نفت و گاز و فرصت‌های پس از انقلاب بهزاد احمدی‌نیا تابستان داغ سال ۱۳۵۳ مصادف با ۱۹۷۴ میلادی ایران به یک رکورد در سطح جهانی دست یافت و آن تولید ۶/۰۶ میلیون بشکه نقت در روز بود. این عدد با پایان سال ۵۳ برای همیشه (تا امروز) پایان یافت اما اثرگذاری و بیم‌وامیدی که در صنعت نفت و گاز ایران باقی‌گذاشت هنوز هم بر تمامی سیاست‌ها و دستاوردها سایه افکنده است. بررسی فرصت‌ها و دستاوردها در هر زمینه‌ای نیازمند داشتن سابقه‌ و دانستن شرایط حاکم به دوران و بسیاری جزئیات و نکات فنی و دقیق است اما شاید بتوان درباره‌ی صنعت نفت و گاز ایران، این کار را با کمترین پیچیدگی و به‌زبان ساده انجام داد. برای این منظور، به‌سراغ کلیدی‌ترین عوامل و نتایج می‌رویم تا با کمترین پیچیدگی آماری بتوانیم به مقصود برسیم. ابتدا به آنچه انقلاب اسلامی از حکومت شاهنشاهی تحویل گرفت می‌پردازیم تا بدانیم فرصت‌هایی که پس از آن وجود داشت،...

نیروی کار و شکست توسعه در ایران منبع: کتاب تقلا برای توسعه در ایران از سال‌ ۱۹۶۰ و با آغاز فرایند توسعه در ایران، نیروی کار یا همان کارگران ماهر و ساده‌ای که بازووان این توسعه بودند تحت تأثیر عوامل مختلفی دچار تغییر شده‌اند. عوامل دموگرافیک، سطح آموزش، مهاجرت از روستاها به شهرها، مهاجرت از ایران و مهاجران خارجی که به ایران آمده‌اند، عوامل اقتصاد کلان، تعداد افراد در سن کار و حتی تغییراتی که در خانوارها ایجاد شده بر توسعه‌ی نیروی کار در ایران اثر گذاشته‌اند. تحصیلات و سرمایه انسانی طی این سال‌ها اثر بسزایی در رشد اقتصادی ایران داشته که نیازمند بررسی در بخشی مجزاست. سرمایه انسانی نیروی کار را به‌طور کلی می‌توان به دو دسته تقسیم کرد، نیروی کار فعال و نیروی کار غیرفعال. نخستین گروه آن بخش از جمعیت هستند که در سن فعالیت قرار دارند حال آنکه یا مشغول به کار هستند یا در بازار کار به دنبال شغل...

دستاورد دموکراتیک انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی بهزاد احمدی نیا   جایی در آذرماه ۱۲۸۴ شمسی به دنبال ناتوانی دولت علاءالدوله، صدراعظم مظفرالدین شاه، در سروسامان دادن به وضعیت اقتصادی اسف‌‌بار پس از جنگ، چند تاجر به ناحق به چوب و فلک سپرده شدند تا جرقه‌ي انفجار تاریخ ایران روی تلانبارهای بی‌عدالتی بیفتد. جنبش و سپس انقلاب مشروطه‌ی ایران با خواسته‌ی ابتدایی «تشکیل عدالتخانه» به رهبری روحانیون و بازاریان در گام نخست با مقاومت کمی مواجه و پیروز شد اما دستیابی به این خواسته تا سال‌های دهه‌ی ۱۳۵۰ به‌طول انجامید. نخستین مرحله از انقلاب مشروطه اگرچه توانست برای نخستین‌بار در قرن بیستم پادشاه را ناگزیر به کوتاه آمدن در مقابل خواسته‌ی مردم کند اما به همان سرعت شکست خورد و مرحله‌ي دوم را رقم زد. در این مرحله با پیوستن تحصیل‌کردگان به انقلاب، خواسته‌ی اصلی به «تشکیل مجلس شورای ملی» و استقرار نوعی نظام دموکراتیک در ایران تغییر کرد. خواسته‌ای که باز هم با...

