راستی آزمایی ادعای سازمان غذا و دارو مبنی بر
ایران جزو ۵ کشور برتر در تولید داروهای بیولوژیک
بهزاد احمدی‌نیا
خبرگزاری مهر به نقل از حیدر محمدی، معاون وزیر بهداشت و رئیس سازمان غذا و دارو مدعی شد ایران در بین ۵ کشور برتر تولید داروهای بیولوژیک در جهان است.
بررسی این ادعا با توجه به رتبه‌ی دانشگاه‌های ایران در حوزه‌ی بیولوژی و رتبه‌ی تولید علم در ایران، حائز اهمیت است.
داروهای بیولوژیک یا زیست داروها انواعی از دارو هستند که مبتنی بر خون انسان، ویروس، باکتری یا دیگر انواع موجودات زنده هستند. این نوع داروها که از واکسن تا انواع داروهای درمانی را شامل می‌شوند، نیازمند تکنولوژی تولید و دانش گسترده و آزمایش‌های بسیار دقیق حساس هستند. یک نمونه از این داروها، واکسن کرونا‌ست که با وجود نیاز جهانی فوری و سرمایه‌گذاری هنگفت، به دلیل پیچیدگی فرآیند تولید و آزمایش آن، نزدیک به دو سال موجب قرنطینه جهان شد.
براساس رتبه‌بندی‌های بین‌المللی در زمینه‌ی تولید علم، ایران جایگاهی بالاتر از ۲۱ در جهان را به خود اختصاص نمی‌دهد. این رتبه در خوش‌بینانه‌ترین رده بندی‌هایی که مقالات علمی منتشر شده در منابع داخل ایران را نیز به‌رسمیت می‌شناسند و با احتساب پایان‌نامه‌های دکتری در ایران به‌دست می‌آید که اغلب آنها اعتبار بین‌المللی و علمی ندارند.
از سوی دیگر، براساس رتبه‌بندی مؤسسه سایمگو، پانصد دانشگاه برتر جهان در حوزه زیست شناسی و زیست داروها رده‌بندی شده‌اند که نامی از هیچ دانشگاه ایرانی در بین ۳۰۰ دانشگاه نخست وجود ندارد. دانشگاه تهران در این رده‌بندی در رتبه‌ی ۳۶۲، دانشگاه پزشکی مشهد در رتبه‌ی ۴۸۰ و دانشگاه پزشکی تبریز در رتبه‌ی۴۹۲ قرار دارند.
براساس این دو عامل که پیش‌زمینه‌ی دستیابی به رتبه‌ی مورد ادعا هستند، معاون وزیر بهداشت ایران ادعایی کذب را مطرح کرده است.
سند قطعی درباره‌ی ادعای رئیس سازمان غذا و داروی ایران، رتبه‌بندی دی‌کت درباره‌ی برترین کشورهای تولید کننده‌ی زیست‌داروهاست. بنابر این رتبه‌بندی، مقام نخس تولید داروهای بیولوژیک در جهان از آن آمریکاست. پس از آمریکا، سوئیس، تایوان، سنگاپور و سوئد رتبه‌های دوم تا پنجم را به‌خود اختصاص داده‌اند. در این رده‌بندی که نامی از ایران یا حتی چین برده نشده، عواملی مانند میزان سرمایه‌گذاری، دقت و کیفیت تولیدات، نوآوری و حجم تولید در نظر گرفته شده است.
در مجموع باتوجه به داده‌های موجود در در حوزه‌ی زیست‌داروها، ایران هیچ جایگاهی در بین کشورهای برتر تولید کننده‌ی زیست داروها ندارد و ادعای معاون وزیر بهداشت، نادرست است.
#دارو #کرونا #بیولوژیک #زیست_دارو
@aposiran
