فرسودگی جمعی در ایران نتیجه فشارهای درازمدت است: دهه‌ها محدودیت آزادی فردی، سرکوب مطالبات مدنی و بحران اقتصادی..

فرسودگی جمعی، زخم پنهان جامعه امروز ایران

فرسودگی جمعی، زخم پنهان جامعه امروز ایران ✍️مهرناز حاجی‌علی در ایران امروز، آنچه بیش از هر چیز به چشم می‌آید، نه شور تغییر است و نه خشم آشکار؛ بلکه سکوتی سنگین و خستگی گسترده در جان مردم است. این پدیده که در روان‌شناسی اجتماعی با عنوان فرسودگی جمعی (Collective Exhaustion) شناخته می‌شود، وضعیتی است که طی آن یک ملت، در اثر فشارهای مزمن سیاسی، اقتصادی و روانی دچار خستگی ذهنی و اجتماعی، بی‌اعتمادی عمومی، و نوعی بی‌حرکتی مزمن می‌شود. در پژوهش‌هایی چون نوشتار "Collective Burnout: An Emerging Phenomenon" (Elisabeth Vanderheiden, 2021)، این مفهوم به‌عنوان «از بین رفتن انگیزه جمعی در مواجهه با ناکامی‌های تکرارشونده و احساس ناتوانی در ایجاد تغییر» تعریف شده است. در چهره‌های خاموش، واکنش‌های سرد به فجایع و در مهاجرت بی‌وقفه‌ی نسل‌های جوان می‌توان رد این فرسودگی را دید. جامعه‌ای که دیگر نه برای ساختن فردایی بهتر، بلکه صرفا برای تحمل امروز تلاش می‌کند. فرسودگی جمعی در ایران، نتیجه طبیعی فشارهای...

ادامه مطلب

هاردی مریمان، رئیس مرکز بین‌المللی مقاومت خشونت‌پرهیز مدنی در واشنگتن‌دی‌سی آمریکا، بر اهمیت آموزش استراتژیک تاکید کرد.

نقش آموزش و اعتماد در تقویت جنبش‌ها

در گفت‌وگوی ساناز بهزادی با هاردی مریمان، این رئیس مرکز بین‌المللی مقاومت خشونت‌پرهیز مدنی در واشنگتن‌دی‌سی آمریکا، درباره اهمیت آموزش استراتژیک، اتحاد بین گروه‌های مختلف اپوزیسیون و روش‌های شناسایی نفوذی‌ها، اهمیت اعتماد در رهبری و انواع آن و مباحث متعددی پیرامون جنبش‌های اجتماعی و استراتژی‌های مؤثر در آن‌ها صحبت کرد. مریمان تأکید کرد که به‌عنوان فردی ناایرانی، نمی‌تواند به‌طور کامل از شرایط محلی ایران آگاه باشد و بنابراین، توصیه‌های کلی ارائه داد. او بر اهمیت وحدت در جنبش‌ها اشاره کرد و گفت که کنش‌گران میزان اتحاد خود را ارزیابی کرده و در صورت امکان، آن را تقویت کنند.​ همچنین، مریمان به نقش کلیدی نیروهای امنیتی و نظامی در حکومت‌های سرکوبگر پرداخت و بیان کرد که این حکومت‌ها بر چندین ستون حمایتی، از جمله ارتش، پلیس و دستگاه‌های اطلاعاتی تکیه دارند. او خاطرنشان کرد که در سال‌های اخیر، جنبش‌ها با دشواری بیشتری در جلب حمایت و جدایی این نیروها مواجه بوده‌اند و...

ادامه مطلب

نظارت بر مردم و سرکوب مخالفان نه تنها بر افرادی که مورد هدف قرار گرفتند تأثیر داشته، بلکه پیامدهای گسترده‌تری برای نقض حقوق بشر در ایران دارد.

