در «آکادمی جنبش» به بررسی تاریخ جنبش‌ها و نیز سازماندهی و لابی‌گری می‌پردازیم

در واکنش به اعتصاب کامیون‌داران، نهادهای امنیتی تلاش کردند با احضار، تهدید و بازداشت برخی از رانندگان، اعتصابات را متوقف کنند.

اعتصاب کامیون‌داران، نقطه‌ آغاز دومینوی سقوط

در درازای تاریخ جنبش‌های اجتماعی و اعتصابات همواره نقشی فراتر از یک ابزار صنفی صرف ایفا کرده‌اند؛ آن‌ها در بسیاری موارد به محرک‌هایی برای تحولات عمیق سیاسی بدل شده‌اند. برای نمونه، در دهه ۱۹۷۰، کشور لهستان زیر سلطه حزب کمونیست و به عنوان یکی از اعضای بلوک شرق زیر نفوذ شوروی قرار داشت. در ژوئیه سال ۱۹۸۰، دولت کمونیستی لهستان بدون هیچ‌گونه هشدار قبلی، به‌طور ناگهانی بهای مواد خوراکی را افزایش داد. این تصمیم به زودی باعث بروز نارضایتی عمومی شد. تنها چند هفته بعد، در روز ۱۴ اوت همان سال، کارگران کارخانه کشتی‌سازی «لنین» در شهر بندری گدانسک اعتصاب گسترده‌ای را آغاز کردند. رهبری این اعتصاب را لخ والسا، یک برق‌کار اخراج‌شده، بر عهده داشت. این اعتصاب محدود به مطالبات صنفی نماند. کارگران با ایجاد شبکه‌ای منسجم از خواسته‌ها، مجموعه‌ای از مطالبات را مطرح کردند که ابعاد سیاسی، اجتماعی و ساختاری نیز در بر داشت. این حرکت در نهایت به زیر...

ادامه مطلب

فرسودگی جمعی در ایران نتیجه فشارهای درازمدت است: دهه‌ها محدودیت آزادی فردی، سرکوب مطالبات مدنی و بحران اقتصادی..

فرسودگی جمعی، زخم پنهان جامعه امروز ایران

فرسودگی جمعی، زخم پنهان جامعه امروز ایران ✍️مهرناز حاجی‌علی در ایران امروز، آنچه بیش از هر چیز به چشم می‌آید، نه شور تغییر است و نه خشم آشکار؛ بلکه سکوتی سنگین و خستگی گسترده در جان مردم است. این پدیده که در روان‌شناسی اجتماعی با عنوان فرسودگی جمعی (Collective Exhaustion) شناخته می‌شود، وضعیتی است که طی آن یک ملت، در اثر فشارهای مزمن سیاسی، اقتصادی و روانی دچار خستگی ذهنی و اجتماعی، بی‌اعتمادی عمومی، و نوعی بی‌حرکتی مزمن می‌شود. در پژوهش‌هایی چون نوشتار "Collective Burnout: An Emerging Phenomenon" (Elisabeth Vanderheiden, 2021)، این مفهوم به‌عنوان «از بین رفتن انگیزه جمعی در مواجهه با ناکامی‌های تکرارشونده و احساس ناتوانی در ایجاد تغییر» تعریف شده است. در چهره‌های خاموش، واکنش‌های سرد به فجایع و در مهاجرت بی‌وقفه‌ی نسل‌های جوان می‌توان رد این فرسودگی را دید. جامعه‌ای که دیگر نه برای ساختن فردایی بهتر، بلکه صرفا برای تحمل امروز تلاش می‌کند. فرسودگی جمعی در ایران، نتیجه طبیعی فشارهای...

ادامه مطلب

هاردی مریمان، رئیس مرکز بین‌المللی مقاومت خشونت‌پرهیز مدنی در واشنگتن‌دی‌سی آمریکا، بر اهمیت آموزش استراتژیک تاکید کرد.

