نگاهی به گفتمانهای انقلاب ۱۴۰۱

انقلاب‌های رنگی از نظر تا عملیات براندازی رژیم‌های مدرن بهزاد احمدی‌نیا انقلاب‌های رنگی یا مخملی پدیده‌هایی به نسبت تازه در عرصه سیاسی‌‌اند که در آنها جنبش‌های بزرگ مردمی بدون خشونت به تغییرات عمده‌ای در رژیم‌های سیاسی منجر می‌شوند. این انقلاب‌ها عمدتاً در کشورهای پسا شوروی و اروپای شرقی رخ داده‌اند و به دلیل استفاده از رنگ‌ها یا گل‌های خاص به‌عنوان نماد، به‌این‌نام شناخته شده‌اند. اصطلاح «انقلاب رنگی» اغلب تصاویری از اعتراضات مسالمت‌آمیز و تحولات انتخاباتی را تداعی می‌کند، اما فرآیند پشت این انقلاب‌ها پیچیده است و شامل عوامل داخلی و بین‌المللی می‌شود. مفهوم انقلاب‌های رنگی در هسته خود، انقلاب‌های رنگی با هدف براندازی رژیم‌های سیاسی از مسیر ابزارهای غیر خشونت‌آمیز و جایگزینی آنها با حکومت‌های منتخب دموکراتیک به وجود می‌آیند. این جنبش‌ها با انقلاب‌های سنتی متفاوت هستند، زیرا به شدت بر فعالیت‌های مردمی، سیاست‌های انتخاباتی و انتشار گسترده اطلاعات متکی هستند تا سیستم‌های سیاسی تثبیت‌شده را به چالش بکشند. برخلاف انقلاب‌های مسلحانه، انقلاب‌های رنگی مشروعیت خود...

تداوم، همراهی، پیروزی نگاهی به پنج دهه جنبش دانشجویی در کره‌جنوبی بهزاد احمدی‌نیا کره‌جنوبی، کشوری که پس از جنگ جهانی دوم و پس از دوپاره‌شدن کشور کره به‌وجود آمد، اکنون در رده‌ی چهاردهم رتبه‌بندی اقتصاد جهان ایستاده است. این رده‌بندی نشان می‌دهد که حتی عربستان سعودی و اسپانیا نیز پایین‌تر از این کشور هستند. دستاوردهای اقتصادی این کشور در واقع از سال ۱۹۶۱ (۱۳۳۹) آغاز شد. این تاریخ با آغاز صنعتی شدن اقتصاد در ایران همزمان است اما پیشرفت این کشور در این حوزه تا سال ۱۹۷۹ (۱۳۵۷) آرام و غیرقابل مقایسه با ایران بود. در بحبوحه‌ی انقلاب اسلامی در ایران، کره‌جنوبی درگیر یک حکومت دیکتاتوری نظامی و درگیری‌های دانشجویان و کارگران با این حکومت بود. پس از پیروزی جنبش اجتماعی در کره‌جنوبی که تا سال ۱۹۸۹ به‌طول انجامید، اقتصاد و دموکراسی در این کشور فرسنگ‌ها پیش‌تر از ایران و در رده‌ی کشورهای جهان اول قرار گرفته بود. در این نوشته به نقش و...

جنایت و شرافت بازخوانی قیام مهسا و رفتارهای دو سوی این جنایت بهزاد احمدی‌نیا اخلاق یکی از پیچیده‌ترین معانی‌ای است که در زندگی فلسفی بشر تعریف شده است. نسبی بودن یعنی اینکه کاری در زمان و مکان خاصی کاملا درست و در زمان و مکان دیگری کاملا غلط است، یکی از پیچیدگی‌های این مفهوم را می‌سازد. آنچه در این بین باید موردتوجه قرار گیرد این است که ما در تمام عرصه‌های زندگی، جنبه‌ای اخلاقی و ستودنی تعریف کرده‌ایم. این جنبه‌ی اخلاقی از هر عملی را می‌توان «شرافت» در آن کار نامید. معنایی که حتی در نکوهیده‌ترین اقدامات که آن را «جرم» یا حتی «جنایت» می‌نامیم نیز قابل تعریف خواهد بود. دو سال از قتل مهسا امینی، دختری اهل استان کردستان که برای تعطیلات تابستانی به تهران سفر کرده بود، به دست نیروی انتظامی جمهوری اسلامی گذشت. قتلی که اگر بخواهیم با چشم‌پوشی بسیار به آن بنگریم، باید بگوییم یک قتلِ غیرضروری بود. از این...

