راستی آزمایی

راستی آزمایی گفته‌های دادستان کل کشور درباره تعطیلی گشت ارشاد

گشت ارشاد

راستی آزمایی گفته‌های دادستان کل کشور درباره تعطیلی گشت ارشاد

بهزاد احمدی‌نیا

محمد جعفر منتظری، دادستان کل جمهوری اسلامی ایران در نشست دوم از سلسله نشست‌های جهاد تبیین که به ابتکار دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در این شهر برگزار شد در پاسخ به پرسشی درباره چرایی تعطیل شدن گشت ارشاد ضمن تکذیب هرگونه نقش قوه قضائیه در این تعطیلی تأکید کرد که گشت ارشاد از همانجا که آغاز شد تعطیل شده است.

این پاسخ باتوجه به گزارش‌های متفاوت از شهر‌های مختلف و باتوجه به تکذیبیه‌ی شبکه العالم صدا و سیمای جمهوری اسلامی نیازمند راستی‌آزمایی‌ست.

نخست اینکه هیچ سابقه‌ی خبری‌ درباره اعلام تعطیلی گشت ارشاد از سوی پلیس امنیت اخلاقی یا فاوا پیش از این پاسخ دادستان کل وجود ندارد. (نخستین بار دو روز پس از این نشست این اظهارات موردتوجه رسانه‌ها قرار گرفت)

دوم اینکه در گزارش‌های منتشر شده از نشست، مشخص نیست چه کسی این پرسش را پرسیده و به چه چیزی استناد کرده اما پاسخ قاطع دادستان کل حاکی از آن است که تعطیل شدن گشت دست کم در پشت پرده‌ی اخبار عمومی به‌طور جدی مطرح است.

نکته سوم این است که در گزارش روابط عمومی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم به‌عنوان برگزار کننده مراسم، این بخش از گزارش به‌طور کامل حذف شده است.

در گزارش‌های دیگر از جمله همشهری آنلاین، شبکه شرق، هم‌میهن و شهرآرا این پرسش و پاسخ بدون تردیدِ دادستان کل نوشته شده است اما در گزارش روزنامه هم‌میهن به‌صورت غیرمستقیم مطرح شده که فعالیت ون‌های گشت ارشاد که کارشان دستگیر کردن زنان بوده در تهران تقریبا متوقف شده اما در شهر قم افزایش یافته است. همچنین در این گزارش میدانی تأکید شده که ارسال پیامک به مالکان خودروها به دلیل رعایت نکردن حجاب و توقیف خودروها همچنان با همان شدت پیشین در حال اجراست. در مجموع از این گزارش می‌توان نتیجه گرفت که میزان فعالیت ون‌ها در شهرهای مختلف بستگی به میزان اعتراضات عمومی در آن شهرها داشته است.

نکته چهارم که در گزارش همشهری نیز به وضوح می‌توان دید این است که دادستان کل کشور پس از تأیید تعطیلی گشت ارشاد تأکید می‌کند امور مرتبط با نظارت بر حجاب و رفتارهای اجتماعی از سوی قوه قضائیه با همان شدت پیشین دنبال می‌شود. این تأکید را می‌توان به ادامه‌ی راه گشت ارشاد نیروی انتظامی در قوه قضائیه تعبیر کرد.

پنجمین و آخرین نکته اینکه شبکه خبری العالم از زیرمجموعه‌های صدا و سیما در وبسایت خود با طرح پرسش: «آیا گشت ارشاد تعطیل شد» به عربی درچند خط سخنان دادستان کل را تحلیل کرده و با استناد به اینکه هیچ مقام مسئولی رسما این تعطیلی  را تأیید نکرده، مدعی شد که سخنان منتظری را فقط می‌توان به استقلال گشت ارشاد از قوه قضائیه تعبیر کرد و به معنی تعطیلی گشت ارشاد نیست.

از سوی دیگر روابط‌عمومی نیروی انتظامی و پلیس امنیت اخلاقی نیز از پاسخ به رسانه‌ها در این باره سرباز زده‌اند و به‌نظر نمی‌رسد تمایلی به تأیید یا تکذیب آن داشته باشند؛ همچنین تیتر «گشت ارشاد تعطیل شد» تنها در رسانه‌های با گرایش اصلاح‌طلب یا مخالف جمهوری اسلامی استفاده شده و به‌نظر می‌رسد جمهوری اسلامی و طرفدارانش از بلاتکلیفی این خبر برای بررسی واکنش‌های اجتماعی بهره می‌گیرند.

در مجموع می‌توان نتیجه گرفت ادعای تعطیلی گشت ارشاد به معنی جمع شدن پلیس امنیت اخلاقی یا توقف بازداشت و احضار و جریمه به دلیل حجاب و مسائل مرتبط با آن در کشور ایران نادرست است.