نقش آموزش و اعتماد در تقویت جنبش‌ها

در گفت‌وگوی ساناز بهزادی با هاردی مریمان، این رئیس مرکز بین‌المللی مقاومت خشونت‌پرهیز مدنی در واشنگتن‌دی‌سی آمریکا، درباره اهمیت آموزش استراتژیک، اتحاد بین گروه‌های مختلف اپوزیسیون و روش‌های شناسایی نفوذی‌ها، اهمیت اعتماد در رهبری و انواع آن و مباحث متعددی پیرامون جنبش‌های اجتماعی و استراتژی‌های مؤثر در آن‌ها صحبت کرد. مریمان تأکید کرد که به‌عنوان فردی ناایرانی، نمی‌تواند به‌طور کامل از شرایط محلی ایران آگاه باشد و بنابراین، توصیه‌های کلی ارائه داد. او بر اهمیت وحدت در جنبش‌ها اشاره کرد و گفت که کنش‌گران میزان اتحاد خود را ارزیابی کرده و در صورت امکان، آن را تقویت کنند.​ همچنین، مریمان به نقش کلیدی نیروهای امنیتی و نظامی در حکومت‌های سرکوبگر پرداخت و بیان کرد که این حکومت‌ها بر چندین ستون حمایتی، از جمله ارتش، پلیس و دستگاه‌های اطلاعاتی تکیه دارند. او خاطرنشان کرد که در سال‌های اخیر، جنبش‌ها با دشواری بیشتری در جلب حمایت و جدایی این نیروها مواجه بوده‌اند و...

ادامه مطلب

بدیهی‌ترین واکنش به طرح شکایت از پرویز ثابتی، قائم‌مقام سابق دستگاه سابق امنیتی ایران، این است که هر مقامی قابل پیگرد و بازخواست است.

در دامگه عناوین

در دامگه عناوین نگاهی به شکایت از پرویز ثابتی ✍️بهزاد احمدی‌نیا «عدالت» شاید مقدس‌ترین و همزمان پیچیده‌ترین واژه‌ای است که بشر برای خود ساخته و طی قرن‌ها تمدن و تفکر همچنان در تکاپوی یافتن معنا و معادل واقعی برای آن است. اینکه این مفهوم از کجا آغاز و در کجا پایان می‌یابد و چگونه باید به آن دست‌یافت در کنار روش‌های این دست‌یابی که می‌تواند خود ناقض یا منافی دیگر مفاهیم کلیدی به‌ویژه در اخلاق باشد همگی بحث‌هایی هستند که در فلسفه و اخلاق و حقوق و بسیاری حوزه‌های دیگر به آن پرداخته می‌شود. آنچه در این نوشتار به آن می‌پردازیم، نه بحث پیچیده‌ی فلسفی بلکه مدارک و فکت‌های مهم واقعی در باره‌ی پرونده پرویز ثابتی است. شکنجه در هر شکل و نوعی معمولا در برخورد نخست امری نکوهیده و منفور است اما مانند هر مسئله‌ی اخلاقی دیگری این نیز نسبی است یعنی از شرایطی به شرایط دیگر ممکن است با رویکردی متفاوت از...

ادامه مطلب

«هر گردی گردو نیست» و این واقعیت را در ابعاد بزرگ و تاریخی در آنچه در آخر دهه‌ی ۸۰ میلادی در انقلاب رومانی رخ داد می‌توان مشاهده کرد.

انقلابی که انقلاب نبود

انقلابی که انقلاب نبود (درس‌هایی از سقوط قلابی یک دیکتاتور) ✍️بهزاد احمدی‌نیا در زندگی هر اتفاقی که ظاهری خوشایند دارد، لزوما به نتیجه‌ای دلخواه و خوشایند ختم نمی‌شود. به قول معروف می‌گویند: «هر گردی گردو نیست» و این واقعیت را در ابعاد بزرگ و تاریخی در آنچه در آخر دهه‌ی ۸۰ میلادی در انقلاب رومانی رخ داد می‌توان مشاهده کرد. در نوشتارهای پیشین روندی که در کشور رومانی پس از سقوط چائوشسکو، دیکتاتور مخوف کمونیست رخ داد و رویه‌ی عدالت انتقالی را شرح دادیم. در این نوشتار که شاید پایانی بر دوره‌ای از مباحث باشد، به درس‌هایی که باید از این رخداد گرفت می‌پردازیم. حزب کمونیست رومانی ۴۲ سال بر این کشور حکم راند و دو سوم از این مدت را تحت رهبری ژنرال چائوشسکو قرار داشت. این حکومت نه‌چندان طولانی همانند دیگر دیکتاتوری‌ها با سرکوب‌ها و خون‌ریزی‌های فراوان همراه بود. در این مسیر همسر چائوشسکو نیز نقشی فعال و مهم در تصمیم‌ها و...

ادامه مطلب

طی سه‌بخش شرح مفصلی از آنچه در جریان عدالت انتقالی پس از سقوط دیکتاتور رخ داد از نوشتار تحقیقی اصلی برای شما ترجمه شده است.

