بیانیه ۹۰ حزب، اندیشکده و سازمان مدنی ایرانی داخل و خارج ایران به سران گروه ۷
دعوت به همکاری راهبردی برای مقابله با رژیم جمهوری اسلامی و حمایت از روند انتقال دموکراتیک
ما، بهعنوان مجموعهای از نهادهای ایرانی فعال و حامی دموکراسی در ایران، با استقبال از موضع نخستوزیر اسرائیل مبنی بر لزوم مقابله با رژیم سرکوبگر جمهوری اسلامی، بر ضرورت شکلگیری یک استراتژی مشترک بینالمللی برای حمایت از مردم ایران تأکید میکنیم.
ملت ایران دهههاست که زیر یوغ استبداد دینی، فساد ساختاری و سرکوب سیستماتیک زندگی میکند. ما معتقدیم که فرصت تاریخی برای همگرایی بینالمللی علیه این رژیم فرا رسیده است. همکاری میان دولتهای دموکراتیک، از جمله اعضای گروه ۷ و اسرائیل، نهتنها یک وظیفه اخلاقی، بلکه یک نیاز راهبردی برای ثبات منطقه و صلح جهانی است.
از رهبران جهان میخواهیم:
با رهبر انقلاب ملی ایران، شاهزاده رضا پهلوی وارد گفتوگو و همکاری مستقیم شوید؛
با دولت اسرائیل و دیگر نیروهای آزادیخواه، جهت...
اقتدار پوشالی جمهوری اسلامی؛ هدررفت ثروت ایرانیان
در پی آغاز حملات هدفمند، دقیق و نقطهزن اسرائیل علیه مقامات و نهادهای حساس در جمهوری اسلامی، دهها نفر از مقامات رده بالای نظام و فرماندهان سپاه کشته شدند. اسرائیل بارها تاکید کرده که نه بیگناهان بلکه سایتهای هستهای و نظامی را هدف قرار میدهد تا مانع از دستیابی خطرناکترین رژیم تروریستی جهان به خطرناکترین سلاح جهان شود.
حتی در نخستین دور از حملات اسرائیل حدود ۲۰ فرمانده سپاه نابود شدند. اینهمه در حالی است که جمهوری اسلامی سالها ادعا میکرد که از لحاظ امنیت و اقتدار در بالاترین سطح قرار دارد و هیچ خطری آنها را تهدید نمیکند.
برای بیان چنین ادعاهایی و برای تهدید اسرائیل در ۴۶ سال گذشته میلیاردها دلار از ثروت و بودجه مملکت از سوی مقامات جمهوری اسلامی هدر رفت؛ ثروتی که میتوانست صرف آبادانی و پیشرفت مملکت شود.
حالا از آن اقتدار پوشالی، از آنهمه ادعاهای بیفایده و پوچ و تهی...
در درازای تاریخ جنبشهای اجتماعی و اعتصابات همواره نقشی فراتر از یک ابزار صنفی صرف ایفا کردهاند؛ آنها در بسیاری موارد به محرکهایی برای تحولات عمیق سیاسی بدل شدهاند.
برای نمونه، در دهه ۱۹۷۰، کشور لهستان زیر سلطه حزب کمونیست و به عنوان یکی از اعضای بلوک شرق زیر نفوذ شوروی قرار داشت. در ژوئیه سال ۱۹۸۰، دولت کمونیستی لهستان بدون هیچگونه هشدار قبلی، بهطور ناگهانی بهای مواد خوراکی را افزایش داد. این تصمیم به زودی باعث بروز نارضایتی عمومی شد. تنها چند هفته بعد، در روز ۱۴ اوت همان سال، کارگران کارخانه کشتیسازی «لنین» در شهر بندری گدانسک اعتصاب گستردهای را آغاز کردند.
رهبری این اعتصاب را لخ والسا، یک برقکار اخراجشده، بر عهده داشت. این اعتصاب محدود به مطالبات صنفی نماند. کارگران با ایجاد شبکهای منسجم از خواستهها، مجموعهای از مطالبات را مطرح کردند که ابعاد سیاسی، اجتماعی و ساختاری نیز در بر داشت. این حرکت در نهایت به زیر...
