حکمرانی خوب و مطالبات شهروندی دو مفهوم به هم مرتبط هستند. حکمرانی خوب زمانی محقق می شود که دولت ها به مطالبات شهروندی توجه کنند و برای تامین آنها تلاش کنند. از سوی دیگر، مطالبات شهروندی به عنوان محرک و موتور محرک حکمرانی خوب عمل می کند.

در یک جامعه ی خوب، دولت ها و مردم در کنار هم برای تحقق اهداف مشترک تلاش می کنند. این امر از طریق گفتگو، مشارکت و همکاری بین دولت و مردم قابل دستیابی است.

این روزهای پایانی فروردین ۱۴۰۳ اخبار مربوط به تنگ‌تر شدن حلقه‌ی سهمیه‌بندی بنزین و احتمال جنگ با اسرائیل به‌دنبال کشته‌شدن فرماندهان سپاه در کنسولگری سوریه آن‌قدر در عنوان رسانه‌ها دیده می‌شود که نیازی به توضیح در این‌باره نیست و یک راست به موضوع این نوشتار می‌پردازیم.

بنزین یا اسرائیل، کدام جمهوری اسلامی را به آتش می‌کشد؟

بنزین یا اسرائیل، کدام جمهوری اسلامی را به آتش می‌کشد؟ بهزاد احمدی نیا این روزهای پایانی فروردین ۱۴۰۳ اخبار مربوط به تنگ‌تر شدن حلقه‌ی سهمیه‌بندی بنزین و احتمال جنگ با اسرائیل به‌دنبال کشته‌شدن فرماندهان سپاه در کنسولگری سوریه بسیار در رسانه‌ها دیده می‌شود. آنقدر که نیازی به توضیح در این‌باره نیست و یک راست به موضوع این نوشتار می‌پردازیم. درگیری با اسرائیل پس از ۴۵ سال رجزخوانی آغاز شد. شامگاه شنبه ۲۵ فروردین ۱۴۰۲، موجی از صدها موشک و پهپاد از خاک ایران راهی اسرائیل شد. تعداد این تسلیحات تا ۳۳۰ موشک کروز، بالستیک و پهپاد اعلام شده‌است. در صورتی که میانگین قیمت هرکدام از این‌ها را ۱۰۰ هزار دلار درنظر بگیریم که باتوجه به ترکیب عددی و تعداد زیاد موشک‌ها این یک برآورد بسیار بسیار خوش‌بینانه است. آنگاه حداقل ۳۳ میلیون این یک شب هزینه روی دست ج.ا گذاشته است. بنابر اعلام طرف مقابل ۹۹ درصد این پرنده‌ها پیش از آسمان اسرائیل نابود...

ادامه مطلب

شورش کوی دانشگاه به‌دلیل همراه شدن رهبران آن با بخشی از حاکمیت، به‌جای آنکه به جنبش یا انقلاب تبدیل شود، رفته‌رفته از دانشجویان یک نیروی فشار در کنترل اصلاح‌طلبان ساخت.

دهه‌ی ۷۰، پایان ماه عسل

نگاهی به شورش‌های دهه‌های ۶۰ و ۷۰ ایران دهه‌ی ۷۰، پایان ماه عسل ✍️بهزاد احمدی‌نیا   شورش کوی طلاب دهه‌ی ۱۳۷۰ شورش‌های خیابانی علیه جمهوری اسلامی را رنگ و بوی تازه‌ای داد. نخستین اقدام، تقابل میان آستان قدس رضوی و شهرداری مشهد از یک سو و کم‌درآمدترین قشر ساکن مشهد در کوی طلاب از سوی دیگر بود. نهم خرداد ۱۳۷۱ مردم در مقابل بولدوزرها و لودرهایی که برای تخریب کوی طلاب به منظور نوسازی آمده بودند ایستادند و حضور نیروی انتظامی و شلیک به یک دانش‌آموز موجب شد آتش شورش شهر را فرا بگیرد. بسیاری از بانک‌ها و دفاتر آستان قدس رضوی به آتش کشیده شدند. شورش طی یک روز با سرکوب نیروی انتظامی به پایان رسید و سپس ابراهیم رئیسی، دادستان وقت تهران، حکم اعدام ۴ تن از بازداشتی‌ها را صادر کرد و آنها اعدام شدند. شورش اسلامشهر سه سال پس از این حادثه، در پانزده فروردین ۱۳۷۴ یک گروه دیگر از طبقه‌ی فقیر در ایران...

ادامه مطلب

شورش لزوما هدف مشخصی در زمان شروع ندارد. تغییر هرکدام از این ویژگی‌ها می‌تواند منجر به یک تغییر در شورش و تبدیل آن به انقلاب یا جنبش شود.

