راستی آزمایی ادعای رسانههای نزدیک به دولت رئیسی در خصوص «بازگشت نفت ایران به بازار به نفع کشورهای اروپایی.»
بهزاد احمدینیا
رسانههای نزدیک به دولت رئیسی در ایران مدعی هستند «بازگشت نفت ایران به بازار به نفع اروپاست.» ادعایی که جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اروپا هفتم شهریور ۱۴۰۱ و در گفتگو با رادیو فردا آن را تکرار کرد.
اما آیا این ادعا صحت دارد؟
چهارشنبه هفتم شهریور ۱۴۰۱، بورل در مصاحبهای مدعی شد که باتوجه به حذف نفت روسیه از بازار اروپا، قابلیت ایران برای افزودن ۱ میلیون بشکه به صادراتش در صورت رفع تحریم، به سود اروپا خواهد بود. این درحالیست که خبرگزاریها و رسانههای جمهوریاسلامی طی هفتههای گذشته، بر ادعایی مشابه تأکید دارند اما واقعیت روی دیگری نیز دارد که به آن پرداخته نمیشود.
در همان چهارشنبه خبرگزاری بلومبرگ طی گزارشی برآوردهای موجود از ذخایر نفت و میعانات گازی انباشته شدهی ایران ارائه داد که نشان میدهد ۹۳ میلیون بشکه روی دریا (بیشتر در نزدیکی چین و سنگاپور) و نزدیک به ۷۰ میلیون بشکه در خشکی (در داخل ایران و در خاک چین) مجموع انباشت انواع نفت ایران در دوران تحریم است که در صورت امضای برجام میتواند با سرعت بالا به بازار جهانی عرضه شود.
اگر میانگین قیمت این نفتها را ۱۰۰ دلار در هر بشکه در نظر بگیریم، بیش از ۱۰ میلیارد دلار درآمد بالقوه برای ایران است. از سوی دیگر، در شرایطی که کسری بودجه دولت بیداد میکند، طی دو سال گذشته فقط از محل صادرات نفت خام، ایران روزی ۱۰۰ میلیون دلار ضرر کرده است. این بهشرطیست که فرض کنیم ارسال نفت به چین و ونزوئلا و سوریه، به قیمت روز بوده و تخفیف نداشته و هزینهای برای پولشویی پرداخت نشده است.
در مجموع تهران بیش از هر زمانی تشنهی امضای برجام است و روسها هم برای دور زدن تحریمهایشان نیاز به برجام ایرانی دارند.
نتیجه اینکه این ادعا که بازگشت نفت ایران به بازار و امضای برجام فقط مورد نیاز اروپا و غرب است یک ادعای اشتباه برانگیز محسوب می شود چون همزمان ایران و روسیه بیش از غرب به رفع تحریم های تهران نیاز دارند.