توییتر و گاز اشک‌آور کتابی درباره‌ی انقلاب‌های اینترنتی ترجمه: بهزاد احمدی‌نیا   در کتاب «توییتر و گاز اشک‌آور: قدرت و شکنندگی اعتراضات شبکه‌ای»، زینب توفکچی نقش فناوری دیجیتال در جنبش‌های اجتماعی معاصر را بررسی می‌کند و به طور خاص به اعتراضات پارک گزی در ترکیه در سال ۲۰۱۳ می‌پردازد. این بخش تحلیل جامعی از نحوه استفاده معترضان از پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی مانند توییتر برای بسیج، سازماندهی و حفظ اعتراضات ارائه می‌دهد و همچنین نقاط ضعف و چالش‌های ذاتی جنبش‌های شبکه‌ای را برجسته می‌کند. همه چیز از ساخت یک مسجد و یک مرکز خرید در پارک گزی استانبول آغاز شد. این پارک یکی از یادگارهای نوسازی شهر توسط آتاتورک بود. محل پارک دو قرن پیش‌تر یک واحد توپخانه‌ی ارتش عثمانی و بعدتر یک استادیوم بود اما مهندس معمار فرانسوی که به دعوت آتاتورک آمده بود، از آن یک پارک ساخت. اعتراضات پارک گزی به عنوان یک تحصن کوچک علیه تخریب برنامه‌ریزی شده آغاز شد. اما به سرعت...

گردنِ زندان‌بان، بهای انقلاب شد ✍️بهزاد احمدی‌نیا در سال‌های ۱۷۷۵۰ تا ۱۷۷۰ میلادی فرانسه هم شاهد رشد فیلسوفان و جامعه‌شناسانی مانند روسو، مونتسکیو و ولتر بود و هم فقر و بی‌عدالتی گسترده جامعه را به خشم آورده بود. فرانسه به‌دنبال دخالت در جنگ‌های استقلال آمریکا هزینه‌های سنگینی پرداخته بود و هزینه‌های جاری سلطنت و دولت کمر طبقات متوسط و پایین را خم کرده بود. در این دوران آموزه‌هایی که از سوی روشنفکران و فیلسوفانی مانند مونتسکیو، تشریح کننده‌ی نظریه‌ی تفکیک قوا، ژان ژاک روسو، ارائه دهنده‌ی نظریه‌ی حقوق بشر و ولتر که از جسورترین نظریه‌پردازان لائیسیته و آزادی دین و جدایی دین از سیاست محسوب می‌شود و طعم زندان باستیل را به جرم سیاسی چشیده بود، جامعه‌ی فرانسه را به‌تدریج به آگاهی لازم رساند. آنگاه که آگاهی در جامعه‌ی رنج دیده گسترش یافت، کمبودها و فشارها بیشتر نمایان شدند. فشارهای مالی جنگ، هزینه‌های سرسام‌آور سلطنت و سال‌های بد کشاورزی در دهه‌ی ۱۷۸۰ همگی دست به...

قیام مهسا بدون سازمان‌دهی سازمان یافت (بخش پایانی) بهزاد احمدی‌نیا در نوشتارهای پیشین درباره‌ ظهور، اوج‌گیری و بخشی از عواملی که منجر به افول قیام مهسا شد توضیح داده شد. در این بخش به دو عامل تمام‌کننده و یک بحث کلی درباره‌ نقش رسانه در رویدادهای این‌چنینی خواهیم پرداخت. حضور نیروهایی که پایگاه‌های اجتماعی نامشخص و بیشتر شهرت عمومی داشتند در کنار بازیگران بدنام و بدون پایگاه اجتماعی در خارج از ایران و برخورداری آنها از تریبون‌های وسیع رسانه‌هایی که از لندن و واشنگتن پخش می‌شدند، پیچیدگی‌های عرصه‌ مبارزه را دوچندان کرد. این چهره‌ها سه‌دسته بودند: آنها که هیچ سابقه و ریشه‌ سیاسی نداشتند، افرادی با سابقه‌ای مشکوک اما پایگاه رسانه‌ای و اینترنتی بسیار قدرتمند و بازیگران شبه‌نظامی (تروریستی) که پایگاه اجتماعی بسیار محدودی داشتند. در کنار تمام این‌ها تنها یک نفر یعنی شاهزاده رضا پهلوی طی ماه‌های مبارزات خیابانی نشان داده بود که زمینه‌ای گسترده از اقبال اجتماعی دارد. سه‌دسته‌ نخست، از ابتدای...