دهه‌ی ۶۰، سال‌های آرامش و تشویش

نگاهی به شورش‌های دهه‌های ۶۰ و ۷۰ ایران دهه‌ی ۶۰، سال‌های آرامش و تشویش ✍️بهزاد احمدی‌نیا در نوشتارهای پیشین درباره‌ی تفاوت‌ها و شباهت‌های شورش، جنبش و انقلاب توضیحاتی داده شد. از جمله نکته‌های قابل بررسی در رویدادهای اجتماعی، یافتن شباهت‌ها یا ویژگی‌های مشترک بین پدیده‌های گفته‌شده است. اما باید گفت ویژگی‌های کلیدی هر کدام است که تعیین‌کننده‌ی نوع رویداد خواهد بود. شورش‌ها چند ویژگی مهم دارند. نخست اینکه به‌شدت خشونت‌محور و هیجانی هستند. معمولا از پیش اعلام شده نیستند؛ واکنشی هستند، یعنی در واکنش به یک رویداد رخ می‌دهند و رهبری ندارند. شورش لزوما هدف مشخصی در زمان شروع ندارد. تغییر هرکدام از این ویژگی‌ها می‌تواند منجر به تغییر شورش و تبدیل آن به انقلاب یا حتی جنبش شود اما این نیز قطعی نیست. برای نمونه شورش ممکن است در پاسخ به فراخوان یک گروه یا شخص روی دهد. دهه‌ی ۶۰ شمسی، آرامش پس از تثبیت جمهوری اسلامی دهه‌ی ۱۳۶۰ در ایران برای جمهوری اسلامی که...

ادامه مطلب

در جامعه‌شناسی و به‌طور کلی «علوم انسانی» جامعه به‌عنوان یک موجود زنده درنظر گرفته می‌شود که تمامی ویژگی‌های یک انسان مفرد را به‌صورت یک کل متشکل از انسان‌ها در خود دارد.

شورش، جنبش، انقلاب؛ مثلث تغییر از بیرون

نویسنده: بهزاد احمدی نیا آنگاه که نظام‌های سیاسی-اجتماعی در یک جامعه ساختارهای قانونی، مشروعیتی و سازمانی را برای ایجاد تغییر یا تغییرات مورد نظر جامعه نداشته باشند، جامعه این تغییرات را بیرون از قدرت و نظام حاکم پیگیری خواهد کرد. همانگونه که می‌دانیم، در جامعه‌شناسی و به‌طور کلی «علوم انسانی» جامعه به‌عنوان یک موجود زنده درنظر گرفته می‌شود که تمامی ویژگی‌های یک انسان مفرد را به‌صورت یک کل متشکل از انسان‌ها در خود دارد. این موجود زنده بی‌شک همچون هر حیات دیگری، برای ادامه‌ی بقا نیازمند تغییرات و انطابق با شرایط بیرونی و درونی خود است و موظف است موانع موجود بر سر راه این تغییرات را از میان بردارد یا اینکه به زوال و نابودی تن دهد. در مجموعه نوشتارهایی که از این پس در وبسایت جامعه‌ی باز منتشر خواهد شد، به بررسی شباهت‌ها، تفاوت‌ها، لازمه‌ها و نمونه‌های این مثلث خواهیم پرداخت. در وضعیت طبیعی و در یک جامعه‌ی مدرن و پویا،سازوکارهایی...

ادامه مطلب

محمد هاشمی، همسر معصومه ابتکار، از سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۰ عضو وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی بود و پس از آن به سمت ریاست اطلاعات خارجی وزارت اطلاعات رسید.

حلقه فاسد معصومه ابتکار و سید محمد هاشمی

معصومه ابتکار در سال ۱۳۵۷ با سید محمد هاشمی ازدواج کرد و از او صاحب دو فرزند پسر شد. هاشمی یکی از طراحان حمله به سفارت آمریکا در سال ۱۳۵۸ در تهران بود. از جمله دستاوردهای سید محمد هاشمی: 📌 سید محمد هاشمی، همسر معصومه ابتکار، از سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۰ عضو وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی بود. او پس از آن به سمت ریاست اطلاعات خارجی وزارت اطلاعات رسید. 📌 در ۲۷ دی ۱۳۹۴، هاشمی به دلیل همکاری با وزارت دفاع برای لجستیک نیروهای مسلح (MODAFL) تحت تحریم‌ آمریکا قرار گرفت. 📌 محمد هاشمی در دهه ۱۳۶۰ برای پروژه خیالی اکتشاف نفت در خلیج فارس بودجه‌ای به ارزش ۵ میلیارد تومان گرفت که در نهایت با تعدادی گزارش تقلبی به آن پایان داد. معصومه (نیلوفر) ابتکار به عنوان سخنگوی دانشجویان مسلمان پیرو خط امام به همراه همسر اطلاعاتی خود و دیگر اعضای سرسپرده گروه بود که به سفارت آمریکا حمله کرده و دیپلمات‌های آن را...