تیاندی و کمک به نقض حقوق بشر در ایران

تیاندی و کمک به نقض حقوق بشر در ایران بر اساس قوانین ایران، اقدامات نهادهای دولتی، از جمله سپاه و نیروی انتظامی، در به‌کارگیری فناوری‌های نظارتی برای سرکوب سیاسی، می‌تواند بر اساس منطق امنیت ملی و نظم عمومی توجیه شود. با این حال، قانونی بودن چنین اقداماتی لزوما با استانداردهای بین‌المللی حقوق بشر که ایران از راه معاهدات مختلف به آن متعهد شده است، همخوانی ندارد. به‌کارگیری فناوری‌های نظارتی برای سرکوب مخالفان قانونی و اجرای قوانین حجاب اجباری بدون پارامترهای قانونی واضح برای حفظ حریم خصوصی و حفاظت از داده‌ها احتمالا با قوانین بین‌المللی حقوق بشر، از جمله حق حریم خصوصی، آزادی بیان و همچنین حق برگزاری اجتماع مسالمت‌آمیز مغایرت دارد. استفاده از فناوری‌های نظارتی تیاندی توسط دولت ایران برای سرکوب معترضان و اجرای قانون حجاب اجباری، نگرانی‌های قابل توجهی را در چارچوب‌های حقوقی بین‌المللی، از جمله نقض معاهدات و موافقت‌نامه‌های مورد تأیید سازمان ملل، برانگیخته است. به‌کارگیری این فناوری‌های نظارتی برای اجرای...

ادامه مطلب

این شکل از نفوذ نیازمند زمان بیشتر و جلب اعتماد عمومی است پس باید برنامه‌ریزی و آمادگی پیشین برای آن وجود داشته باشد.

نفوذ، آسان‌ترن راه مقابله با جنبش (بخش دوم)

نفوذ، آسان‌ترن راه مقابله با جنبش (بخش دوم) مأموران محرک در خیابان و رسانه‌ها بهانه‌تراشی می‌کنند ✍️بهزاد احمدی‌نیا در بخش نخست شرح داده شد که «نفوذ» کم‌هزینه‌ترین و مطلوب‌ترین روش دستگاه‌های سرکوب برای مقابله با حرکت‌های اجتماعی است. انواع مختلف نفوذ در سطح‌های مختلف یک حرکت اجتماعی نیز معرفی شدند. همچنین برای شما نوشتیم که در پایین‌ترین سطح سرکوب یعنی برخورد با اعتراضات خیابانی، از دو روش نفوذ استفاده می‌شود. یکی از این دو روش یعنی استفاده از مخبرها بررسی شد و اکنون وارد بخش دوم یعنی مأموران می‌شویم. مأموران محرک واقعیت این است که هر جنبش اجتماعی‌ای با حرکت‌ها و اقدامات مسالمت‌آمیز آغاز شده و توسعه می‌یابد اما برای تبدیل شدن به انقلاب (در معنای جامعه‌شناختی، انقلاب جنبشی پیروز است که ساختارهای سیاسی و اجتماعی را دستخوش تغییرات بنیادی می‌کند) ناگزیر به تقابل با خشونت سرکوب و ارائه‌ی نیروی اجتماعی و فیزیکی قدرتمندتر از نیروی سرکوب است. در بسیاری از موارد بهترین راه برای...

ادامه مطلب

ساختن و راه‌اندازی هر سازه‌ای، چه ساختمان باشد و چه جنبش اجتماعی، کاری دشوار و زمان‌بر است و ویران کردن آن نیازمند نیرویی حتی بیشتر خواهد بود.

نفوذ، آسان‌ترن راه مقابله با جنبش (بخش نخست)

نفوذ، آسان‌ترن راه مقابله با جنبش (بخش نخست) ✍️بهزاد احمدی‌نیا ساختن و راه‌اندازی هر سازه‌ای، چه یک ساختمان باشد و چه یک جنبش اجتماعی، کاری دشوار و زمان‌بر است. و ویران کردن آن معمولا نیازمند نیرویی به‌همان‌اندازه یا حتی بیشتر خواهد بود. در این میان دانش تخریب در تمامی حوزه‌های مختلف مسئولیت یافتن راه‌هایی برای ویران کردن با کمترین تلاش، هزینه و مشکلات جانبی را برعهده دارد. در حوزه‌ی پدیده‌های اجتماعی و به‌ویژه جنبش‌ها نیز این معادله کاملا صادق است. در نوشتارهای پیشین، براساس پژوهش‌های میدانی و علمی نشان دادیم که سازمان‌دهی و رهبری دو رکن در جنبش‌های اجتماعی هستند که بدون آنها امکان موفقیت وجود ندارد. یادآوری این نکته در اینجا ضروری است که این دو رکن با استفاده از ابزرهای مختلف مسئولیت ایجاد همبستگی و یکپارچگی در جنبش‌ها را بر عهده دارند. به‌بیان دیگر، یکپارچگی و همبستگی در بدنه‌ی جنبش، اصلی‌ترین ستون یک حرکت اجتماعی محسوب می‌شود. یک حرکت اجتماعی هر اندازه...