جای خالی گوشت در سفره ایرانیان
«سرانه مصرف گوشت کشور از ۱۳.۳ کیلوگرم به شش کیلو رسیده است»؛
«مصرف گوشت سه دهک پایین جامعه قبلا سه تا چهار کیلوگرم بوده و حالا زیر یک کیلوگرم است.».
محمدرضا شافعینیا، دبیر انجمن صنایع غذایی- اردیبهشت ۱۴۰۴
***
سقوط چشمگیر سهم گوشت در سبد هزینه خانوارهای ایران، حاکی از وخامت اوضاع اقتصادی و کاهش قدرت خرید مردم است. این موضوع، نه تنها بر سلامت و تغذیه خانوارهای ایرانی تاثیر منفی میگذارد، بلکه بهروشنی نشاندهنده کاهش رفاه و کیفیت زندگی جامعه است.
آنگونه که برخی رسانههای حکومتی در ایران نوشتهاند، میانگین مصرف گوشت خانوادههای ایرانی ۸ کیلوگرم و در سه دهک پایین جامعه ۲ کیلوگرم در سال است؛ سرانه مصرف گوشت قرمز برای هر نفر ایرانی در ۳ دهک پایین جامعه، حدود ۷۰۰ گرم در یک سال است.
وبسایت اقتصاد ۲۴، اردیبهشت ۱۴۰۴ در گزارشی نوشت که «فقط عدهای خاص توان خرید دارند و حدود ۹۰ درصد از جمعیت کشور دوست...
فرسودگی جمعی، زخم پنهان جامعه امروز ایران
✍️مهرناز حاجیعلی
در ایران امروز، آنچه بیش از هر چیز به چشم میآید، نه شور تغییر است و نه خشم آشکار؛ بلکه سکوتی سنگین و خستگی گسترده در جان مردم است. این پدیده که در روانشناسی اجتماعی با عنوان فرسودگی جمعی (Collective Exhaustion) شناخته میشود، وضعیتی است که طی آن یک ملت، در اثر فشارهای مزمن سیاسی، اقتصادی و روانی دچار خستگی ذهنی و اجتماعی، بیاعتمادی عمومی، و نوعی بیحرکتی مزمن میشود.
در پژوهشهایی چون نوشتار "Collective Burnout: An Emerging Phenomenon" (Elisabeth Vanderheiden, 2021)، این مفهوم بهعنوان «از بین رفتن انگیزه جمعی در مواجهه با ناکامیهای تکرارشونده و احساس ناتوانی در ایجاد تغییر» تعریف شده است. در چهرههای خاموش، واکنشهای سرد به فجایع و در مهاجرت بیوقفهی نسلهای جوان میتوان رد این فرسودگی را دید. جامعهای که دیگر نه برای ساختن فردایی بهتر، بلکه صرفا برای تحمل امروز تلاش میکند.
فرسودگی جمعی در ایران، نتیجه طبیعی فشارهای...
تسلا در جادههای پادشاهی عربستان سعودی، قرعهکشی تیبا در جمهوری ایران
همزمان با انتشار اعلامیه ثبتنام متقاضیان خرید تیبا و ممنوعیت فروش بیش از یک خودرو به هر شهروند ایرانی، شرکت تسلا فروش خودروهای خود را در عربستان سعودی آغاز کرد.
تسلا اعلام کرده که از ماه آینده فروش رسمی محصولات خود را در عربستان سعودی آغاز خواهد کرد. این تصمیم پس از سالها اختلاف بین ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا، و مقامات سعودی گرفته شده است. در مراسمی که قرار است در ریاض برگزار شود، تسلا تازهترین خودروهای الکتریکی و فناوریهای خود را رونمایی خواهد کرد.
این وضعیت آشکارا، شکاف و تفاوت عمیق در مدیریت دو نظام جمهوری اسلامی و پادشاهی عربستان سعودی در همسایگی یکدیگر را نشان میدهد. در حالی که عربستان سعودی به سمت فناوریهای نوین و خودروهای برقی حرکت میکند، ایران با محدودیتها و سیاستهای ناکارآمد در صنعت خودروسازی مواجه است.
