فرسودگی جمعی در ایران نتیجه فشارهای درازمدت است: دهه‌ها محدودیت آزادی فردی، سرکوب مطالبات مدنی و بحران اقتصادی..

فرسودگی جمعی، زخم پنهان جامعه امروز ایران

فرسودگی جمعی، زخم پنهان جامعه امروز ایران ✍️مهرناز حاجی‌علی در ایران امروز، آنچه بیش از هر چیز به چشم می‌آید، نه شور تغییر است و نه خشم آشکار؛ بلکه سکوتی سنگین و خستگی گسترده در جان مردم است. این پدیده که در روان‌شناسی اجتماعی با عنوان فرسودگی جمعی (Collective Exhaustion) شناخته می‌شود، وضعیتی است که طی آن یک ملت، در اثر فشارهای مزمن سیاسی، اقتصادی و روانی دچار خستگی ذهنی و اجتماعی، بی‌اعتمادی عمومی، و نوعی بی‌حرکتی مزمن می‌شود. در پژوهش‌هایی چون نوشتار "Collective Burnout: An Emerging Phenomenon" (Elisabeth Vanderheiden, 2021)، این مفهوم به‌عنوان «از بین رفتن انگیزه جمعی در مواجهه با ناکامی‌های تکرارشونده و احساس ناتوانی در ایجاد تغییر» تعریف شده است. در چهره‌های خاموش، واکنش‌های سرد به فجایع و در مهاجرت بی‌وقفه‌ی نسل‌های جوان می‌توان رد این فرسودگی را دید. جامعه‌ای که دیگر نه برای ساختن فردایی بهتر، بلکه صرفا برای تحمل امروز تلاش می‌کند. فرسودگی جمعی در ایران، نتیجه طبیعی فشارهای...

ادامه مطلب

هاردی مریمان، رئیس مرکز بین‌المللی مقاومت خشونت‌پرهیز مدنی در واشنگتن‌دی‌سی آمریکا، بر اهمیت آموزش استراتژیک تاکید کرد.

نقش آموزش و اعتماد در تقویت جنبش‌ها

در گفت‌وگوی ساناز بهزادی با هاردی مریمان، این رئیس مرکز بین‌المللی مقاومت خشونت‌پرهیز مدنی در واشنگتن‌دی‌سی آمریکا، درباره اهمیت آموزش استراتژیک، اتحاد بین گروه‌های مختلف اپوزیسیون و روش‌های شناسایی نفوذی‌ها، اهمیت اعتماد در رهبری و انواع آن و مباحث متعددی پیرامون جنبش‌های اجتماعی و استراتژی‌های مؤثر در آن‌ها صحبت کرد. مریمان تأکید کرد که به‌عنوان فردی ناایرانی، نمی‌تواند به‌طور کامل از شرایط محلی ایران آگاه باشد و بنابراین، توصیه‌های کلی ارائه داد. او بر اهمیت وحدت در جنبش‌ها اشاره کرد و گفت که کنش‌گران میزان اتحاد خود را ارزیابی کرده و در صورت امکان، آن را تقویت کنند.​ همچنین، مریمان به نقش کلیدی نیروهای امنیتی و نظامی در حکومت‌های سرکوبگر پرداخت و بیان کرد که این حکومت‌ها بر چندین ستون حمایتی، از جمله ارتش، پلیس و دستگاه‌های اطلاعاتی تکیه دارند. او خاطرنشان کرد که در سال‌های اخیر، جنبش‌ها با دشواری بیشتری در جلب حمایت و جدایی این نیروها مواجه بوده‌اند و...

ادامه مطلب

«هر گردی گردو نیست» و این واقعیت را در ابعاد بزرگ و تاریخی در آنچه در آخر دهه‌ی ۸۰ میلادی در انقلاب رومانی رخ داد می‌توان مشاهده کرد.

