راستی آزمایی سخنان مدیرعامل شستا مبنی بر:
عملی کردن سال جهش تولید و رونق اقتصادی غیرممکن است
مدیران بازار سرمایه در روز شنبه ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۳ جلسهای را با رئیس سازمان برنامه و بودجه برگزار کردند. بخشی از صحبتهای عارف نوروزی مدیرعامل شستا: «این نکتهای که برخی از دوستان تصور میکنند امسال با مشارکت مردم، رونق یا جهش تولید اتفاق میافتد من به عنوان کسی که شرکتهای تولیدی متعددی را دارم الان مدیریت میکنم این موضوع را منتفی میدانم. چرا؟ چون وقتی که لازم میدانند گاز را قطع میکنند. دولت سرمایه گذاری نمیکند. وقتی که لازم میدانند برق را قطع میکنند و هر کجا هم که لازم دیدند نرخ گذاری دستوری میکنند.»
راستی آزمایی ادعای مدیرعامل شستا دربارهی نامگذاری سال ۱۴۰۳ با عنوان «جهش تولید و رونق اقتصادی» از سوی علی خامنهای را با بررسی تراز انرژی در ایران میتوان انجام داد.
هماکنون بنابر آمارهای وزارت نیرو، سبد انرژی ایران متکی بر گاز و سپس برق است. در این بین مصرف عمدهی گاز (بیش از ۳۸ درصد) در بخش خانگی اتفاق میافتد که تولید و ارزش افزودهای در پی ندارد. همچنین تراز تولید و مصرف گاز در ایران چند سالیست که منفی شده است. دولت برای جبران کمبودهای زمستانی، از یک سو واردات و از سوی دیگر کاستن از سهمیهی نیروگاهها و صنایع را دستور خود قرار داده است. و این قطع گاز به صنایع تولیدی ضربههایی به بزرگی ۶ میلیارد دلار در سال میزند.
از سوی دیگر، تأمین برق نیز در تابستان به چالشی جدی برای دولت ایران بدل شده است. فرسودگی شبکهی تولید و انتقال بخش غیرقابل پذیرشی از برق تولیدی را هدر میدهد. سخنگوی صنعت برق این میزان را برابر با نیمی از برق تولید شدهی کشور اعلام کرده. این میزان در کشورهای صنعتی و پیشرفته ۵ درصد است.
وضعیت دیگر حاملهای انرژی مانند بنزین که مسئولیت بخش انتقال کالا و لجستیک صنایع تولیدی را برعهده دارند نیز مشابه همین است. تولید و مصرف بنزین در ناترازی قرار دارند و استفاده از بنزین پتروشیمی در پمپبنزینها و مازوت در نیروگاهها موجب بروز سونامی سرطان و انواع بیماریها و مرگ و میرهای ناشی از آلودگی هوا شده است.
باوجود چنین وضعیت بحرانیای در انرژی، جمهوری اسلامی همچنان سالانه ۸۰ میلیارد دلار هزینهی یارانهی انرژی پرداخت میکند که امروز بیش از ۲ برابر درآمد نفتی ایران است.
در مجموع از آنجایی که بدون دسترسی به منابع انرژی، حتی با وجود زیر ساخت (که آنهم در ایران در بحران است) و دسترسی به مواد اولیه باز هم نمیتوان چرخ تولید را چرخاند. درواقع مثلث تولید و صنعت در ایران حداقل ۲ ضلع از مثلث نخستین خود را ندارد و براین اساس ادعای مدیرعامل شستا مبنی بر غیرممکن بودن اجرای دستور علی خامنهای برای اهداف سال ۱۴۰۳ ادعایی درست است.
نکته: دیدگاههای ابراز شده در این نوشتار لزوماً بازتاب سیاستهای «موسسه ترویج جامعه باز» نمیباشد.