رومانی، عدالت انتقالی و مرور زمان (بخش سوم)

رومانی، عدالت انتقالی و مرور زمان (بخش سوم) نویسنده: رالوکا گروسسکو آنچه در ابتدای راه فروپاشی جهان دوم در انتهای دهه ۱۹۸۰ میلادی در رومانی رخ‌داد، بارها به‌عنوان آرزو برای ایران امروز از سوی برخی جریان‌های خاص سیاسی مطرح شده است. در مطلبی که پیش‌رو است، طی سه‌بخش شرح مفصلی از آنچه در جریان عدالت انتقالی پس از سقوط دیکتاتور رخ داد از نوشتار تحقیقی اصلی برای شما ترجمه شده است. پس از پایان این مجموعه، جمع‌بندی و تحلیل این وقایع برای روشنگری و بهره‌گیری در راه پیش‌روی ملت ایران، به‌صورت جداگانه ارائه خواهد شد. بازگشایی محاکمات انقلاب: عوامل ملی و بین‌المللی از سال ۲۰۱۶، مجموعه جدیدی از تحقیقات کیفری درباره رویدادهای دسامبر ۱۹۸۹ آغاز شد. این تحقیقات که در نهایت به کیفرخواست فعلی یون ایلیسکو منجر شد، نتیجه تحولات ملی و بین‌المللی متعددی بود. نخست، بین سال‌های ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۲، با سلطه نیروهای راست‌گرای میانه‌رو بر سیاست رومانی، سیاست مستمری برای جرم‌انگاری گذشته کمونیستی...

ادامه مطلب

محاکمه‌ی رهبر کمونیست رومانی و همسرش تنها ۵۵ دقیقه به‌طول انجامید و کارشناسان مستقل، تصمیم به اعدام را از پیش تعیین شده برآورد کردند.

رومانی، دزدیدن انقلاب و بازیچه کردن عدالت انتقالی (بخش دوم)

رومانی، دزدیدن انقلاب و بازیچه کردن عدالت انتقالی (بخش دوم) نویسنده: رالوکا گروسسکو آنچه در ابتدای راه فروپاشی جهان دوم در انتهای دهه ۱۹۸۰ میلادی در رومانی رخ داد، بارها به‌عنوان آرزو برای ایران امروز از سوی برخی جریان‌های خاص سیاسی مطرح شده است. در نوشتاری که پیش رو است، طی سه‌بخش شرح مفصلی از آنچه در جریان عدالت انتقالی پس از سقوط دیکتاتور رخ داد از نوشتار پژوهشی اصلی برای شما ترجمه شده است. پس از پایان این مجموعه، جمع‌بندی و تحلیل این وقایع برای روشنگری و بهره‌گیری در راه پیش‌روی ملت ایران، به‌صورت جداگانه ارائه خواهد شد. محاکمات اولیه انقلاب: عدالت ناقص و استفاده ابزاری از سال ۱۹۸۹، سه دوره محاکمه در پاسخ به خشونت‌های دسامبر ۱۹۸۹ برگزار شد. نخستین دوره بین سال‌های ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۴، در دوران حکومت جبهه نجات ملی (NSF) و ریاست‌جمهوری یون ایلیسکو انجام گرفت. این محاکمات منجر به محکومیت چندین مقام ارشد حزب کمونیست، افسران پلیس و...

ادامه مطلب

سرژا پوپوویچ، بنیان‌گذار جنبش «اتپور!»، در گفت‌وگو با ساناز بهزادی به اصول و استراتژی‌های مهم جنبش‌های مدنی می‌پردازد.

نقطه اشتراک مخالفان جمهوری اسلامی

سرژا پوپوویچ، یکی از بنیان‌گذاران جنبش «اتپور!» در صربستان و از چهره‌های برجسته در حوزه مبارزات بدون خشونت، در گفت‌وگو با ساناز بهزادی به اصول و استراتژی‌های مهم جنبش‌های مدنی می‌پردازد. او بر اهمیت برنامه‌ریزی دقیق، سازماندهی منسجم و استفاده از روش‌های مسالمت‌آمیز برای مقابله با رژیم‌های استبدادی تأکید دارد. پوپوویچ با اشاره به تجربه جنبش «اتپور!» در سرنگونی اسلوبودان میلوشویچ، توضیح می‌دهد که چگونه می‌توان با بهره‌گیری از تاکتیک‌های هوشمندانه و بسیج مردمی، قدرت سرکوب حکومت را به چالش کشید. به گفته او، آموزش و توانمندسازی اعضای جنبش‌ها نقش کلیدی در افزایش تاب‌آوری و موفقیت در برابر سرکوب دارد. در بخشی از گفت‌وگو، پوپوویچ برای توضیح اهمیت انتخاب شیوه‌های هوشمندانه اعتراض، مثالی می‌زند:«اگر ۱۰ هزار تن در یک میدان برای اعتراض جمع شوند، حکومت می‌تواند با نیروی ضدشورش آن‌ها را محاصره و سرکوب کند. اما اگر همین ۱۰ هزار تن در خانه‌هایشان بمانند و از پشت پنجره‌ها روی قابلمه‌ها بکوبند، حکومت...

