تولید نفت

راستی آزمایی ادعای تولید ۵/۵ میلیون بشکه نفت

راستی آزمایی ادعای تولید ۵/۵ میلیون بشکه نفت بهزاد احمدی نیا سید مهدیا مطهری، مدیر پژوهش و فناوری شرکت ملی نفت گفت: قرار است شرکت ملی نفت ۵/۵ میلیون بشکه تولید نفت داشته باشد که ۹۰۰ هزار بشکه از محل ازدیاد برداشت خواهد بود اما باید توجه داشت که لازمه این موضوع فناوری است. میزان واقعیت این ادعا را با بررسی وضعیت تولید گاز که مهمترین عامل برای تولید نفت از میادین قدیمی‌ست می‌توان دریافت. در گام نخست، همان‌گونه گوینده نیز یادآور شده، رسیدن به این هدفگذاری فقط با دسترسی به تکنولوژی بسیار مدرن برای ایران امکان‌پذیر است و ظرفیت‌های فعلی چنین اقدامی را به‌کلی غیرممکن می‌کند. دولت رئیسی پیاپی از افزایش ۶۰درصدی تولید نفت به‌عنوان دستاورد خود یاد می‌کند در حالی که این میزان تولید پیش از دولت وی و در دولت روحانی نیز وجود داشت و به‌دلیل تحریم‌ها و برای جلوگیری از انباشت نفت و همچنین آسیب به چاه‌ها در اثر تولید بدون...

ادامه مطلب

نفت و گاز

نفت و گاز و فرصت‌های پس از انقلاب

نفت و گاز و فرصت‌های پس از انقلاب بهزاد احمدی‌نیا تابستان داغ سال ۱۳۵۳ مصادف با ۱۹۷۴ میلادی ایران به یک رکورد در سطح جهانی دست یافت و آن تولید ۶/۰۶ میلیون بشکه نقت در روز بود. این عدد با پایان سال ۵۳ برای همیشه (تا امروز) پایان یافت اما اثرگذاری و بیم‌وامیدی که در صنعت نفت و گاز ایران باقی‌گذاشت هنوز هم بر تمامی سیاست‌ها و دستاوردها سایه افکنده است. بررسی فرصت‌ها و دستاوردها در هر زمینه‌ای نیازمند داشتن سابقه‌ و دانستن شرایط حاکم به دوران و بسیاری جزئیات و نکات فنی و دقیق است اما شاید بتوان درباره‌ی صنعت نفت و گاز ایران، این کار را با کمترین پیچیدگی و به‌زبان ساده انجام داد. برای این منظور، به‌سراغ کلیدی‌ترین عوامل و نتایج می‌رویم تا با کمترین پیچیدگی آماری بتوانیم به مقصود برسیم. ابتدا به آنچه انقلاب اسلامی از حکومت شاهنشاهی تحویل گرفت می‌پردازیم تا بدانیم فرصت‌هایی که پس از آن وجود داشت،...

ادامه مطلب

توسعه‌ی نفت و انرژی

شکست جمهوری اسلامی در توسعه‌ی نفت و انرژی

شکست جمهوری اسلامی در توسعه‌ی نفت و انرژی منبع: کتاب تقلا برای توسعه در ایران معادله‌ی انرژی  در ایران از یک قرن پیش و با کشف و استخراج نفت برای همیشه تغییر کرد اما این تغییر همواره در جهت مثبت نبوده است. از آن زمان تا امروز مهمترین منبع درآمدی دولت‌های ایران صادرات نفت بوده در حالی که نزدیک به نیم‌قرن از کشف گاز در ایران می‌گذرد. اکنون ایران در رتبه‌ی دوم ذخایر گاز جهان و رتبه‌ی چهارم ذخایر نفت قرار گرفته است. این دسترسی آسان به منابع انرژی موجب شده طی دوران‌های مختلف و به‌ویژه پس از انقلاب اسلامی، نمودارهای مصرف در داخل ایران سر به فلک بکشندو توسعه‌ی نفت و انرژی به کلی ناکام بماند. از دهه‌ی ۱۹۷۰ تا امروز میزان نسبت مصرف انرژی به درآمد، ۱۰ برابر شده و این درحالی‌ست که قیمت فرآورده‌ها و حامل‌های انرژی در ایران عملا کاهش یافته است. از سوی دیگر، سبد مصرف انرژی هم...