انقلابی که انقلاب نبود

انقلابی که انقلاب نبود (درس‌هایی از سقوط قلابی یک دیکتاتور) ✍️بهزاد احمدی‌نیا در زندگی هر اتفاقی که ظاهری خوشایند دارد، لزوما به نتیجه‌ای دلخواه و خوشایند ختم نمی‌شود. به قول معروف می‌گویند: «هر گردی گردو نیست» و این واقعیت را در ابعاد بزرگ و تاریخی در آنچه در آخر دهه‌ی ۸۰ میلادی در انقلاب رومانی رخ داد می‌توان مشاهده کرد. در نوشتارهای پیشین روندی که در کشور رومانی پس از سقوط چائوشسکو، دیکتاتور مخوف کمونیست رخ داد و رویه‌ی عدالت انتقالی را شرح دادیم. در این نوشتار که شاید پایانی بر دوره‌ای از مباحث باشد، به درس‌هایی که باید از این رخداد گرفت می‌پردازیم. حزب کمونیست رومانی ۴۲ سال بر این کشور حکم راند و دو سوم از این مدت را تحت رهبری ژنرال چائوشسکو قرار داشت. این حکومت نه‌چندان طولانی همانند دیگر دیکتاتوری‌ها با سرکوب‌ها و خون‌ریزی‌های فراوان همراه بود. در این مسیر همسر چائوشسکو نیز نقشی فعال و مهم در تصمیم‌ها و...

ادامه مطلب

سرژا پوپوویچ، بنیان‌گذار جنبش «اتپور!»، در گفت‌وگو با ساناز بهزادی به اصول و استراتژی‌های مهم جنبش‌های مدنی می‌پردازد.

نقطه اشتراک مخالفان جمهوری اسلامی

سرژا پوپوویچ، یکی از بنیان‌گذاران جنبش «اتپور!» در صربستان و از چهره‌های برجسته در حوزه مبارزات بدون خشونت، در گفت‌وگو با ساناز بهزادی به اصول و استراتژی‌های مهم جنبش‌های مدنی می‌پردازد. او بر اهمیت برنامه‌ریزی دقیق، سازماندهی منسجم و استفاده از روش‌های مسالمت‌آمیز برای مقابله با رژیم‌های استبدادی تأکید دارد. پوپوویچ با اشاره به تجربه جنبش «اتپور!» در سرنگونی اسلوبودان میلوشویچ، توضیح می‌دهد که چگونه می‌توان با بهره‌گیری از تاکتیک‌های هوشمندانه و بسیج مردمی، قدرت سرکوب حکومت را به چالش کشید. به گفته او، آموزش و توانمندسازی اعضای جنبش‌ها نقش کلیدی در افزایش تاب‌آوری و موفقیت در برابر سرکوب دارد. در بخشی از گفت‌وگو، پوپوویچ برای توضیح اهمیت انتخاب شیوه‌های هوشمندانه اعتراض، مثالی می‌زند:«اگر ۱۰ هزار تن در یک میدان برای اعتراض جمع شوند، حکومت می‌تواند با نیروی ضدشورش آن‌ها را محاصره و سرکوب کند. اما اگر همین ۱۰ هزار تن در خانه‌هایشان بمانند و از پشت پنجره‌ها روی قابلمه‌ها بکوبند، حکومت...

ادامه مطلب

شرکت آتی نگر بصیر الکترونیک به عنوان شریک تجاری و توزیع‌کننده انحصاری محصولات شرکت چینی تیاندی در ایران شناخته شد.

سرکوب معترضان ایرانی با محصولات شرکت چینی تیاندی (بخش دوم)

سرکوب معترضان ایرانی با محصولات شرکت چینی تیاندی (بخش دوم) تیرماه ۱۴۰۲، گردهمایی خانواده بزرگ تیاندی با حضور نمایندگانی چون شرکت فرتاک گلوبال ویژن، شرکت آتی نگر الکترونیک و تمامی نمایندگان تیاندی در شهرستان‌ها در تهران برگزار شد. در این گردهمایی شرکت فرتاک گلوبال ویژن (فرکو) به عنوان نماینده اصلی تیاندی در ایران معرفی شد. همچنین، شرکت آتی نگر بصیر الکترونیک به عنوان شریک تجاری و توزیع‌کننده انحصاری محصولات شرکت چینی تیاندی در ایران شناخته شد. تیاندی جزو کم‌شمار شرکت‌هایی است که محصولات آن هم در پروژه‌های بزرگ مانند پالایشگاه‌ها، کارخانه‌های بزرگ و هم در پروژه های متوسط مانند خانه‌های ویلایی، واحدهای اداری و تجاری کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این رو، جامعه هدف بزرگی را برای خود در نظر گرفته است. ایران نیز در هر دو نوع پروژه‌های کوچک و متوسط حضور پررنگی دارد. حضور پررنگ استراتژیک تیاندی در بازار نظارت، تصویر واضحی از شرکتی را ترسیم می‌کند که در تلاش...

ادامه مطلب

نظارت بر مردم و سرکوب مخالفان نه تنها بر افرادی که مورد هدف قرار گرفتند تأثیر داشته، بلکه پیامدهای گسترده‌تری برای نقض حقوق بشر در ایران دارد.

تیاندی و کمک به نقض حقوق بشر در ایران

تیاندی و کمک به نقض حقوق بشر در ایران بر اساس قوانین ایران، اقدامات نهادهای دولتی، از جمله سپاه و نیروی انتظامی، در به‌کارگیری فناوری‌های نظارتی برای سرکوب سیاسی، می‌تواند بر اساس منطق امنیت ملی و نظم عمومی توجیه شود. با این حال، قانونی بودن چنین اقداماتی لزوما با استانداردهای بین‌المللی حقوق بشر که ایران از راه معاهدات مختلف به آن متعهد شده است، همخوانی ندارد. به‌کارگیری فناوری‌های نظارتی برای سرکوب مخالفان قانونی و اجرای قوانین حجاب اجباری بدون پارامترهای قانونی واضح برای حفظ حریم خصوصی و حفاظت از داده‌ها احتمالا با قوانین بین‌المللی حقوق بشر، از جمله حق حریم خصوصی، آزادی بیان و همچنین حق برگزاری اجتماع مسالمت‌آمیز مغایرت دارد. استفاده از فناوری‌های نظارتی تیاندی توسط دولت ایران برای سرکوب معترضان و اجرای قانون حجاب اجباری، نگرانی‌های قابل توجهی را در چارچوب‌های حقوقی بین‌المللی، از جمله نقض معاهدات و موافقت‌نامه‌های مورد تأیید سازمان ملل، برانگیخته است. به‌کارگیری این فناوری‌های نظارتی برای اجرای...

ادامه مطلب

این شکل از نفوذ نیازمند زمان بیشتر و جلب اعتماد عمومی است پس باید برنامه‌ریزی و آمادگی پیشین برای آن وجود داشته باشد.

نفوذ، آسان‌ترن راه مقابله با جنبش (بخش دوم)

نفوذ، آسان‌ترن راه مقابله با جنبش (بخش دوم) مأموران محرک در خیابان و رسانه‌ها بهانه‌تراشی می‌کنند ✍️بهزاد احمدی‌نیا در بخش نخست شرح داده شد که «نفوذ» کم‌هزینه‌ترین و مطلوب‌ترین روش دستگاه‌های سرکوب برای مقابله با حرکت‌های اجتماعی است. انواع مختلف نفوذ در سطح‌های مختلف یک حرکت اجتماعی نیز معرفی شدند. همچنین برای شما نوشتیم که در پایین‌ترین سطح سرکوب یعنی برخورد با اعتراضات خیابانی، از دو روش نفوذ استفاده می‌شود. یکی از این دو روش یعنی استفاده از مخبرها بررسی شد و اکنون وارد بخش دوم یعنی مأموران می‌شویم. مأموران محرک واقعیت این است که هر جنبش اجتماعی‌ای با حرکت‌ها و اقدامات مسالمت‌آمیز آغاز شده و توسعه می‌یابد اما برای تبدیل شدن به انقلاب (در معنای جامعه‌شناختی، انقلاب جنبشی پیروز است که ساختارهای سیاسی و اجتماعی را دستخوش تغییرات بنیادی می‌کند) ناگزیر به تقابل با خشونت سرکوب و ارائه‌ی نیروی اجتماعی و فیزیکی قدرتمندتر از نیروی سرکوب است. در بسیاری از موارد بهترین راه برای...

ادامه مطلب

ساختن و راه‌اندازی هر سازه‌ای، چه ساختمان باشد و چه جنبش اجتماعی، کاری دشوار و زمان‌بر است و ویران کردن آن نیازمند نیرویی حتی بیشتر خواهد بود.