ادامه مطلب

شاید قابل تصور نباشد که رویدادهای اجتماعی را با استفاده از ریاضیات محاسبه و پیش‌بینی کرد. این بخش از جامعه‌شناسی را دانش مدل‌سازی می‌نامند.

ریاضیات یک انقلاب موفق

ریاضیات یک انقلاب موفق چرا خاکستری‌ها انقلابی نمی‌شوند؟ بخش نخست ✍️مهدی شادمهر و دن برنهارد مقاله‌ی پیش‌رو، یک پژوهش دانشگاهی با استفاده از مدل‌های ریاضی برای برآورد وقوع انقلاب در پی یک شورش و احتمال موفقیت آن و همچنین عوامل موثر در پیروزی و شکست است. نتایج به‌دست آمده از این تحقیق که در دو بخش ترجمه و منتشر می‌شود، در برخی موارد شگفت‌انگیز و حتی تعجب‌آورند. برای بسیاری شاید قابل تصور نباشد که رویدادهای اجتماعی را بتوان با استفاده از ریاضیات محاسبه و پیش‌بینی کرد. این بخش از جامعه‌شناسی را دانش مدل‌سازی می‌نامند. در این روش هر داده‌ی اجتماعی مانند «میزان استفاده‌ی هر فرد از اینترنت» را با یک مقیاس ریاضی نام‌گذاری کرده و سپس با استفاده از فرمول‌های مرتبط ریاضی می‌توان تاثیر آن در یک رویداد مشخص را محاسبه کرد. در جامعه‌شناسی از این روش‌ها برای پژوهش درباره‌ی آنچه در جامعه جریان دارد و برآورد آنچه پیش‌رو است استفاده می‌شود. مانند هر دانشی...

ادامه مطلب

شهر استراتژیک حما که حکومت اسد از آن برای کنترل شمال غربی سوریه و حمله به مواضع مخالفان استفاده می‌کرد، به کنترل مخالفان درآمده است.

چرایی پیروزی و شکست انقلاب‌ها

حما پس از حلب، حمص پس از حما ✍️ساسان آقایی شهر استراتژیک حما بدون مقاومت قابل توجهی از سوی ارتش بشار اسد، به کنترل نیروهای تحریر شام و دیگر مخالفان درآمده است. شهری که حکومت اسد از آن برای کنترل شمال غربی سوریه و حمله به مواضع مخالفان استفاده می‌کرد. فیلم‌های منتشرشده، بیان‌گر حضور آن‌ها در بخش‌هایی از این شهر است و رسانه‌های رسمی حکومت اسد نیز خبر از تخلیه‌ی حما داده‌اند. گویا فرآیند این تخلیه به شکلی شتابان و بی‌برنامه بوده که جنگنده‌های نیروی هوایی اسد نیز در فرودگاه حما جا مانده‌اند یا جا گذاشته شده‌اند! این جنگنده‌ها، مهم‌ترین تکیه‌گاه رژیم از زمان آغاز انقلاب سوریه در ۲۰۱۱ و سپس چنگ داخلی خونین بودند و برتری هوایی کلیدی ارتش اسد بر مخالفان، سبب حفظ حکومت اسد شده بود. خروج یک به یک شهرهای مهم سوریه از کنترل اسد، به شکلی ساده‌سازی شده و ارتش اسد تا آن اندازه فاقد اراده در جنگیدن به...

ادامه مطلب

جنبش‌های اجتماعی اجزا، گام‌ها و مراحل مختلفی دارند که هر کدام از آن‌ها در جایگاه خود دارای اهمیت ویژه‌ای می‌باشند.