جمهوری ایران زیر سایه بیشترین تحریمهای اقتصادی غرب به دلیل...
انقلاب ۵۷ آری یا نه؟
در گفتوگوی چالشی ساناز بهزادی با استیون زونس، پژوهشگر مسائل خاورمیانه، او به بررسی رویداد انقلاب ۵۷، شرایط کنونی ایران و اعتراضات اخیر پرداخت. زونس در این گفتوگو تأکید کرد که برخلاف ادعای برخی از حامیان جمهوری اسلامی، قیامهای مردمی علیه این نظام ناشی از توطئههای خارجی نیست، بلکه مردم ایران خود در حال مبارزه برای آزادیشان هستند. او همچنین اشاره کرد که برخلاف دهههای گذشته که اعتراضات بیشتر از سوی طبقه متوسط و سکولار در شمال تهران صورت میگرفت، اکنون دامنه اعتراضات به طبقات پایینتر جامعه و حتی افراد مذهبی نیز کشیده شده است.
به گفته زونس، این وضعیت شباهتهایی با اروپای شرقی در دهه ۱۹۷۰ دارد، زمانی که مردم دریافتند رژیمهای کمونیستی نهتنها نماینده واقعی سوسیالیسم نبودند، بلکه تنها از این ایدئولوژی بهعنوان ابزاری برای حفظ قدرت خود استفاده میکردند. او معتقد است که بسیاری از ایرانیان نیز به همین نتیجه رسیدهاند که جمهوری اسلامی...
دلار، دامی برای مردم، کامی برای دولت
«ثبت رکورد تازه» خبری پر تکرار و آشنا در هفتههای اخیر درباره اقتصاد ایران است. همه قیمتها در حال ثبت رکوردهای تازه هستند و سرآمد تمام آنها قیمت دلار و ارز است. آنچه در این بین پرسش برانگیز است، دلایل افت شدید ارزش پول ملی و پیامدها و منافع آن خواهد بود. با پاسخ به این پرسش که کدام رویداد موجب سقوطی با این شدت در اقتصاد ایران شده و آیا این یک سقوط واقعی است یا برای کسب منافع بهصورت ساختگی ایجاد شده؟ میتوان به این جمعبندی رسید که در انتظار چه وضعیتی در آیندهی نزدیک باشیم. از سوی دیگر تب تبدیل سرمایهها و اندوختهها به دلار در میان عامهی مردم با هدف حفظ ارزش داراییها، نیازمند پاسخ دقیق به این پرسش خواهد بود.
نخستین گام در بررسی درستی اقتصادی قیمت دلار، نگاهی به نوسانهای بینالمللی این ارز است. قیمت دلار که همزمان با...
شرکت تیاندی و فرار از تحریمهای بینالمللی
شرکت تیاندی یک تولیدکننده چینی در حوزه فناوریهای نظارت تصویری است که از سال ۱۳۸۵ کار خود را در ایران آغاز کرده است. بسیاری از محصولات تیاندی شامل تراشههای تولیدی شرکت معروف اینتل هستند، که به دلیل تحریمهای آمریکا، فروش آنها در ایران ممنوع است.
کشف تراشههای اینتل در محصولات تیاندی، در میان تحریمهای سختگیرانه ایالات متحده که جریان فناوری آمریکایی به ایران را مسدود میکند، در حقیقت نشاندهنده اقدامهایی برای فرار از تحریم و قوانین بینالمللی است. این موضوع وجود شبکههای پیچیده شامل شرکتهای تابعه و زیرمجموعههای ریز و درشت آنها را نشان میدهد که همگی برای پوشاندن مقاصد و اهداف و کاربردهای واقعی این محصولات فناوری طراحی شدهاند.
تمایل این شرکت برای همکاری با نهادهایی که تحت تحریمهای بینالمللی قرار دارند، شبکه پیچیدهای را آشکار میکند که در لایههای مختلف و جاه طلبیهای سیاسی گستردهای قرار دارند. این قلمرویی است که در آن تیاندی...
