تِیمزواتر، خصوصی‌سازی‌ای که آب را خشکاند
منبع: CNN
تِیمز واتر، خصوصی‌سازی شرکتی که تأمین کننده‌ی یک پنجم آب آشامیدنی (لوله کشی) بریتانیا و ولز است در بحرانی چندگانه و در آستانه‌ی ورشکستگی قرار گرفته و یکی از نخستین عناصر زندگی روزمره مردم یعنی «آب» را با خود به خشکی می‌کشاند.
مشکلات این شرکت در منطقه‌ی لندن بسیار حاد هستند اما گستردگی بحران به تمام انگلستان و ولز می‌رسد چراکه بدهی‌های هنگفت و ارزش‌گذاری نامعقول در خصوصی‌سازی‌های این نهاد در ۳۰ سال گذشته، امروز رخ نموده و ادامه‌ی خدمات رسانی را با مشکل روبرو کرده است. مشکلی که موجب افت ناگهانی حدود ۳۰ درصد در ارزش سهام آن شود.
پیش از ورود به جزئیات نگاهی به مسیر خصوصی‌سازی این شرکت می‌تواند به درک ریشه‌ی مشکلات کمک کند. روند خصوصی‌سازی از سال ۱۹۸۹ و در داخل دولت بریتانیا آغاز و شد و در نهایت یک شرکت آلمانی این نهاد را خریداری کرد. RWE تا سال ۲۰۰۶ به عملیات آبرسانی ادامه داد اما وجود نشتی‌های زیاد و مشکلات مدیریت فاضلاب موجب شد طرف آلمانی اعلام کند سهام خود را به قیمت ۸ میلیارد پوند می‌فروشد. کنسرسیوم کمبل از استرالیا، دومین مالک خصوصی‌آب بریتانیا شد. این شرکت از ابتدای فعالیت طرح‌ها و دستاوردهای نجومی را برای جذب علاقه‌ی سرمایه‌گذاران تعریف کرد و از آن جمله یک طرح سرمایه‌گذاری ۱ میلیارد پوندی که تا آن زمان در صنعت آب‌و فاضلاب بریتانیا بی‌سابقه بود. این مالکیت خصوصی و این طرح جذب سرمایه موجب پرداخت سودهای سالانه کلانی شد و شرکت را تا سال ۲۰۱۷ به ورطه‌ی سه برابر شدن بدهی‌ها کشاند. بدهی‌هایی که تا این زمان بدون احتساب تورم بیش از ۱۰ میلیارد پوند بود. طی ۱۱ سال این مالکیت ۲.۸ میلیارددلار سود به سهامداران پرداخت که معادل ۴۰ درصد کل سودی بود که طی ۲۷ سال پرداخت شده بود. پس از این، در مرحله‌ی بعدی شرکت استرالیایی اعلام فروش مجدد کرد و یک شرکت کانادایی به همراه ۷ شریک دیگر، سهام تیمز واتر را خریداری کردند اما از سال ۲۰۱۷ تا امروز وضعیت فقط رو به بدتر شدن بوده و هست.
دیتر هلم، استاد سیاست‌گذاری اقتصادی در دانشگاه آکسفورد در این‌باره به سی‌ان‌ان گفت: «به‌وضوح بخش آب بریتانیا در یک بحران چندگانه فرورفته است.» او افزود: «امور روزمره، حفظ دارایی‌ها و دستیابی به هدف‌گذاری‌ها و قوانین زیست‌محیطی یا به‌درستی انجام نشده یا بسیار بد انجام شده‌اند. درواقع ارزش‌گذاری‌های نادرست و مهندسی صورت‌های مالی برای پرداخت سودهای کلان به سهامداران، شرکت را تحت فشار شدید قرار داده است.»
نشتی، ریزش فاضلاب تصفیه نشده به دریا، خدمات ضعیف و قبض‌های سرسام‌آور ویژگی‌هایی هستند که تیمزواتر در این سال‌ها با آن شناخته می‌شود. حتی برای پوشش بدهی‌های نجومی قرار است قبض‌های این شرکت از سال ۲۰۲۵افزایش هم داشته باشند.
فقط در بخش نشتی آب براساس آمار نهاد ناظر بریتانیا، شرکت‌های بخش آب در سال ۲۰۲۰ به ازازی هر نفر ۵۱ لیتر آب روزانه هدر داده‌اند که این مقدار آب برای پر کردن ۱۲۰۰ استخر المپیک کافی‌ست. در بخش مخازن نیز این نهاد نگرانی شدید خود را درباره‌ی ۱۷ تأسیسات اعلام کرده که این تأسیسات مسئول تأمین آب ۳۷ میلیون بریتانیایی یعنی ۶۲درصد جمعیت این کشور هستند.
