راستی‌آزمایی سخنان رییس سازمان برنامه و بودجه
اگر جدی عمل کنیم می‌توانیم تورم را به زیر ۳۰ درصد برسانیم
بهزاد احمدی‌نیا
مسعود میرکاظمی رییس سازمان برنامه و بودجه در اظهارنظری مدعی شد اگر دولت جدی عمل کند و عوامل تورم‌زا را کاهش دهد می‌تواند تورم را به کمتر از ۳۰ درصد کاهش دهد. وی بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی و تکالیف دیکته شده به بانک‌ها را نیازمند کاهش دانست و مدعی شد حذف ارز ترجیحی موجب کنترل تورم شده است.
بررسی عوامل تورم‌زا در اقتصاد ایران و ادعاهای میرکاظمی، مجموعه سخنان او را با چالش روبرو می‌کند.
تورم به دو دلیل عمده ایجاد می‌شود، نخست رشد نقدینگی بدون پشتوانه تولید و دیگری برهم خوردن تعادل عرضه و تقاضا در بازار؛ این دو دلیل خود زیرمجموعه‌هایی دارند که افزایش بدهی‌های دولت به بانک مرکزی و بانک‌ها به بانک مرکزی (رشد پایه پولی) یکی از مهم‌ترین آنهاست.
برای کنترل تورم نیز راه‌حل‌هایی برمبنای همین عوامل وجود دارند. افزایش نرخ بهره بانکی، کاهش نقدینگی جاری در جامعه، کاهش استقراض دولت از بانک مرکزی و در نهایت جلوگیری از چاپ و انتشار اسکناس بدون پشتوانه درآمدی؛ براساس گزارش‌های بانک مرکزی، میزان بدهی بانک‌ها به این بانک طی ۱۰ ماه دو برابر شده است. همزمان سقوط ارزش ریال و رشد شدید و نامتوازن بازارهای طلا و ارز نسبت به رشد سودآوری تولید و دستمزد در ایران، کشور را در شرایط ابرتورمی قرار داده است. حتی از سخنان خود میرکاظمی (اگر جدی عمل کنیم) نیز مشخص است که دولت ایران قصدی جدی برای تغییر هیچکدام از این سیاست‌ها ندارد.
از سوی دیگر، به شرایطی که در آن تورم نقطه به نقطه بالاتر از ۵۰ درصد رفته، شرایط ابرتورمی یا تورم افسارگسیخته گفته می‌شود. تورم تا ۲۵ درصد سالانه نیز بنابر معیارهای اقتصادی تورم شدید محسوب می‌شود حال آنکه هدف‌گذاری تورم ۳۰درصدی حاکی از آن است که وضعیت تورم سالانه نیز مانند نقطه‌به‌نقطه در شرایط بحرانی قرار دارد و در کوتاه‌مدت و حتی میان‌مدت بدون اقدامات سختگیرانه و گسترده قابل کنترل نیست.
همزمان بانک مرکزی با حذف ارز ترجیحی و ایجاد تغییرات در سبد کالاهای اساسی که در محاسبه‌ی تورم استفاده می‌شوند، سعی در دستکاری آمار و ایجاد کاهش‌های کاذب در معیارها را دارد. در مجموع می‌توان اظهارات رئیس سازمان برنامه و بودجه را اشتباه‌برانگیز دانست. سخنانی که با هدف تبلیغ توانمندی جمهوری اسلامی در کنترل اوضاع اقتصادی مطرح می‌شوند اما ما به ازای عملکردی ندارند.
#تورم #اقتصاد #فقر
@aposiran