۱۲۲ میلیارد دلار درآمد نفت کجاست؟
از ژانویه ۲۰۲۱ و روی کار آمدن جو بایدن، جمهوری اسلامی دست کم ۱۲۲ میلیارد دلار از صادرات نفت درآمد داشته است. این در حالی است که جمهوری اسلامی همچنان تحت تحریمهای آمریکا قرار دارد.
حسین شمخانی، فرزند علی شمخانی، که خود را «هکتور» مینامد، یکی از معاملهگران اصلی رژیم است که نفت ایران را به فروش میرساند.
او امپراتوری خود را از امارات متحده عربی اداره میکند، مرکزی که به دلیل پولشویی، تأمین مالی تروریسم و نقض تحریمها شناخته شده است.
در چهار سال گذشته، نرخ دلار از ۲۴۰۰۰ تومان به ۷۴۰۰۰ تومان رسیده است.
بهای مسکن در همین دوره ۱۲.۸ برابر افزایش یافته است.
میانگین تورم سالانه نیز از ۳۱ درصد به بیش از ۵۰ درصد رسیده است.
بر اساس گزارشهای سازمان شفافیت بینالملل، فساد در ایران افزایش یافته و ایران اکنون در رتبه ۱۴۹ از ۱۸۰ کشور قرار دارد.
در همین حال، نعیم قاسم، دبیرکل حزبالله لبنان، اعلام کرده...
نفوذ، آسانترن راه مقابله با جنبش (بخش دوم)
مأموران محرک در خیابان و رسانهها بهانهتراشی میکنند
✍️بهزاد احمدینیا
در بخش نخست شرح داده شد که «نفوذ» کمهزینهترین و مطلوبترین روش دستگاههای سرکوب برای مقابله با حرکتهای اجتماعی است. انواع مختلف نفوذ در سطحهای مختلف یک حرکت اجتماعی نیز معرفی شدند. همچنین برای شما نوشتیم که در پایینترین سطح سرکوب یعنی برخورد با اعتراضات خیابانی، از دو روش نفوذ استفاده میشود. یکی از این دو روش یعنی استفاده از مخبرها بررسی شد و اکنون وارد بخش دوم یعنی مأموران میشویم.
مأموران محرک
واقعیت این است که هر جنبش اجتماعیای با حرکتها و اقدامات مسالمتآمیز آغاز شده و توسعه مییابد اما برای تبدیل شدن به انقلاب (در معنای جامعهشناختی، انقلاب جنبشی پیروز است که ساختارهای سیاسی و اجتماعی را دستخوش تغییرات بنیادی میکند) ناگزیر به تقابل با خشونت سرکوب و ارائهی نیروی اجتماعی و فیزیکی قدرتمندتر از نیروی سرکوب است. در بسیاری از موارد بهترین راه برای...
نفوذ، آسانترن راه مقابله با جنبش (بخش نخست)
✍️بهزاد احمدینیا
ساختن و راهاندازی هر سازهای، چه یک ساختمان باشد و چه یک جنبش اجتماعی، کاری دشوار و زمانبر است. و ویران کردن آن معمولا نیازمند نیرویی بههماناندازه یا حتی بیشتر خواهد بود. در این میان دانش تخریب در تمامی حوزههای مختلف مسئولیت یافتن راههایی برای ویران کردن با کمترین تلاش، هزینه و مشکلات جانبی را برعهده دارد. در حوزهی پدیدههای اجتماعی و بهویژه جنبشها نیز این معادله کاملا صادق است.
در نوشتارهای پیشین، براساس پژوهشهای میدانی و علمی نشان دادیم که سازماندهی و رهبری دو رکن در جنبشهای اجتماعی هستند که بدون آنها امکان موفقیت وجود ندارد. یادآوری این نکته در اینجا ضروری است که این دو رکن با استفاده از ابزرهای مختلف مسئولیت ایجاد همبستگی و یکپارچگی در جنبشها را بر عهده دارند.
بهبیان دیگر، یکپارچگی و همبستگی در بدنهی جنبش، اصلیترین ستون یک حرکت اجتماعی محسوب میشود. یک حرکت اجتماعی هر اندازه...