چگونه سازماندهی کنیم (بخش دوم)

چگونه سازماندهی کنیم (بخش دوم) ✍️ آدام اچ   منبع: وب‌سایت سازمان جنبش‌های انقلابی برگردان: بهزاد احمدی‌نیا جنبش‌های اجتماعی اجزا و مراحل مختلفی دارند که هر کدام در جایگاه خود دارای اهمیت ویژه‌ای‌اند اما شاید مهم‌ترین گام در یک جنبش که بخشی از رهبری آن محسوب می‌شود، همان سازماندهی باشد. سازماندهی، گامی بین صفر و صد یک جنبش است. واقعیت این است که در بیشتر موارد، یک جنبش از پیش برنامه‌ریزی شده نیست و به‌صورت خودجوش یا ناگهانی آغاز می‌شود. در چنین مواردی، سازماندهی نخستین گام یا همان گام یکم است. در مواردی که جنبش از پیش‌برنامه‌ریزی شده و رهبری در انتظار زمان مناسب نشسته بوده، سازماندهی گام پیش از آغاز یا همان صفرِ جنبش محسوب می‌شود. در بررسی جنبش‌های مختلف و روش‌های سازماندهی آن‌ها به این جمع‌بندی رسیدیم که گرچه در فازهای ابتدایی، نداشتن سازماندهی و رهبری متمرکز می‌تواند از سرکوب جنبش جلوگیری و به گسترش آن کمک کند اما می‌توان گفت هیچ جنبشی بدون سازماندهی...

ادامه مطلب

یک جنبه کلیدی سازماندهی، جذب افراد تازه به کمپین و آموزش آن‌ها برای رهبری کمپین‌ها، سازمان‌ها و جامعه یا محل کار است.

چگونه سازماندهی کنیم

چگونه سازماندهی کنیم ✍️ آدام اچ   منبع: وب‌سایت سازمان جنبش‌های انقلابی برگردان: بهزاد احمدی‌نیا جنبش‌های اجتماعی اجزا و مراحل مختلفی دارند که هر کدام در جایگاه خود دارای اهمیت ویژه‌ای‌اند اما شاید مهم‌ترین گام در یک جنبش که بخشی از رهبری آن محسوب می‌شود، همان سازماندهی باشد. سازماندهی، گامی بین صفر و صد یک جنبش است. واقعیت این است که در بیشتر موارد، یک جنبش از پیش برنامه‌ریزی شده نیست و به‌صورت خودجوش یا ناگهانی آغاز می‌شود. در چنین مواردی، سازماندهی نخستین گام یا همان گام یکم است. در مواردی که جنبش از پیش‌برنامه‌ریزی شده و رهبری در انتظار زمان مناسب نشسته بوده، سازماندهی گام پیش از آغاز یا همان صفرِ جنبش محسوب می‌شود. در بررسی جنبش‌های مختلف و روش‌های سازماندهی آن‌ها به این جمع‌بندی رسیدیم که گرچه در فازهای ابتدایی، نداشتن سازماندهی و رهبری متمرکز می‌تواند از سرکوب جنبش جلوگیری و به توسعه‌ی آن کمک کند اما تقریبا هیچ جنبشی بدون سازماندهی متمرکز نتوانسته به...

ادامه مطلب

در این نوشتار که برگردانی از مقاله‌ای دانشگاهی درباره‌ی رهبری حرکت‌های اجتماعی است، به جایگاه و وظایف یک رهبر در جریان اعتراضات می‌پردازیم.

رهبر، فراتر از فرمانده 

رهبر، فراتر از فرمانده  جایگاه و وظایف رهبری یک جنبش چیست؟  نوشته: مارشال گنز و لیز مک‌کنا برگردان: بهزاد احمدی‌نیا در جامعه‌شناسی و به‌طور کلی در علوم انسانی استفاده از واژگان امری حیاتی‌ است. برخلاف تبلیغات و روزنامه‌نگاری زرد، واژگان در این عرصه بیانگر نقش‌ها، مسیرها و نتایجی‌اند که می‌توانند در سرنوشت یک یا چند ملت اثرگذار باشند. پیش از این درباره‌ی تفاوت‌های انواع اعتراضات اجتماعی از شورش، جنبش و انقلاب گرفته تا ارکان مختلف این رویدادها نوشته‌ایم. در این نوشتار که برگردانی از مقاله‌ای دانشگاهی درباره‌ی رهبری حرکت‌های اجتماعی است، به جایگاه و وظایف یک رهبر در جریان اعتراضات می‌پردازیم. این نوشتار نخستین‌بار در وب‌سایت «ایده‌هایی برای جنبش» منتشر شده و در آن مارشال گنز و لیز مک‌کنا به بررسی آنچه رهبری یک جنبش اجتماعی برعهده دارد می‌پردازند. مقاله با این رویکرد کلی همراه است که یک رهبر باید به معنی واقعی کلمه راهبری حرکت را برعهده داشته باشد و نباید فقط در نقش...

ادامه مطلب