روز ملی شیر و خورشید
روز ۲۶ خرداد (پانزدهم ژوئن) به پاس گرامیداشت زادروز مجیدرضا رهنورد، جوان میهندوستی که جانش را در جوخههای اعدام جمهوری اسلامی فدای میهن کرد، توسط انقلابیان روز ملی شیر و خورشید نام نهاده شده است.
مجیدرضا رهنورد روی یکی از دستاننش نقش نماد ملی شیر و خورشید را خالکوبی داشت؛ دستی که پیش از اعدام و در زمان شکنجه ابتدا سوزانده و سپس شکسته شده بود.
خاستگاه نماد شیر و خورشید در ایران
بر اساس پژهشهای احمد کسروی نشان شیر و خورشید در ایران پس اسلام بیشتر برگرفته از نشان ستارهبینی خورشید در برج شیر است.
پیش از اسلام، خورشید نشان میترا بوده و ریشه در باورهای کهن ایرانیان داشته است. در اوستا و گاتها از خورشید بارها بهعنوان ایزدی که جهان را از آلودگی دور میدارد، یاد شده است.
خورشید
خورشید همواره نمادی از پادشاهی در ایران بوده است.
برای نمونه «تصویر بلورین خورشید» سراپرده سلطنتی داریوش سوم را متمایز میکرد، درفش اشکانیان با تصویر خورشید تزیین شده بود و بر بالای تاج شاهنشاهان ساسانی، گویای قرار داشت که نماد خورشید بود.
به گفته یوحنا مالالاس، تاریخنویس یونانی، شاه ایران را «خورشید شرق» و قیصر روم را «ماه غرب» مینامیدهاند.
شیر
از سوی دیگر، شیر همواره بهصورت برجسته در تندیسها، سردیسها، کاسهها، جامهای زرین و سیمین، در دورههای هخامنشی، اشکانی و ساسانی دیده میشده است. شیر نیز پیوندی نزدیک با شاهنشاهی در ایران داشته و همواره ردیفی از شیران تخت و ردای شاهان هخامنشی را مزین میکرد.
تاج آنتیوخوس یکم، شاه پارسیتبار کوماژن با نقش یک شیر زینت شده بود. در نقش برجسته مراسم اعطای مقام در نقش رستم نیز، اردشیر یکم زرهی با تصویر شیر به تن داشته است.
جالب است بدانید در برخی از گویشهای شرق ایران، واژه شاه، شیر خوانده میشود.
مجیدرضا رهنورد
آنچه سبب شد ایرانیان معترض و انقلابیان میهنپرست زادروز مجیدرضا رهنورد را روز ملی شیر و خورشید نام نهند، تنها خالکوبی این نماد ملی روی دست او نبود. آزادگی و دلیری این جوان هنگام دستگیری و در طول بازداشت، و همچنین آرزوی شادی و رقص مردم به جای اجرای آیین اسلامی و ماتم پس از مرگش، از او یک قهرمان ملی ساخت.
رهنورد، از بازداشتشدگان خیزش ۱۴۰۱ ایران بود که در ۲۱ آذر ۱۴۰۱، تنها ۲۳ روز پس از بازداشت، با حکم دادگاه انقلاب مشهد اعدام شد. او بدون طی شدن تشریفات قانونی و بدون حق دفاع یا وکیل، به کشتن دو بسیجی و زخمیکردن چهار بسیجی دیگر متهم شد. این اعدام موجی از خشم مردم را در ایران و جهان به دنبال داشت.