ادامه مطلب

تاریخ ایران چه در دوران معاصر و چه پیش از آن برای حضور زنان در عرصه‌های اجتماعی فراز و فرودهای بسیاری را تجربه کرده است. به‌ویژه پس از ورود اسلام، زنان برای حضور در عرصه‌های اجتماعی و سیاسی چالش‌های بی‌پایانی را پیش‌رو تجربه کرده‌اند و می‌کنند که از هرکدام درس‌هایی برای گام بعدی آموخته‌اند.

زنان در گذار از دوران پهلوی

زنان در گذار از دوران پهلوی نویسنده: بهزاد احمدی نیا تاریخ ایران چه در دوران معاصر و چه پیش از آن برای حضور زنان در عرصه‌های اجتماعی فراز و فرودهای بسیاری را تجربه کرده است. به‌ویژه پس از ورود اسلام، زنان برای حضور در عرصه‌های اجتماعی و سیاسی چالش‌های بی‌پایانی را پیش‌رو تجربه کرده‌اند و می‌کنند که از هرکدام درس‌هایی برای گام بعدی آموخته‌اند. حضور اجتماعی-سیاسی زنان در جامعه‌ی معاصر با انقلاب مشروطه و همراهی برخی بزرگان قومی زن با مبارزان مشروطه از یک سو و هم‌صدا شدن زنانی از دربار با این جنبش نمایی تازه گرفت. رهبری و حضور زنان در مناسبات اجتماعی از پایگاهی خارج از قدرت با رویدادهای اجتماعی در عصر مدرن از این‌جا آغاز شد و در دوران پهلوی به‌تکامل رسید. رضا شاه، نخستین پادشاه پهلوی که با استفاده از پایگاه اجتماعی روحانیون و سپس نفوذ سیاسی در دربار توانسته بود سلسله‌ی قاجار را منقرض کند، با روی کار آمد...

ادامه مطلب

در یک حکومت مشروطه، نظریه سیاسی با ترکیبی منحصر به فرد از سنت، میراث و اصول دموکراتیک مدرن مشخص می‌شود. در حالی که سلطنت نقش‌های نمادین و سراسری خود را حفظ می‌کند، فرآیند انتخابات به عنوان مکانیسمی برای مشارکت شهروندان در حکومت عمل می‌کند. درواقع سنگ‌بنای حکومت مشروطه مانند هر نظام دموکراتیک دیگری «انتخابات» است. از این نظر یک حکومت سلطنت مشروطه با دیگر انواع جمهوری شباهت قابل توجهی دارد ، تفاوت‌ها از آنجا آغاز می‌شود که یکی از ارکان در چارچوب‌ها دست برده و در آنها تغییرات دلخواه خود را ایجاد می‌کند

انتخابات در نظام مشروطه پادشاهی

انتخابات در نظام مشروطه پادشاهی نویسنده: بهزاد احمدی نیا   در یک حکومت مشروطه، نظریه سیاسی با ترکیبی منحصر به فرد از سنت، میراث و اصول دموکراتیک مدرن مشخص می‌شود. در حالی که سلطنت نقش‌های نمادین و سراسری خود را حفظ می‌کند، فرآیند انتخابات به عنوان مکانیسمی برای مشارکت شهروندان در حکومت عمل می‌کند. درواقع سنگ‌بنای حکومت مشروطه مانند هر نظام دموکراتیک دیگری «انتخابات» است. از این نظر یک حکومت سلطنت مشروطه با دیگر انواع جمهوری شباهت قابل توجهی دارد ، تفاوت‌ها از آنجا آغاز می‌شود که یکی از ارکان در چارچوب‌ها دست برده و در آنها تغییرات دلخواه خود را ایجاد می‌کند. چارچوب قانون اساسی قبل از هر چیز، مهم است که چارچوب قانونی را که در آن انتخابات در یک حکومت مشروطه عمل می‌کنند درک کنیم. برخلاف یک جمهوری که در آن سرانجام دولت عموماً انتخاب می‌شود، در یک حکومت مشروطه، پادشاه به عنوان سرپرست سراسری، غالباً به عنوان نمادی از پیوستگی، سنت...

