راستی‌آزمایی سخنان فرمانده انتظامی تهران
مبنی بر کاهش آمار سرقت
سرتیپ پاسدار عباسعلی محمدیان، فرمانده انتظامی تهران بزرگ طی سخنانی که در گفت‌وگوی تلویزیونی ۷ اسفند ۱۴۰۳ از صدا سیما پخش شد گفت: «واقعیت این است که آمار سرقت‌ها کاهش یافته اما انتشار ویدئوهای سرقت در شبکه‌های مجازی این تصور را ایجاد می‌کند که وضعیت بدرت شده است.»
راستی‌آزمایی سخنان این سردار سپاه باید با در نظر گرفتن این موضوع مهم انجام شود که رسانه‌ها اعم از نوشتاری و تصویری در ایران، اجازه‌ی انتشار هیچ‌گونه اخبار مرتبط با جرایم و جنایت‌ها را بدون تایید نیروی انتظامی ندارند. روند انتشار این اخبار در رسانه‌ها به این شکل است که تنها اخباری که از سوی روابط‌عمومی نیروی انتظامی در اختیار رسانه‌ها قرار می‌گیرد اجازه انتشار دارند. این رویه حتی در پرونده‌های پر سروصدا و حساس نیز به‌شدت اجرا می‌شود و هرگونه روزنامه‌نگاری تحقیقی در این زمینه، منجر به صدور کیفرخواست و احضار و بازجویی برای خبرنگار خواهد شد. نمونه‌ی این رویه را در پرونده‌ی دو روزنامه‌نگاری که خبر قتل مهسا امینی را برای نخستین‌بار منتشر و از مراسم تدفین او گزارش تهیه کردند، شاهد بودیم.
با در نظر گرفتن این موضوع، به این نتیجه می‌رسیم که نیروی انتظامی در واقع آن بخش از اخبار و آماری را که خود می‌پسندد و امکان استفاده‌ی تبلیغاتی دارد منتشر می‌کند. در چنین شرایطی راستی‌آزمایی این ادعا را با برآوردی که از آمارهای خود نیروی انتظامی به‌دست می‌آید انجام می‌دهیم.
در بهمن‌ماه گذشته، سردار رهام بخش‌حبیبی، فرمانده انتظامی استان فارس خبر از انهدام ۸۹ باند سرقت و افزایش ۱۳۴ درصدی کشفیات قاچاق داد. در این گزارش ذکر شده که با توجه به افزایش سرقت‌های منازل و سرقت به عنف، طی عملیات خاصی، این باندهای سرقت شناسایی و منهدم شده و ۴۶ میلیارد تومان کالای دزدی از آنها کشف و ضبط شد.
در زمان مشابه، گزارش حسن محسنی‌فر، معاون عملیات فراجا، نیز حاکی از دستگیری ۲۶۶ سارق طی یک‌ماه در سراسر کشور است. از موارد اکتشافی اعلام شده در این گزارش، کشف ۳۸۷ خودروی مسروقه و ۷۲۹ خودروی تحت تعقیب جلب توجه می‌کند. او در این گزارش به تفکیک جرایم دستگیرشدگان را اعلام کرده که در آن سرقت از خودرو، کیف‌قاپی و موبایل‌قاپی رتبه‌های نخست را دارا هستند.
همچنین پانزدهم بهمن‌ماه سال جاری، رئیس‌پلیس آگاهی آذربایجان غربی اعلام کرد که طی ده‌ماه نخست ۱۴۰۳، ۲۴۰ باند سرقت در این استان متلاشی و ۲۷۸ مال‌خر بازداشت شده‌اند. وی در این گزارش آمار جالبی مبنی بر کشف ۱۰۱ درصد از جرایم جعل و ۱۰۲ درصد از جرایم کلاهبرداری را اعلام کرده که یعنی کشفیات پلیس بیشتر از جرم‌های گزارش شده بوده است. همچنین او مدعی می‌شود که این استان از جمله امن‌ترین استان‌های ایران است.
گزارش پلیس از استان قزوین نیز نشان می‌دهد فقط در شش ماه نخست امسال ۲۹۰۰ سارق در این استان دستگیر شده‌اند.
در مجموع با توجه به اعداد و ارقام اعلام شده در این گزارش‌ها که از سوی خود نیروی انتظامی منتشر شده و بدون درنظر گرفتن تضادها و تناقض‌هایی که در آن وجود دارد، افزایش دستگیری‌ها و افزایش کشفیات خود نشان‌دهنده افزایش میزان سرقت و جرایم مرتبط با آن است. از سوی دیگر، افزایش اجرای احکام خشن مانند قطع انگشت و حتی اعدام در رابطه با سرقت‌های مکرر و همراه با خشونت، خود نشان می‌دهد که دستگاه قضایی نگران از افزایش این جرم‌ها در پی سقوط وضعیت اقتصادی، به‌دنبال بازدارندگی از مسیر حکم‌های سنگین است.
می‌توان با استناد به این آمارها و برآوردی که از آمار پنهان بر این اساس به‌دست می‌آید، ادعای فرمانده‌ی فاتب را نادرست دانست. افزایش سرقت‌های خشونت‌بار در تهران و شهرهای بزرگ برخلاف ادعای این سردار سپاه، نتیجه‌ی شبکه‌های اجتماعی نبوده و از پیامدهای وضعیت نابسامان اقتصادی جمهوری اسلامی است.
نکته: دیدگاه‌های ابراز شده در این نوشتار لزوما بازتاب سیاست‌های «موسسه ترویج جامعه باز» نمی‌باشد.