ادامه مطلب

یارانه

راستی آزمایی تیتر شبکه شرق درباره حذف یارانه نفت و گاز در آمریکا

راستی آزمایی تیتر شبکه شرق درباره حذف یارانه نفت و گاز در آمریکا بهزاد احمدی‌نیا وبسایت شبکه شرق در عنوان خبری خود به نقل از رویترز نوشت: «یارانه‌های نفت و گاز آمریکا حذف می‌شود». راستی‌آزمایی این تیتر خبری از دو جنبه آموزنده است. نخست از دید ترجمه‌ی درست خبر و سپس نوع نتیجه‌گیری‌ای که با گزینش تیتر خبر به خواننده القا می‌شود، این رسانه کاری غیر حرفه‌ای را ارائه داده است. متن خبر رویترز با تیتری درباره بودجه‌ی آمریکا آغاز می‌شود. در این خبر بخشی از اصلاح بودجه‌ی پیشنهادی دولت آمریکا  که مربوط به یارانه‌های مالیاتی برای بالادست صنایع نفت و گاز است بررسی شده است. در متن خبر عنوان شده که پیشنهاد مذکور شانسی برای رای آوردن در کنگره ندارد و سپس به اهمیت آن پرداخته شده است. در تیتر نیز رویترز نوشته که دولت بایدن یارانه‌های صنعت نفت و گاز را در بودجه آینده هدف قرار داده است. شبکه شرق بدون توجه به...

ادامه مطلب

مواد خام

مواد خام آینده

مواد خام آینده ترجمه مجمع جهانی اقتصاد در گزارشی که اواخر سال گذشته‌ی میلادی منتشر کرد، مشکلات عدیده‌ای را بر سر راه تأمین انرژی جهان برشمرد و نتیجه گرفت که گذار به شکل‌های تازه‌ی انرژی ناگزیر است. در این گزارش براساس داده‌های بین‌المللی آمده است که فاصله‌ی میان سرمایه‌گذاری لازم برای تأمین نیاز انرژی در سال ۲۰۳۰، بیش از ۲۲ تریلیون دلار است. این واقعیت که پس از بحران اقتصادی سال ۲۰۰۷، سرمایه‌گذاری‌های لازم در بخش بالادست نفت و گاز انجام نشده، جهان را بیش از پیش به دوران پس از سلطه‌ی نفت نزدیک می‌کند. در واقع نفت به مدت یک قرن، سلطان بی‌چون و چرای مواد معدنی و منابع انرژی در جهان بود. اکنون محدودیت‌های زیست‌محیطی، کمبود سرمایه‌گذاری، نامطلوب بودن وابستگی به واردات نفت و گاز (مانند آنچه در حمله‌ی روسیه به اوکراین برای اروپا رخ داد) و توسعه‌ی فناوری‌های مرتبط با ذخیره‌سازی انرژی الکتریکی و درنتیجه انرژی‌های نو، دست به دست...

ادامه مطلب

صادرات گاز

راستی آزمایی ادعای وزیر نفت و گمرک درباره صادرات گاز

راستی آزمایی ادعای وزیر نفت و گمرک درباره صادرات گاز اوجی: گاز مازاد و غیرقابل استفاده در داخل را صادر می‌کنیم بهزاد احمدی‌نیا اوجی در نوبت خبری ساعت ۱۴ روز ۲۷ دیماه ۱۴۰۱ در تلویزیون مدعی شد که بخشی از گاز مایع که قابل تزریق به خطوط لوله نیست و مازاد نیاز است به خارج صادر می‌شود و کمبود گاز ربطی به صادرات آن ندارد. از سوی دیگر رسانه‌ها هفته گذشته با استناد به گزارش گمرک ایران اعلام کردند طی ده ماه نخست سال (برخی ۱۰ روز نخست دیماه نوشته‌اند) نزدیک به ۱۵ میلیون تن گاز مایع به ارزش تقریبی ۶ میلیارد دلار به کشورهای همسایه صادر شده است. پرسش اینجاست که با توجه به توان تولید و قیمت گاز و اطلاعات فنی، این ادعاها تا چه اندازه درست است؟ نخست اینکه توان تولید اسمی گاز مایع ایران در مجموع کمتر از ۱۰ میلیون تن در سال است که این میزان روی کاغذ معتبر است و...