ادامه مطلب

انتخابات

انتخابات بهترین و منطقی‌ترین راه تغییر است

راستی آزمایی سخنان مقدم‌فر انتخابات بهترین و منطقی‌ترین راه تغییر است بهزاد احمدی‌ نیا حمیدرضا مقدم‌فر، کارشناس مسائل سیاسی در ویژه برنامه انتخاباتی «به‌اضافه‌ یک» شبکه اول سیما  که با موضوع دلایل حضور و مشارکت در انتخابات پیش‌روی مجلس برگزار شد، گفت: «مردمی که می‌خواهند بهترین راه را انتخاب کنند و تغییر را انتخاب و ایجاد کنند، باید بدانند که انتخابات بهترین، پذیرفته‌ترین و منطقی‌ترین راه برای تغییر است.» راستی‌آزمایی این ادعای کارشناس صدا و سیما ابعاد مختلفی می‌تواند داشته باشد که در این مطلب نمی‌گنجند اما با بررسی یک مورد از مواردی که یک انتخابات را برای تغییر کارآمد می‌کند می‌توان به نادرستی آن پی برد. در یک نظام مردمسالار (دموکراتیک)، انتخابات شیوه‌ای‌ست که توسط آن مردم نظر خود را برای نوع حکمرانی و اداره‌ی امور روزمره اعلام می‌کنند. در این روند افرادی که نزدیک‌ترین نظر به خواسته‌های عامه‌ی مردم را داراند از طریق صندوق‌های رای انتخاب می‌شوند تا این نظر را در اداره‌ی...

ادامه مطلب

علی اکبر ولایتی، ابوالمشاغل نظام و وزیر امور خارجه در بیت خامنه‌ای

از علی‌اکبر ولایتی بیش‌تر به عنوان ابوالمشاغل نظام یاد می‌شود چرا که دارای دست کم ۶۳ عنوان شغلی رسمی است. ولایتی به خاطر ارتباط نزدیکش با خامنه‌ای، خود را وزیر امور خارجه غیررسمی جمهوری اسلامی هم می‌داند. او نه تنها به خامنه‌ای مشاوره می‌دهد، بلکه به اجرای سیاست‌های او در پشت صحنه نیز کمک می‌کند. با توجه به موقعیتش در دفتر خامنه‌ای، او از هر بازرسی و انتقادی مصون است. ولایتی را می‌توان در زمره چهره‌های تندرو در حکومت جمهوری اسلامی دسته‌بندی کرد. در دیدار معروف خامنه‌ای و بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه، در اسفند سال ۱۳۹۷ ولایتی در این دیدار حاضر بود اما محمدجواد ظریف، وزیر وقت امور خارجه، در این دیدار حضور نداشت. شهرت این دیدار به این دلیل است که ظریف از آن مطلع نبوده و به جلسه دعوت نشده بود. ظریف در واکنش به دعوت نشدن به این جلسه، ظاهراً نامه استعفای خود را به حسن روحانی، رئیس...

ادامه مطلب

پژوهش‌های پروفسور مائورو گیلن، استاد دانشگاه پنسیلیوانیا، وارتن بیزنس اسکول، نیز از اندک پژوهش‌های انجام شده در زمینه قیاس نظام‌های پادشاهی مشروطه و جمهوری است که نشان می‌دهد نظام‌های پادشاهی سطح زندگی بالاتری را به شهروندان خود ارائه می‌دهند.

نظام پادشاهی یا جمهوری؟

اندیشه غالب در میان روشنفکران ایرانی در طول دهه‌های اخیر بر این مبنا بوده است که نظام‌های جمهوری نسبت به نظام‌های پادشاهی سبک زندگی بهتری را به مردم کشور پیشکش می‌کنند. این نگاه با توجه به محبوبیت نظام پادشاهی در میان ایرانیان گاه بسیار جنجال‌برانگیز بوده است. بر اساس گزارش سازمان شفافیت بین‌المللی و یافته‌های این سازمان در سال ۲۰۲۰، شش کشور با کمترین میزان فساد در دسته‌بندی نظام‌های پادشاهی مشروطه قرار گرفته‌اند. این نکته مهم نشان از استحکام و تدبیر مدیریتی در این نظام‌ها دارد که می‌تواند به بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی کشورها کمک کند. در چارچوب این پژوهش، نظام‌های پادشاهی مشروطه با پایین‌ترین میزان فساد در میان دیگر دولت‌ها، نوع مملکت‌داری و اهمیت به حقوق و رفاه شهروندی و همچنین جایگاه کشور از نظر اجتماعی و سیاسی در جهان از ویژگی‌ها و مزایایی معنادار برخوردارند که به بهبود سطح زندگی شهروندان کمک می‌کند. با نگاه به یافته‌های بنیاد هریتیج که...

ادامه مطلب