سهامداران ترمز کردند
از چند هفته پیش که زمزمه‌های بحران آبی-مالی در بریتانیا به گوش رسید، مسئولات شرکت اعلام کردند که باید نقدینگی بیشتری را از سوی سهامداران جذب کنند تا بتوانند بر بحران فائق آیند؛ آنها رقم مورد نیاز را ۱ میلیارد پوند بیشتر از آخرین تزیرق پول اعلام کردند و درست یک هفته بعد تیمزواتر در دادگاهی به جرم آلوده سازی یک رودخانه در سال ۲۰۱۷ به پرداخت ۳/۳ میلیون پوند جریمه محکوم شد. از سوی دیگر سهامدارای که در ماه مارس (فروردین امسال) نیم میلیارد پوند به شرکت تزیرق کرده‌اند، تمایلی به پرداخت پول بیشتر ندارند چراکه وضعیت بحرانی این شرکت، چشم‌انداز روشنی برای پول‌های آنها ایجاد نمی‌کند.
به گفته مقامات ناظر آب در دولت بریتانیا، مذاکرات برای جذب سرمایه همچنان ادامه دارد اما تیمزواتر در این بحران تنها نیست و دیگر شرکت‌های فعال در آب بریتانیا نیز در حال چانه‌زنی با سهامداران برای جذب سرمایه هستند.
چطور وضع به اینجا کشید
خصوصی‌سازی شرکت‌ها و خدمات آب و فاضلاب در بریتانیا تحت رهبری دولت مارگارت تاچر در سال ۱۹۸۹ و با این توجیح که خصوصی‌سازی می‌تواند سرمایه موردنیاز برای بازسازی و نوسازی سیستم فاضلاب این کشور که از دوران ملکه الیزابت به یادگار مانده بود را تامین کند، انجام شد.
دوید هال، استاد دانشگاه گرینویچ لندن مشکل را اینطور توضیح می‌دهد: «خصوصی‌سازی نه‌تنها موجب تزریق پول نشد، بلکه پول زیادی را از این سیستم بیرون کشید. در نبود نظارت دقیق، شرکت‌های خصوصی‌سازی شده طی این سال‌ها در مجموع و با احتساب تروم، ۷۵ میلیارد پوند سود به سهامداران خود پرداخته‌اند که بخش اعزم آن با افزایش بدهی‌های شرکت انجام شده است.» او همچنین یادآوری می‌کند که شرکت‌ها در زمان خصوصی‌شدن هیچ بدهی‌ای نداشتند اما مجموع بدهی آنها امروز ۶۰ میلیارد پوند است و در مقابل پول بسیار اندکی از سوی سهامداران به مجموعه ها تزریق شده است.
هال افزود: «نگاهی به آمارهای سالانه نشان می‌دهد تزریق پول سالانه از سوی سرمایه‌گذاران عملا صفر بوده و تأمین سرمایه ۱۹۰ میلیون پوندی برای طرح‌ها از طریق افزایش قیمت و بالا رفتن قبض مصرف‌کنندگان تأمین شده است.»
برآوردها نشان می‌دهد برای دستیابی به اهداف زیرساختی سال ۲۰۵۰ و برای غلبه بر بیش از ۳۰۰هزار نشتی فاضلاب شرکت‌ها باید بیش از ۵۶ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کنند که برای تأمین آن دچار مشکل هستند.
احتمال دولتی شدن
براساس گفته‌های مقامات رسمی در صورتی که مذاکراتن با سهامدار عمده و دیگر سهامداران (صندوق سرمایه‌گذاری کویت و صندوق امارات هم جزو سهامداران هستند) برای تأمین سرمایه به نتیجه نرسد، تیمزواتر در یک برنامه‌ی ویژه به سرپرستی دولت درمی‌آید تا زمانی که یک خریدار مناسب برای آن پیدا شود.
دوید هال، استاد دانشگاه آکسفورد معتقد است که ادامه‌ی روند خصوصی سازی در بخش زیرساخت‌های زندگی به صلاح نیست. او معتقد است که دولت باید راحتی امن و مطمئن برای تأمین آب مصرفی شهروندان بیابد و بهتر است مانند شرکت‌های حمل و نقل ریلی، تأمین آب نیز به مالکیت عمومی جامعه بازگردد تا از سودجویی در بنیان‌های زندگی روزمره جلوگیری شود.
#آب #بریتانیا #تیمزواتر #خصوصی_سازی #فساد #ملی
@aposiran
