سوگیری یا تعصب خودتاییدی چیست؟
متداول‌ترین سوگیری‌های شناختی
سوگیری یا تعصب خودتاییدی چیست؟
این سوگیری نوعی از تمایل است که فرد برای موفقیت‌هایش به خود می بالد اما در شکست‌هایش تقصیر را به گردن عوامل خارجی می اندازد
چند مثال:
– ربط دادن نمرات خوب به باهوش بودن و سخت درس خواندن.
– باور به اینکه عملکرد خوب ورزشی شما بخاطر تمرین و کار سخت است.
– فکر کردن به اینکه شما کار درخواستی‌تان را گرفتید فقط بر اساس شایستگی‌تان.
علی رغم اینکه همه‌ی آدم‌ها اعتقاد دارند که منطقی‌اند و عاقلانه رفتار می‌کنند، واقعیات نشان می‌دهند که انسان‌ها به طور مدام تحت تاثیر تعصب‌های شناختی (یا سوگیری‌های شناختی) هستند. این گونه از سوگیری‌ها، تفکر دقیق را مختل کرده، بر باورهای‌مان تاثیر می‌گذارند، و تصمیمات و داوری‌هایی را که فرد به طور روزمره اتخاذ می‌کند، منحرف می‌کنند.
گاهی این تعصبات نسبتاً واضح اند و خودتان نوع خاصی از سوگیری را در خود یا دیگران تشخیص می‌دهید. در مواردی اما این تعصبات خیلی ظریف هستند و برای خود فرد تقریباً غیرقابل تشخیص.
اما چرا این سوگیری‌ها رخ می دهند؟ «توجه» یک ابزار محدود برای انسان است. یعنی اینکه ما نمی‌توانیم به همه‌ی جزئیات و رویدادهای خُرد در فرایند شکل‌گیری تفکرات و عقایدمان توجه کنیم. از این رو، معمولا از میانبر‌های ذهنی بهره می‌بریم که توانایی ما را در ارزیابی تسریع می‌کنند اما در عین حال گاهی ما را به وادی تعصب درمی‌اندازند.