نبرد در خیابان: چگونه شورش‌ها سازمان می‌یابند و آینده را تغییر می‌دهند (بخش دوم) منبع: اورشلیم پست برگردان: بهزاد احمدی‌نیا   تاکتیک‌های شورش سازمان یافته جنبش‌هایی که از شورش‌های سازمان‌یافته استفاده می‌کنند، آگاهانه از تاکتیک‌های پیشرفته برای دستیابی به اهداف فوری خود بهره می‌گیرند. این دانش تاکتیکی با دفترچه‌های راهنما و به‌اشتراک گذاشتن بهترین تحقیقات و تمرینات آغاز می‌شود. دیدن و به اشتراک‌گذاری ویدئو‌هایی درباره اینکه چطور با گاز اشک‌آور مقابله کنیم از نمونه‌های بارز این روش است. این ویدئو‌ها در جریان شورش‌های خیابانی بارها توسط سازمان‌دهندگان اشتراک‌گذاری و دست به‌دست می‌شوند. یکی دیگر از موارد مهم، آرایش نیروهاست. اینکه با چه آرایشی وارد میدان شویم تا آسیب‌پذیری کمتری در مقابل پلیس و نیروهای لباس‌شخصی داشته باشیم و در مقابل حمله‌ی آنها بتوانیم دفاع کنیم. نِادپرستان سفیدپوست در آمریکا از شبکه‌های اجتماعی و اینترنت برای انتشار گسترده‌ی اموزش‌ها استفاده می‌کنند. در جریان اشغال کنگره‌ی آمریکا، فعالان جدولی با کتابچه‌های راهنما داشتند که شامل توضیحاتی بود، به عنوان مثال: «نحوه تسخیر...

نبرد در خیابان: چگونه شورش‌ها سازمان می‌یابند و آینده را تغییر می‌دهند (بخش نخست) منبع: اورشلیم پست برگردان: بهزاد احمدی‌نیا شورش‌های یورومیدان منجر به جنگ کنونی روسیه و اوکراین شد. این نشان می‌دهد که جنگ خیابانی (شورش‌های سازمان یافته با اهداف سیاسی مشخص) از نظر ژئوپلیتیکی به اندازه درگیری نظامی آشکار تأثیرگذار است. جنگ در اوکراین در ۲۴ فوریه آغاز نشد، بلکه با شورش‌های یورومیدان در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۳ آغاز شد. رهبری اوکراین توافق با اتحادیه اروپا را لغو کرد تا به روسیه نزدیک‌تر شود. پاسخ، یک شورش نظامی بود که انقلاب سیاسی طرفداران غرب را به همراه داشت. اقدام متقابل روسیه در شرق در قالب جدایی طلبی طرفدارانش در دونباس و حمله این کشور به کریمه نمایان شد. تنش‌های زیربنایی از آن زمان آغاز شد و در نهایت منجر به جنگ امروز شد. این مجموعه رویدادها نشان می‌دهد که چگونه جنگ خیابانی (شورش‌های سازمان‌یافته با اهداف سیاسی مشخص ) از نظر ژئوپلیتیکی به اندازه درگیری...

قیام مهسا بدون سازمان‌دهی سازمان یافت (بخش دوم) ✍️بهزاد احمدی‌نیا پس از آتش که این‌بار سوزاننده‌ی نماد حجاب در خیابان‌های ایران بود، نوبت به رسمی کهن از دل تاریخ باستانی ایران رسید. بریدن گیسوان از جمله رسومی‌ست که حتی هرودوت، تاریخ‌نگار پیش از مسیح یونان نیز از آن به‌عنوان آیینی برای عزاداری ایرانیان یاد کرده است. فردوسی در شاهنامه: «برید و میان را به گیسو ببست»، حافظ: «گیسوی چنگ ببرید به مرگ می ناب» و خاقانی و دیگر شعرای ایران نیز از این روش برای بیان حجم بالای اندوه یاد کرده‌اند. در جریان خیزش مهسا نیز زنان به‌صورت خودجوش اقدام به بریدن گیسوان کردند و شاید برای نخستین‌بار این آیین عزاداری به آیین خشم و مبارزه پیوند زدند. بزرگترین نقطه‌ی قوت شورشی که به‌نام مهسا امینی شکل گرفت، خودجوش و مردمی بودنِ آن بود. یکی از جلوه‌های زیبا و موفق آن را در #برای و سپس موسیقی آن می‌توان دید. همین ویژگی طی دو...