اتاق ایران و چین: ساختار و اهمیت استراتژیک
اتاق بازرگانی و صنایع مشترک ایران و چین (ICCCI) ممکن است در ظاهر نهادی ساده به نظر برسد، اما نقش مهمی در شکل دادن به روابط تجاری بین ایران و چین ایفا میکند. عضویت در این اتاق دارای سه سطح عضویت شامل استاندارد، عضو ناظر و عضو افتخاری است.
در ساختار داخلی این سازمان کمیتهها و کمیسیونهای مختلفی فعالیت دارند که به اعضا خدمات مختلفی ارائه میکنند.
مدیریت و پرسنل کلیدی
توجه به هیئتمدیره و رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین و حوزههای فعالیتهای آنها از اهمیت قابلتوجهی برخوردار است. از جمله اینکه اسدالله عسگراولادی از بدو تاسیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین تا زمان مرگش در شهریور ۱۳۹۸ ریاست این اتاق را بر عهده داشت.
مجیدرضا حریری (به شماره کُد ملی ۰۰۴۶۳۶۵۱۵۱) از ۲۵ دسامبر ۲۰۲۱ تاکنون رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین بوده است. وی در مدت حضور در این نهاد، همزمان رئیس هیئت مدیره شرکت دیگری به نام «انجمن صادرکنندگان غیرتجاری صنایع دستی ایران» شد. او از تاریخ ۲۸ دی ماه ۱۳۹۴ در این شرکت مشغول به فعالیت بوده است. و در تاریخ ۲۲ اسفند ۱۳۸۸ به عنوان معاون بازرسی اتاق بازرگانی ایران و کانادا انتخاب شد. اطلاعات کمی در باره فعالیتهای حریری در این سمت موجود است. همچنین چندان پیدا نیست که این روابط و شبکه شرکتها چگونه برای هر شرکت سودآوری دارد.
افراد بیشتری در رهبری و مدیریت اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین موضوعی حضور دارند و برخی از اطلاعات در آنها در دسترس عموم قرار دارد و قابل بررسی است. با این حال، چالش این است که سیستم ثبت اطلاعات و فعالیت شرکتها در ایران فاقد شفافیتهای لازم است و لایههای مختلفی از شرکتها و شرکتهای فرعی میتوانند کارهای دیگری را انجام دهند که از دید رسانهها و افکار عمومی پنهان میمانند. اطلاعات مربوط به اینگونه نهادهای فرعی یا پوششی، به عمدا عموماً در دسترس عموم قرار نمیگیرد.
اهمیت اتاق بازرگانی و صنایع مشترک ایران و چین
اتاق بازرگانی و صنایع مشترک ایران و چین عمدتا به عنوان نهادی نزدیک به دفتر رهبر جمهوری اسلامی شناخته میشود. در ابتدا اسدالله عسگراولادی چهره رسانهای اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین بود. زمانی که اسدالله عسگراولادی در قید حیات بود و فعالیتهای رسانهای گستردهای داشت و به همین ترتیب، افکار عمومی به دلیل ارتباط قوی او با نهادهای حاکمیتی در جمهوری اسلامی، با فعالیتهای اتاق بازرگانی در مورد چین آشنا بودند. پس از درگذشت وی، حساسیت مردم نسبت به این فعالیتها کاهش یافت.
در دو دهه اخیر، مدیران اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین در اظهاراتی علنی گهگاه در مقاطعی از سیاستهای اقتصادی دولت ایران انتقاد کردهاند. برای نمونه، آنها پیوسته از پیوستن ایران به گروه ویژه اقدام مالی (FATF) حمایت کردهاند و این در حالی است که حکومت ایران به شدت برای پیوستن به این گروه، مقاومت میکند، عمده دلیل مدیران اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین در دفاع از پیوستن به این گروه احتمالا به این خاطر است که ابتدا قوانین مربوطه اصلاح شود تا استانداردهای شفافیت FATF رعایت گردد و در نتیجه آن، ایران از لیست سیاه FATF خارج شود. با این حال، انگیزه رهبران اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین به جای اصلاح، دستیابی به سود بیشتر است.
نتیجهگیری
در تحلیل نهایی، به جرات میتوان گفت که بدون شک فعالیتهای فاسدی در سطوح مختلف مرتبط با شرکتهایی که با چین کار میکنند، وجود دارد.
به دنبال افزایش همکاریها میان ایران و چین، جلب توجه عمومی به اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین برای افزایش آگاهی در مورد فساد و منافع مالی در داخل آن بسیار مهم است. بررسی رهبری گذشته و حال سازمان نشان میدهد که ریشه عمیق قدرت این نهاد در ساختار قدرت جمهوری اسلامی بهویژه به اعتماد رهبر سابق و فعلی جمهوری اسلامی به برادران عسگراولادی ارتباط دارد؛ ارتباطی که احتمالاً توضیح میدهد که چرا اتهامات فساد و سوء رفتار مالی در داخل این نهاد تا حد زیادی از نظارت قضایی مصون مانده است.
برای خواندن گزارش کامل پرونده شرکت بازرگانی و تامین مالی ایران و چین، نوشتار زیر را دریافت کنید:
