راستیآزمایی درباره ادعای رسانههای دولتی ایران درباره جعلی بودن خبر کشتهشدگان اعتراضات مردمی
بهزاد احمدینیا
در شرایطی که به گواهی خانوادهها و اسناد رسمی، تقریبا تمامی کشتهشدگان اعتراضات مردمی واقعی هستند، رسانههای دولتی با پوشش گسترده در حال انتشار اخبار و تحلیلهایی مبنی بر دروغین بودن کشتهشدگان در اعتراضات مردمی به دست نیروهای سرکوبند اما این ادعا چقدر واقعیت دارد و با چهروش و چههدفی منتشر میشود؟
در تمام اعتراضات مردمی طی چهار دهه اخیر، کشتهشدگانی وجود دارند که معترضان هم درباره تعداد آنها و هم درباره قاتل آنها با رسانهها و منابع دولتی ایران اختلافنظر دارند. در اعتراضات مردمی فعلی، این اختلافها به جنگی تمام عیار در رسانههای مختلف و شبکههای اجتماعی تبدیل شده است.
نماد اصلی دستگاه تبلیغاتی جمهوری اسلامی این روزها دختری بهنام حدیث نجفی است. نخستین خبر درباره کشتهشدن او در حسابهای کاربری توییتر با نامهای جعلی منتشر و ادعا شد او همان دختریست که در ویدئوی روز پیش، در حال بستن موهایش برای حضور در تجمع اعتراضی بود. در این خبر همچنین تأکید شد که او بهضرب ۶ گلوله کشته شده است. گام بعدی، انتشار گستردهی این خبر و همراه کردن عکس او با تصویری از دختری بود که موهایش را میبست.انتشار این تصاویر و ویدئویی از مراسم خاکسپاری حدیث از سوی یک فعال رسانهای سرشناس در آمریکا موجب شد تلویزیونها و رسانههای فارسی زبان خارج از کشور نیز با اعتماد به او، این خبر را بههمان شکل منتشر کنند.
مرحله بعدی پس از پوشش گسترده خبر آغاز شد و در آن دختری که موهایش را میبست در ویدئویی بدون انتشار تصویر صورتش اعلام کرد که من حدیث نجفی نیستم و زندهام. پروژه اصلی بخش رسانهای دستگاه سرکوب از اینجا و با خبرگزاری مهر کلید خورد و با اتکا به بخشهای اشتباه خبری که منتشر شده بود، تمام اخبار منتشر شده درباره اعتراضات مردمی را زیر سؤال برد و با پوششی گسترده با استناد به این جزئیات متناقض، مدعی شدند که تمامی ادعاهای معترضان از بنیان نادرست است.
این درحالیست که حدیث نجفی دختری ۲۳ ساله بود که با اصابت گلوله جنگی به صورتش (بینی و لب بالای حدیث کاملا از بین رفته بود) در خیابانهای کرج کشته شده است. جزئیات متفاوت در خبر نخستین اینها بودند: دختری که موهایش را میبست ۲۰ ساله است؛ کشته نشده و حدیث مورد اصابت ۶ گلوله قرار نگرفته است.
روش مبارزهی سرکوبگران در جنگ رسانهای بهاین شکل است که حسابهای کاربریای برای جلب اعتماد کاربران شبکههای مجازی ایجاد میکنند و برای مدتی طولانی از آنها برای انتشار اخبار و تحلیلهایی که مورد پسند جامعه است استفاده میشود. همچنین افراد رسانهای که در پس پرده و با پوششی قوی به دستگاه متصل هستند، به رسانههای معتبر نفوذ میکنند و طی مدتی طولانی اعتماد کامل این رسانهها را جلب مینمایند. در بزنگاهی مانند امروز، از اعتبار این حسابهای کاربری و افراد رسانهای برای انتشار خبری آمیخته با جزئیاتی نادرست استفاده میشود و سپس با دامن زدن به شک دربارهی کل اخبار، اعتماد و همبستگی عمومی با معترضان متزلزل و زمینهی سرکوبهای خیابانی و دادگاهی فراهم میشود.
باتوجه به مجموع مدارکی از سوی خانوادهها منتشر شده و مورد راستیآزمایی و تأیید مراجع بینالمللی حقوق بشری قرار گرفته، ادعای کشتهسازی رسانههای حکومتی نادرست است.