متداول‌ترین سوگیری‌های شناختی: سوگیری یا تعصب تاییدی چیست؟
علی رغم اینکه همه‌ی آدم‌ها اعتقاد دارند که منطقی‌اند و عاقلانه رفتار می‌کنند، واقعیات نشان می‌دهند که انسان‌ها به طور مدام تحت تاثیر تعصب‌های شناختی (یا سوگیری‌های شناختی) هستند. این گونه از سوگیری‌ها، تفکر دقیق را مختل کرده، بر باورهای‌مان تاثیر می‌گذارند، و تصمیمات و داوری‌هایی را که فرد به طور روزمره اتخاذ می‌کند، منحرف می‌کنند.
گاهی این تعصبات نسبتاً واضح اند و خودتان نوع خاصی از سوگیری را در خود یا دیگران تشخیص می‌دهید. در مواردی اما این تعصبات خیلی ظریف هستند و برای خود فرد تقریباً غیرقابل تشخیص.
اما چرا این سوگیری‌ها رخ می دهند؟ «توجه» یک ابزار محدود برای انسان است. یعنی اینکه ما نمی‌توانیم به همه‌ی جزئیات و رویدادهای خُرد در فرایند شکل‌گیری تفکرات و عقایدمان توجه کنیم. از این رو، معمولا از میانبر‌های ذهنی بهره می‌بریم که توانایی ما را در ارزیابی تسریع می‌کنند اما در عین حال گاهی ما را به وادی تعصب درمی‌اندازند.
تعصب یا سوگیری تائیدی یک نوع از سوگیری است. ما بیشتر به اطلاعاتی توجه می‌کنیم که عقاید کنونی‌مان را تائید می‌کنند. از طریق این تعصب، افراد اطلاعاتی را مهم تلقی می‌کنند که مؤید چیزهایی که به آن فکر می‌کنند یا بدان عقیده دارند.
مثال‌هایی همچون:
– توجه تنها به اطلاعاتی که عقاید شما را در مورد موضوعاتی چون قوانین حمل سلاح یا گرمایش زمین مورد تائید قرار می دهد.
– فالو کردن افرادی در شبکه‌های اجتماعی که با شما هم‌نظرند.
– انتخاب منابع خبری که نظرات شما را تائید کنند.
– اجتناب از گوش دادن به نظرات مخالف.
– عدم توجه به تمام شواهد و واقعیات به شیوه‌ای منطقی و عقلانی.
چندین دلیل برای چنین رویدادی وجود دارد. یک دلیل آن است که یافتن تائید برای عقاید کنونی‌مان کمک می‌کند تا از منابع ذهنی کمتری برای تصمیم‌گیری استفاده کنیم. علاوه بر این به احساس عزت نفس ما نیز کمک می کند چرا که این حس را به فرد می دهد که باروهایش دقیق هستند.
افراد با عقاید متضاد می‌توانند به یک مطلب گوش دهند و جلسه را با دو تفسیر متفاوت ترک کنند، و به نظر هر کدامشان مطلب تائیدکننده‌ی نگرش آنها بوده است. این اغلب بیانگر این نکته ست که سوگیری تائیدی باعث تعصب در عقاید می شود.
مشکل اینجاست که این همه می‌تواند به انتخاب‌های غلط منتهی شود و توانایی فرد در گوش دادن به عقاید مخالف را سلب کند.