بخش دوم: دشمنی خمینی و خصوصی‌سازی خصوصی‌سازی، تاریخچه‌ای از عقلانیت حاکمان ایران بهزاد احمدی‌نیا آنچه در بخش نخست خواندیم: خمینی که در این زمان یک روحانی شناخته‌شده در حوزه‌ی علمیه بود، سکان مخالفت با اصلاحات را در دست گرفت. اصلاحات که ابتدا در ۶ اصل ارائه و به رای گذاشته شد، بعدها تا ۱۹ اصل نیز پیش رفت. مخالفت خمینی با دو اصل در این اصلحات بود، یکی لغو نظام ارباب رعیتی و از دست رفتن زمین‌های اوقاف و وجوهات مالکان و دیگری اصل حق رای برای زنان ایران. جدا از این‌ها، اصلاحات اصول دیگری داشت که بسیار برای ایران مهم بودند. اصل سوم مبنی بر فروش سهام کارخانجات  دولتی به‌عنوان پشتوانه‌ی اصلاحات ارضی و اصل چهارم مبنی بر سهیم کردن کارگران در سود کارخانه‌ها که هر دو در راستای توزیع بهتر ثروت و منابع در اقتصاد طراحی شده بودند. در تاریخ ۶ بهمن ۱۳۴۱ همه‌پرسی درباره‌ی اصلاحات انجام و با ۵/۶ میلیون رای موافق و...

خصوصی‌سازی، تاریخچه‌ای از عقلانیت حاکمان ایران بهزاد احمدی‌نیا بخش نخست انتقال مالکیت از دولت به بخش غیر مرتبط با دولت، خواه عموم مردم و خواه یک یا چند شرکت کاملا خصوصی و حتی اشخاص سرمایه‌دار، در اقتصاد مدرن با نام «خصوصی‌سازی» شناخته می‌شود. در قرن بیستم و با رشد تفکر دموکراسی و لیبرالیسم در کشورهای در حال توسعه، این واژه وارد ادبیات اقتصادی جهان شد. آنچه در دیگر نقاط جهان رخ‌داد در حوصله‌ی این نوشتار نیست و جداگانه به آن خواهم پرداخت اما در اینجا نگاهی می‌کنیم به ظهور و تداوم خصوصی‌سازی در ایران و آنچه به‌عنوان دستاورد و پیامد برای جامعه ما داشته است. سه دولت قربانی نخستین خصوصی‌سازی ایران محمدرضا شاه پهلوی، پس از آنکه بر دشواری‌های دو دهه‌ی نخست نشستن بر تخت چیره شد و کشور را از ورطه‌ی جنگ جهانی دوم و پیامدهایش بیرون کشید، دریافت که پیشرفت و توسعه‌ی اقتصادی و علمی ممکن نیست مگر اینکه سرمایه‌ها در مسیری درست...

راستی‌آزمایی ادعای حسن رحیم‌پور ازغدی: «قبل انقلاب روحانیت جرات حرکت در خیابان را نداشت» نیلوفر غلامی، همکار ارشد در موسسه ترویج جامعه باز حسن رحیم‌پور ازغدی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، گفت: «برخی‌ها می‌گویند از وقتی انقلاب شد روحانیت احترامش کم شد، اصلاً چنین نیست قبل انقلاب روحانیت جرأت حرکت در خیابان را نداشت و اصل اسلام محترم نبود چه برسد به روحانیت. برخی طلبه‌ها می‌گویند به ما بی احترامی می‌کنند به ما فحش می‌دهند خوب خیلی از انبیا را مورد تمسخر قرار دادند. تو باید به وظیفه‌ات عمل کنی حتی اگر فحش دهند ما نباید فقط به فکر خودمان باشیم.». آیا ادعای رحیم‌پور ازغدی درست است؟ به موجب اصل اول قانون اساسی مشروطه که در سال ۱۲۸۵ به تصویب مجلس شورای ملی رسید و تا پیش از انقلاب ۵۷ قانون رسمی نظام پادشاهی مشروطه ایران بود، مذهب رسمی ایران اسلام اعلام شد و پادشاه ایران باید دارا و مروج این مذهب می‌بود. درست است...