بهترین راه حفظ سرمایه در ایران چیست؟
بهزاد احمدی‌نیا
اقتصاد یکی از موجوات زنده‌ی ساخته‌ی جوامع بشری‌ست که واقعا در تعریف «موجود زنده» می‌گنجد. در کنار اقتصاد، «جامعه» نیز موجودی زنده است که نسبت به اتفاقات واکنش نشان می‌دهد، تطبیق می‌پذیرد و راه نجاتی برای بقا می‌یابد. در این بین اگر جامعه‌ای با روش‌های علمی و درست با این دو موجود زنده برخورد نکند، ناگزیر رو به زوال خواهد رفت؛ اتفاقی که طی دهه‌های اخیر برای ایران زیر حاکمیت جمهوری اسلامی رخ داده است.
یکی از مهمترین پرسش‌هایی که هر روزبخش بزرگی از جامعه ایران از خود و دیگران می‌پرسد این است که چگونه سرمایه‌های خرد و پس‌اندازهایش را از گزند نوسان‌های اقتصادی و سیاسی در امان نگه دارند؟ در این نوشتار به شرح این موضوع می‌پردازیم که چرا طلا بهترین سرمایه‌گذاری در ایران است و چه نوع طلایی ارزش سرمایه‌گذاری دارد.
گزینه‌های بین‌المللی
سرمایه‌های خرد در جهان برای حفظ ارزش خود روش‌های مشابهی دارند اما این روش‌ها برای اقتصادهایی که ویژگی‌های استاندارد و مشابه دارند قابل استفاده است. یکی از این روش‌ها، سرمایه‌گذاری در ملک است. ارزش املاک معمولا در شهرهای بزرگ و مراکز صنعتی و تجاری، با رشد جامعه افزایش می‌یابد. این افزایش اگرچه آرام صورت می‌گیرد اما معمولا پیوسته است اما در صورتی که با ریسک‌هایی مانند ورشکستگی بانک‌ها (مانند آنچه در ۲۰۰۸ در آمریکا رخ داد) یا جنگ (مانند آنچه برای خوزستان در زمان جنگ ایران و عراق پیش آمد) روبرو شود، ریزش‌های سریع و شدید خواهد داشت. در کنار این مشکل، ملک می‌تواند دچار رکود تورمی بلند مدت شود. یعنی قیمت املاک افزایش می‌یابد اما مشتری‌ای برای آن در بازار نیست و اصطلاحا گفته می‌شود این دارایی نقد پذیری کمتری دارد.
روش دیگر حفظ و افزایش پس‌اندازها، خرید سهام و حفظ آن برای لند مدت است. در ایران بزرگترین شرکت‌ها غالبا یا دولتی یا شبه‌دولتی و یا متعلق به نهادهای وابسته به حکومت هستند. از سوی دیگر بازار سهام ایران با مکانیزم دستکاری اداره می‌شود به این معنا که حداقل و حداکثر قیمت‌ها محدود است پس کل این بازار را می‌توان دستکاری شده درنظر گرفت و با ملاک و معیارهای نموداری نمی‌توان با آن سودآوری داشت. از آنجایی که جمهوری اسلامی خود را از جهان جدا کرده، برای ایرانیان داخل کشور دسترسی به سهام‌های بین‌المللی نیز امکانپذیر نیست و این گزینه به کلی حذف می‌شود.
روش متداول دیگر، خرید طلا و نگهداری سرمایه‌ها به‌صورت طلاست. در خارج از ایران شما می‌توانید با مراجعه به شعبه‌ی بانک خود، بخشی از پس‌اندازتان را به طلا تبدیل کنید و در نزد بانک نگهدارید یا اینکه آن را به‌صورت شمش دریافت کنید. در ایران این رویه متداول نیست و به جای آن روش‌های دیگری برای خرید و فروش وجود دارد.
نخست به عوامل جهانی‌ای که طلا را برای سرمایه‌گذاری مناسب می‌کند می‌پردازیم. براساس آماری که استاتیستا درباره‌ی تقاضای جهانی طلا در ابتدای سال جاری میلادی منتشر کرد، تقضای جهانی این فلز در سال گذشته به بالاترین میزان تاریخ رسید و این روند رشد ادامه خواهد داشت. این درحالی‌ست که منابع شناخته شده‌ی طلا در جهان چنین رشدی نداشته و برآورد می‌شود کمتر از نیم‌قرن تا پایان ذخایر شناخته شده‌ی امروزی باقیمانده باشد. همچنین کاربردهای تازه برای طلا در مدارهای الکترونیکی موجب افزایش تقاضا می‌شود که مجموع این شرایط به‌معنی رشد انفجاری قیمت این فلز در سال‌های آینده است. موضوع دیگری که طلا را مهم می‌کند این است که با نوسان‌های اقتصادی منفی و بحران‌های مالی، سرمایه‌ها به سوی طلا سرازیر می‌شوند و این نیز بر افزایش قیمت می‌افزاید. قیمت جهانی طلا از ابتدای سال ۲۰۲۳ تا امروز (ماه سوم سال) از ۱۸۵۰ دلار در هر انس به ۲۰۱۵ دلار رسیده است.
چرا طلا در ایران و کدام طلا؟
در ایران تمامی دارایی‌ها با خطر نوسان‌های شدید یا رکود مواجه هستند. حتی ارزها با وجود سقوط ارزش پول ملی، نوسان‌های شدید را تجربه می‌کنند اما طلا می‌تواند از تمامی نوسان‌ها رشد کند. از آنجایی که قیمت طلا براساس طلای جهانی مشخص می‌شود، با رشد قیمت دلار، طلا نیز رشد می‌کند اما این قاعده بالعکس نیست یعنی با رشد قیمت طلا، ارزش دلار افزایش نمی‌یابد. از سوی دیگر کاهش جهانی ارزش دلار، موجب رشد تقاضا برای طلا می‌شود که این بر قیمت جهانی طلا می‌افزاید.
در کنار تمامی این دلایل، قابل حمل بودن، نقدپذیری و یکسان بودن ارزش جهانی دلایل دیگری هستند که طلا را برای سرمایه‌گذاری مناسب می‌کنند.
در ایران انواع مختلفی از طلا وجود دارد. طلای آبشده، طلای کم‌اجرت، سکه‌های امامی و متفرقه و طلای متداول در طلافروشی‌ها که از بین این‌ها، طلای کم‌اجرت و شمش‌های استاندارد شناسنامه‌دار، بهترین و امن‌ترین راه برای سرمایه‌گذاری یا حفظ پس‌انداز است. علت این امر نیز شناسنامه‌دار بودن این دو نوع طلا و همچنین ارزش‌گذاری برمبنای میزان طلای موجود در آنها‌ست.
در مجموع طلای کم‌اجرت برای پس‌اندازهای خرد و شمش‌های شناسنامه‌دار برای پس‌اندازها و سرمایه‌گذاری‌ها بزرگتر بهترین گزینه‌هایی هستند که سرمایه‌ها را از گزند مدیریت نابخرادنه‌ی جمهوری اسلامی بر اقتصاد حفظ می‌کند.
#طلا #سرمایه #دلار
@aposiran