ادامه مطلب

کمبود گاز

کمبود گاز در جمهوری اسلامی ، کاهش قیمت گاز در اروپا

کسری گاز در جمهوری اسلامی ، کاهش قیمت گاز در اروپا جامعه باز: بر اساس اخبار منتشر شده جریان گاز بیش از ۸۴۰ سازمان و نهاد به دلیل کمبود گاز در ایران قطع شده است. توسعه نیافتن میادین گازی و تلفات گسترده گاز در مرحله تولید، انتقال و توزیع، با کمبود گاز شدید از عوامل اصلی قطع گاز در ایران است. ایران بعد از آمریکا، روسیه و چین بیشترین مصرف گاز در جهان را دارد ورتبه بعدی ازآن ژاپن است. روزانه ۵۰ میلیون متر مکعب از گاز ایران، در همان مرحله تولید به خاطر نبود تجهیزات جمع‌آوری «گاز همراه» در میادین نفت؛ در مشعل‌ها سوزانده و به هدر داده می‌شود. ارزش سالانه تلفات گاز ایران در مرحله تولید حدود ۲۰ میلیارد دلار است. ایران یکی از بزرگترین ذخایر گازی جهان را داراست با این وجود به خاطر نبود حکمرانی خوب دچار کمبود گاز است. این در حالی است که در اروپا، به‌عنوان واردکننده گاز، و در شرایط جنگ...

ادامه مطلب

گاز

راستی آزمایی ادعای خبرگزاری ایرنا مبنی بر رشد صادرات گاز به ترکیه

راستی آزمایی ادعای خبرگزاری ایرنا مبنی بر رشد صادرات گاز به ترکیه بهزاد احمدی‌نیا خبرگزاری ایرنا در خبری به نقل از آمار گمرک اروپا مدعی شد صادرات گاز ایران به ترکیه در اکتبر ۲۰۲۲ نزدیک به ۷۰ درصد رشد داشته است. این ادعا در شرایطی که مسئولان پیاپی از کمبود گاز برای زمستان خبر می‌دهند و ایران اقدام به واردات گاز از روسیه کرده چقدر صحت دارد؟ بررسی اخبار مرتبط با صادرات گاز ایران به ترکیه نشان می‌دهد جریان گاز در خط لوله‌ی واسط دو کشور طی سال ۲۰۲۲ سه بار به دلایل اختلافات مالی، خرابکاری و تعمیرات قطع شده است. از سوی دیگر تعهد دو طرف در قرارداد گازی حاکی از آن است که ایران باید سالانه ۱۰ میلیارد مترمکعب گاز به ترکیه تحویل دهد و این کشور نیز موظف به دریافت حداقل این مقدار است. در گزارش گمرک اروپا نیز قید شده که میزان صادرات طی ده ماهه‌ی نخست سال ۲۰۲۲ با مدت...

ادامه مطلب

وزیر نیرو

راستی آزمایی ادعای وزیر نیرو در خصوص تحقق وعده افزایش ۶ هزار مگاواتی تولید برق

راستی آزمایی ادعای وزیر نیرو در خصوص تحقق وعده افزایش ۶ هزار مگاواتی تولید برق بهزاد احمدی‌نیا علی‌اکبر محرابیان، وزیر نیروی جمهوری اسلامی ایران در مراسم افتتاح نمایشگاه انرزی‌های تجدیدپذیر مدعی شد طی یکسال گذشته ۳۰ واحد تولید برق افتتاح شده که ۶هزار مگاوات به توان تولید ایران افزوده است. این ادعا چقدر درست است و با شرایط عملی فعلی همخوانی دارد؟ آمار و ارقام و ادعاهای وزارت نیرو در زمینه‌ی ساخت نیروگاه و افزایش توان تولید، چنان متناقض و متضاد هستند که تصور درستی این ادعا را دشوار می‌کند؛ به‌همین دلیل نگاهی به ادعاها و اخبار یکسال گذشته ضروری‌ست. در تیرماه سال ۱۴۰۰ مدیرعامل تولید برق حرارتی وزارت نیرو در نشست خبری اعلام کرد که برای تولید ۱۰هزار و ۵۳۶ مگاوات برق حرارتی، سرمایه‌ای معادل ۶ میلیارد یورو مورد نیاز است که از صنایع جذب شده است. نکته مهم این است که در همین گفته‌ها، جمع توان نیروگاه‌های اعلامی ۹۶۰۰ مگاوات یعنی حدود هزار مگاوات...

ادامه مطلب