق مورد ادعای خود نام می‌برند. بنیان این ادعا بر این است که کودکان در سال‌های نخستین زندگی، زبان باز کردن را به زبان مادری که در خانه صحبت می‌شود انجام می‌دهند و با ورود به مدرسه، با زبانی نا آشنا روبرو هستند که امکان تحصیل را از آنها می‌گیرد. برای بررسی درستی این ادعا در دو بخش به آن می‌پردازیم: نخست درباره‌ی اهمیت و موضوعیت زبان مادری و سپس به تجربه‌های جهانی. اهمیت و موضوعیت زبان ملی برای تشکیل یک کشور موئلفه‌های مختلفی نیاز است اما برخی از آنها بنیان‌های غیر‌قابل چشم‌پوشی هستند. اصولا کشورها براساس ملت‌ها شکل می‌گیرند و ملت تعریف‌های مختلفی...

ادامه مطلب

مالکیت خصوصی

مالکیت خصوصی، تضمین کننده‌ی آزادی

مالکیت خصوصی، تضمین کننده‌ی آزادی بهزاد احمدی‌نیا در سال ۱۷۷۵ میلادی یکی از اهالی ویرجینا-آمریکا خطاب به دیوان عالی نوشت: بدون به رسمیت شناختن مالکیت خصوصی، تقریبا تمامی حقوق دیگر برای شهروندان بی‌معنی‌ست. این نقل قول هنوز هم در تحقیقات دانشگاهی و مباحث عمده‌ی حقوق اساسی در حقوق عرفی (نظام حقوقی کشورهایی مانند انگلستان، آمریکا، کانادا، استرالیا و... که به کامون لاو معروف است) برای استدلال‌ها استفاده می‌شود. در این نوشتار به نسبت میان مالکیت خصوصی و نوع حکومت می‌پردازم و تلاش می‌کنم رابطه‌ی بین دیکتاتوری و آزادی با به‌رسمیت شناخت حق افراد برای دارایی‌های خود را شفاف کنم. یکی از نخستین گام‌ها در بررسی این مبحث، درک درست مالکیت خصوصی‌ست. در انگلستان از سال ۱۶۰۰ میلادی (۴۲۳ سال پیش معادل اواسط دوران صفوی در ایران) مالکیت خصوصی با این جمله در قوانین به رسمیت شناخته شد: «خانه‌ی هر مرد قلعه و پادشاهی اوست». این شکل ابتدایی از مالکیتی‌ست که ما درباره آن در...

ادامه مطلب