نفوذ، آسان‌ترن راه مقابله با جنبش (بخش نخست)

نفوذ، آسان‌ترن راه مقابله با جنبش (بخش نخست) ✍️بهزاد احمدی‌نیا ساختن و راه‌اندازی هر سازه‌ای، چه یک ساختمان باشد و چه یک جنبش اجتماعی، کاری دشوار و زمان‌بر است. و ویران کردن آن معمولا نیازمند نیرویی به‌همان‌اندازه یا حتی بیشتر خواهد بود. در این میان دانش تخریب در تمامی حوزه‌های مختلف مسئولیت یافتن راه‌هایی برای ویران کردن با کمترین تلاش، هزینه و مشکلات جانبی را برعهده دارد. در حوزه‌ی پدیده‌های اجتماعی و به‌ویژه جنبش‌ها نیز این معادله کاملا صادق است. در نوشتارهای پیشین، براساس پژوهش‌های میدانی و علمی نشان دادیم که سازمان‌دهی و رهبری دو رکن در جنبش‌های اجتماعی هستند که بدون آنها امکان موفقیت وجود ندارد. یادآوری این نکته در اینجا ضروری است که این دو رکن با استفاده از ابزرهای مختلف مسئولیت ایجاد همبستگی و یکپارچگی در جنبش‌ها را بر عهده دارند. به‌بیان دیگر، یکپارچگی و همبستگی در بدنه‌ی جنبش، اصلی‌ترین ستون یک حرکت اجتماعی محسوب می‌شود. یک حرکت اجتماعی هر اندازه...

ادامه مطلب

شاید قابل تصور نباشد که رویدادهای اجتماعی را با استفاده از ریاضیات محاسبه و پیش‌بینی کرد. این بخش از جامعه‌شناسی را دانش مدل‌سازی می‌نامند.

ریاضیات یک انقلاب موفق

ریاضیات یک انقلاب موفق چرا خاکستری‌ها انقلابی نمی‌شوند؟ بخش نخست ✍️مهدی شادمهر و دن برنهارد مقاله‌ی پیش‌رو، یک پژوهش دانشگاهی با استفاده از مدل‌های ریاضی برای برآورد وقوع انقلاب در پی یک شورش و احتمال موفقیت آن و همچنین عوامل موثر در پیروزی و شکست است. نتایج به‌دست آمده از این تحقیق که در دو بخش ترجمه و منتشر می‌شود، در برخی موارد شگفت‌انگیز و حتی تعجب‌آورند. برای بسیاری شاید قابل تصور نباشد که رویدادهای اجتماعی را بتوان با استفاده از ریاضیات محاسبه و پیش‌بینی کرد. این بخش از جامعه‌شناسی را دانش مدل‌سازی می‌نامند. در این روش هر داده‌ی اجتماعی مانند «میزان استفاده‌ی هر فرد از اینترنت» را با یک مقیاس ریاضی نام‌گذاری کرده و سپس با استفاده از فرمول‌های مرتبط ریاضی می‌توان تاثیر آن در یک رویداد مشخص را محاسبه کرد. در جامعه‌شناسی از این روش‌ها برای پژوهش درباره‌ی آنچه در جامعه جریان دارد و برآورد آنچه پیش‌رو است استفاده می‌شود. مانند هر دانشی...

ادامه مطلب

ویدیوی آهو دریایی، دختر دانشگاه علوم و‌ تحقیقات را بسیاری از ایرانیان و حتی غیر ایرانی‌ها نیز در فضای مجازی دیده‌اند.

آهو، هشداری برای توهم 

آهو، هشداری برای توهم  بهزاد احمدی‌نیا دیدنِ واقعیتِ نامطلوب در میان همهمه‌های پرزرق‌وبرق جذاب، امری دشوار است. این دشواری تا بدانجا است که می‌تواند رهبری مقتدر را به ورطه‌ی نابودی کشانده یا جامعه‌ای بزرگ را درگیر مسیری کند که وجود خارجی ندارد. ویدیوی آهو، دختر دانشگاه علوم و‌ تحقیقات را بسیاری از ایرانیان و حتی غیر ایرانی‌ها نیز دیده‌اند. این ماجرا در نخستین لحظه به‌خاطر نام دانشگاه علوم و‌ تحقیقات توجه من را به‌خود جلب کرد و سپس واقعیتی ترسناک را در متن آن دیدم. در نخستین برخورد، یاد سال‌های دور تحصیل در این دانشگاه و تمامی چالش‌های پیدا و پنهان با حراست آن تداعی شد. آنچه در پی می‌آید، برداشت شخصی من حادثه‌ای است که همچون یک «غریبه‌ی بی‌کس» در شهری بزرگ رخ‌داد و هرکس تلاش می‌کند آن را به‌سود خود ترجمه کند. کنش یا واکنش؟  در روانشناسی، جامعه‌شناسی، شیمی و حتی فیزیک، دو واژه‌ی کنش و واکنش کاربرد گسترده‌ای دارد و جالب‌تر آنکه...

ادامه مطلب