پرونده

مصطفی مرادیان و مشارکت او در نقض حقوق بشر در عراق

تشرین در بغداد بزرگ‌ترین جنبش اجتماعی عراق از سال ۲۰۰۳ بود که با از تظاهراتی به رهبری دانشجویان در اکتبر ۲۰۱۹ در میدان التحریر آغاز شد.

مصطفی مرادیان و مشارکت او در نقض حقوق بشر در عراق

قیام تشرین در عراق بزرگ‌ترین جنبش اجتماعی در این کشور از سال ۲۰۰۳ بود که با مجموعه‌ای از تظاهرات به رهبری دانش‌آموختگان دانشگاه در اکتبر ۲۰۱۹ در میدان التحریر بغداد آغاز شد. هزاران جوان گرد هم آمدند تا فساد، بیکاری و نظام عراق را محکوم کنند. اما در مقابل، چهره هایی مانند مصطفی مرادیان در پشت صحنه تلاش کردند تا مخالفان را با خشونت و سرکوب خاموش کنند.
گروه بین‌المللی بحران تخمین زده است که در شش ماه نخست اعتراضات، ۶۰۰ تن کشته و ۲۰ هزار تن دیگر زخمی شده‌اند. به طور گسترده چنین استنباط می‌شود که حکومت ایران نقشی مهم و تاثیرگذار در پشتیبانی از سرکوب دولتی جنبش تشرین داشته است؛ بیشتر به این دلیل که تهران سهم آشکاری در بقای نظام سیاسی عراق و گروه‌های شبه‌نظامی مرتبط با آن داشته است.

نقش مصطفی مرادیان در سرکوب اعتراض‌ها در عراق

در هفته‌های پس از آغاز تظاهرات تشرین، شورای امنیت ملی عراق تشکیل «نیروی مجری قانون» (LEF) را در این کشور اعلام کرد که بر اساس آن یاسین الیاسری، وزیر کشور، وظیفه حفاظت از جان و اموال شهروندان عراقی را بر عهده گرفت. گزارش ها حاکی از آن است که این واحد ممکن است با مشورت مرادیان و زیر فشار شدید ایران برای کنترل اعتراضات ضدحکومتی در عراق تشکیل شده باشد. این گروه متشکل از گروه‌های شبه‌نظامی عراقی – بدر، عصائب اهل الحق، کتائب حزب‌الله و نُجَباء – بود.

نیروی مجری قانون؛ شبه‌نظامیان مرادیان

نیروی انتظامی (LEF) متشکل از گروه های شبه نظامی عراقی و این گروه متشکل از گروه‌های شبه‌نظامی عراقی شامل بدر، عصائب اهل الحق، کتائب حزب‌الله و نُجَباء بود. مصطفی مرادیان کنترل مستقیم بر نیروی انتظامی (LEF) داشت. یافته‌ها نشان می‌دهد که این نیرو تحت کنترل مصطفی مرادیان بود که آن را از داخل سفارت ایران در بغداد اداره می‌کرد. فرماندهی وی توسط یاسین الیاسری، وزیر کشور و محمدرضا حیدر، که ریاست کمیته امنیتی و دفاعی در شورای نمایندگان عراق را بر عهده داشت، پشتیبانی می‌شد.
در سایه این حمایت‌های ویژه در سطوح بالا، نقش مصطفی مرادیان در این نیرو و مشارکتش در نقض حقوق بشر در عراق، هرگز مورد پژوهش، بررسی و موشکافی قرار نگرفت.

از نیرویی در سایه‌ تا حضور در دانشگاه

در آگوست ۲۰۲۰، پس از تظاهرات تشرین عراق که منجر به فروپاشی دولت عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر و استعفای چند مقام بلندپایه عراقی شد، مصطفی مرادیان تقریباً به طور کامل از نظرها ناپدید شد. او سرانجام در سال ۲۰۲۴ به عنوان رئیس دانشکده بین‌المللی دانشگاه دفاع ملی در تهران ظاهر شد.
دوره تصدی مرادیان در دانشگاه عالی دفاع ملی نشان‌دهنده الگویی است که در آن رژیم ایران کسانی را که در نقض حقوق بشر یا سرکوب در داخل یا خارج از دانشگاه‌ها مشارکت داشته‌اند، زیر پوشش خود قرار می‌دهد و این افراد از چنین دانشگاه‌هایی مدارک علمی خود را اخذ می‌کنند.
این رویکرد به چنین افرادی نوعی «چهره آکادمیک» می‌دهد و بنابراین، چنین پوششی ممکن است آنها را از تحقیقات و بررسی‌های آینده به‌ویژه در زمینه نقض حقوق بشر مصون نگه دارد.
مصطفی مرادیان، اگرچه وابسته به دانشگاه عالی دفاع ملی در تهران است، اما بیشتر به سوریه و لبنان سفر می‌کند. سفرهای سال‌های اخیر او شامل بازسازی روابط آسیب‌دیده با ارتش رژیم سوریه در دوره زمامداری بشار اسد و دیدار با رهبران کلیدی حزب‌الله در بعلبک لبنان بود [توضیح: این تحقیق پیش از سقوط رژیم بشار اسد انجام شد]. این دیدارها ارتباط تنگاتنگی با مناقشه بین اسرائیل و فلسطینی‌ها دارد.

نفوذ مصطفی مرادیان در بخش نظامی عراق

نقش انکارناپذیر مصطفی مرادیان در سازماندهی نیروی انتظامی در تظاهرات تشرین، مشارکت او را در سرکوب خشونت‌آمیز تظاهرکنندگان و تظاهرات مسالمت‌آمیز در عراق نشان می‌دهد. اقدام‌هایی که منجر به تلفات قابل توجه و نقض حقوق بشر در عراق شده است. افزون بر این، روابط نزدیک مصطفی مرادیان با شخصیت‌های کلیدی سیاسی و نظامی در عراق، همراه با هماهنگی او با گروه‌های شبه‌نظامی، نقش راهبردی او در پیشبرد برنامه‌های سیاسی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران در عراق را نشان می‌دهد.
اعضای کلیدی شبکه مصطفی مرادیان در عراق شامل این افراد است: بابکر بادرخان، عضو حزب دمکرات کردستان؛ شوکت زیباری که رئیس پیشین ستاد نیروهای مشترک عراق بود؛ یاسین طاهر الیاسری، وزیر سابق کشور؛ و معاون سپهبد محمدرضا الحیدر، افسر سابق ارتش عراق که چندین سمت در وزارت کشور عراق داشت.

میراثی از قدرت و ظلم

مصطفی مرادیان تنها یک چهره مربوط به گذشته نیست. مصطفی مرادیان از جمله ناقضان بزرگ حقوق بشر محسوب می شود. او نقش پررنگی در سرکوب خونین و مرگبار اعتراض ها در عراق داشت. جمهوری اسلامی برای ادامه نفوذ بر عراق و تامین منافع مالی خود در این کشور، با نقش آفرینی مرادیان مشارکت پررنگی در سرکوب اعتراض ها در عراق داشت. از این رو، ضروری به نظر می رسد که جامعه جهانی در حال حاضر و همچنین در آینده توجه بیشتری به این عضو قدیمی سپاه پاسداران داشته باشد و فعالیت‌های او را به دقت زیر نظر بگیرد.

برای خواندن گزارش کامل پرونده مصطفی مرادیان، نوشتار زیر را دریافت کنید: