یادداشت, یادداشت مهمان

پشتیبانی جمهوری اسلامی از شبه نظامیان از عوامل اصلی نارضایتی مردم است

پشتیبانی جمهوری اسلامی از شبه نظامیان از عوامل اصلی نارضایتی مردم است

پشتیبانی جمهوری اسلامی از شبه نظامیان از عوامل اصلی نارضایتی مردم است

حامد محمدی

براساس گزارش معاونت رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی که اواخر مهرماه ۱۴۰۰ منتشر شد تا سال ۱۳۹۹ حدود ۳۰ میلیون نفر از جمعیت ایران در «فقر مطلق» زندگی می‌کنند.

پژوهش‌ها نشان می‌دهد در ایران میزان «مخارج سرانه» که نشانه‎ای از وضعیت رفاه خانوار است از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۹ حدود ۱۸درصد کاهش داشته است و در همین دوره تعداد افراد فقیر حدود دو برابر شده است.

یکی از عوامل تأثیرگذار در رشد روزافزون فقر در ایران درگیری جمهوری اسلامی در جنگ‌های منطقه‌ای و به طور کل سیاست‌های تنش‌‎زای آیت‌الله‌هاست که اتفاقاً نفع اصلی آن را سپاه پاسداران به ویژه شاخه برون مرزی آن «سپاه قدس» برده است.

بحران اقتصادی که مردم ایران با آن دست و پنجه نرم می‌کنند تأثیر مستقیم سیاست‌های حکومت است که از یک سو منابع کشور صرف توسعه اتمی و رقابت‌های تسلیحاتی به ویژه ساخت موشک و پهپاد می‌شود و از سوی دیگر گروه‌های شبه نظامی منطقه از حزب‌الله و حماس تا حشدالشعبی و حوثی‌ها می‌شود که نتیجه اینها تحریم‌ و انسداد اقتصادی بود. اصلی‌‌ترین دلیل نارضایتی مردم ایران از حکومت «وضعیت معیشتی» است. پول‌هایی که باید صرف مردم شود سر از لبنان، فلسطین، عراق و یمن در می‌آورد. شعار مردم در تظاهرات که می‌گویند «سوریه را رها کن، فکری به حال ما کن» یا «نه غزه نه لبنان، جانم فدای ایران» واکنش مردم به همین سیاست‌هاست.

مشخص نیست جمهوری اسلامی ایران دقیقاً چقدر در جنگ‌های منطقه هزینه کرده است اما در این مورد بعضی مقامات رقم‌هایی را اعلام کردند. حشمت‌الله فلاحت‌پیشه رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی مجلس اواخر اردیبهشت سال ۱۳۹۹ گفت «حدود ۲۰ تا ۳۰ میلیارد دلار به سوریه پول دادیم و باید از سوریه پس بگیریم. پول این ملت آنجا هزینه شده است.»

در سال ۹۷ گروه اقدام ویژه ایران در وزارت خارجه آمریکا با انتشار گزارشی اعلام کرد که جمهوری اسلامی از سال ۲۰۱۲ میلادی ۱۶ میلیارد دلار برای حمایت از بشار اسد و گروه‌های مورد حمایت خود در یمن و عراق هزینه کرده است.

در واقع بین ماجراجویی‌های اتمی و تهدیدات موشکی و منطقه‌ای با بحران‌ اقتصادی که گریبان مردم و کشور را گرفته پیوند مستقیم برقرار است.

جنگ داخلی سوریه از سال ۲۰۱۱ (اسفند ۱۳۸۹) آغاز شد و از همان نخستین ماه‌های درگیری‌ها سپاه پاسداران مخفیانه اقدام به اعزام نیرو به سوریه کرد. ظهور داعش جنگ را در سوریه و عراق گسترش داد و توجیهی برای اختصاص بودجه بیشتر به سپاه شد و اتفاقاً از همان مقطع اوضاع اقتصادی ایران وخیم‌تر شد. حتا روزنه‌ای باریک که شاید بعد از توافق اتمی در سال ۲۰۱۵ به روی اقتصاد ایران باز شد بعد از خروج آمریکا از توافق بسته شد. حمایت سپاه پاسداران از گروه‌های شبه نظامی از دلایل اصلی دونالد ترامپ برای خروج از برجام بود.