ادامه مطلب

نشست همگرایی مونیخ روز ۱۶ فوریه ۲۰۲۵ با حضور شاهزاده رضا پهلوی، کنش‌گران سیاسی، نمایندگان احزاب و گروه‌های ملی‌گرا در آلمان برگزار شد.

بند ۱۱ بیانیه: شاهزاده، رهبر انقلاب ملی

بند ۱۱ بیانیه: شاهزاده، رهبر انقلاب ملی «نشست همگرایی مونیخ» روز یکشنبه ۱۶ فوریه ۲۰۲۵ (۲۸ بهمن ۱۴۰۳) با حضور شاهزاده رضا پهلوی، جمعی از اپوزیسیون و کنش‌گران سیاسی، نمایندگان احزاب و گروه‌های ملی‌گرا و خبرنگاران رسانه‌های مختلف در ایالت بایرن آلمان برگزار شد. شاهزاده رضا پهلوی در آغاز این نشست تأکید کرد که هدف از این گردهمایی، ایجاد یک مکانیسم همکاری میان نیروهای متعهد به تمامیت ارضی ایران، حکومت سکولار دموکراتیک و حقوق بشر است، در جریان نشست همگرایی مونیخ، عبدالرضا احمدی، بنیان‌گذار مؤسسه ترویج جامعه باز، پیشنهاد افزودن بند یازدهم به بیانیه اصول و چارچوب همکاری احزاب و سازمان‌های آزادیخواه و میهن‌پرست را مطرح کرد. این بند بر پذیرش رهبری شاهزاده رضا پهلوی در انقلاب ملی و دوران گذار تا زمان تشکیل نخستین مجلس ملی و دولت دموکراتیک از مسیر انتخابات آزاد تأکید دارد. احمدی تصریح کرد که بیشتر مردم مخالفان نظام به این اصل باور دارند و لازم است که...

ادامه مطلب

سی سال پس از سقوط رژیم کمونیستی رومانی، جزئیات وقایع خشونت‌آمیز دسامبر ۱۹۸۹، هنوز از بحث‌برانگیزترین فصل‌های تاریخ معاصر این کشور است.

رومانی: دولت انتقالی متهم اصلی در عدالت انتقالی (بخش نخست)

رومانی: دولت انتقالی متهم اصلی در عدالت انتقالی (بخش نخست) نویسنده: رالوکـا گروسِسکو     بیش از سی سال پس از سقوط رژیم کمونیستی در رومانی، جزئیات دقیق وقایع خشونت‌آمیزی که در دسامبر ۱۹۸۹ رخ داد، همچنان یکی از بحث‌برانگیزترین فصل‌های تاریخ معاصر این کشور است. محاکمه‌های مختلف و گزارش‌های تحقیقاتی توانسته‌اند مسئولان سرکوب خشونت‌آمیز معترضان ضدکمونیست بین ۱۶ تا ۲۲ دسامبر را تا اندازه‌ای آشکار کنند. با این حال، علت خشونتی که پس از سقوط نیکولای چائوشسکو در ۲۲ دسامبر رخ داد و منجر به اکثریت قریب به اتفاق قربانیان شد، همچنان مبهم باقی مانده است. (مترجم: واپسین تلاش برای روشن‌سازی حقیقت با بازگشایی پرونده‌ی جنایات انقلابی‌ها در سال ۲۰۱۹ آغاز شد. این پرونده همچنان از دادگاهی به دادگاه دیگر ارجاع می‌شود و در سال ۲۰۲۳ دادگاه عالی رومانی با ادعای «عدم صلاحیت در بررسی» این پرونده را به شعبه‌ی بازبینی فرستاد.) در دسامبر ۲۰۱۸، دادستان کل رومانی، رئیس‌جمهوری پیشین یون ایلیسکو و دو شخصیت برجسته...

ادامه مطلب