نفت ایران، ملی کردن نادرست و پایان ناگوار
نفت ایران، ملی کردن نادرست و پایان ناگوار
بهزاد احمدی نیا
به بهانهی سالگرد سقوط دولت مصدق که به غلط دولت ملی شدن نفت شناخته میشود، گوشههایی از آنچه در واقعیت این ماجرا گذشت و مقایسهای بین آنچه رقبا انجام دادند را در این نوشتار بررسی میکنیم.
محمد مصدق با ریشهی خانوادگی بسیار نزدیک به شاهان قاجار در شرایطی در سیاست ایران پا گرفت که کشور هنوز با پیامدهای اشغال نظامی در جنگ دوم جهانی دست و پنجه نرم میکرد. او که از نخستین گام به دنبال بالاترین مقامهای حکومتی بود، مهمترین منبع درآمدی و اهمیت استراتژیک ایران یعنی نفت را دستاویز مناسبی برای پیشرفت یافت.
چندین دهه از کشف نفت در ایران میگذشت و از آنجا که ایرانیان با تکنولوژی و فن استخراج نفت مدرن بیگانه بودند، این مهم در کنترل شرکتهای خارجی و بهطور خاص بریتانیا قرار داشت. زمزمههای ملی کردن نفت از چندین دهه پیشتر آغاز شده بود و دولت مستقر...