اقتصاد ترکیه از عثمانی تا اردوغان بهزاد احمدی‌نیا در دهه‌ی ۱۹۸۰ میلادی برنامه‌های اقتصادی-سیاسی ترکیه متمرکز بر دو اقدام بود: نخست برداخت دیون و کنترل وام‌ها و دوم کنترل تورم و افزودن بر ارزش پول ملی. برای رسیدن به این دو هدف، ترکیه باید توسعه‌ی اقتصادی را متوازن می‌کرد و سهم صنایع، خدمات و کشاورزی از نیروی کار و درآمد را متوازن می‌ساخت. در پایان این دهه و پس از آنکه ترکیه درخواست عضویت در جامعه‌ی‌اروپا را داده بود، همچنان بدهی‌های خارجی و تراز منفی تجارت با اروپا برای اقتصاد ترکیه مشکل‌ساز بود و درآمد سرانه ۱۷۰۰ دلار در این کشور در مقایسه با ۱۶ هزار دلاری که آلمان و فرانسه داشتند این هدف را غیر ممکن می‌نمود تا اینکه در ۱۹۹۳ کشورهای اروپا نامزدی ترکیه برای عضویت در این اتحادیه را پذیرفتند و ترکیه با دریافت این نامزدی امتیازهای بزرگ اقتصادی را نصیب خود کرد. همزمان با پذیرش ترکیه به‌عنوان نامزد، اتحادیه...

اقتصاد ترکیه از عثمانی تا اردوغان بهزاد احمدی‌نیا کسانی که برای مدتی در ترکیه زندگی کرده‌اند طی هفته‌های نخست اقامت متوجه این واقعیت می‌شوند که در این کشور منابع بسیاری برای مواد غذایی وجود دارد. در گوشه‌کنار شهر‌های بزرگ ساحلی مردم می‌توانند با قلاب ماهیگیری کنند، در فاصله کمی خارج از هر شهری جنگل وجود دارد که مملو از درختان میوه خودروست. در کنار آن انواع گیاهان و سبزیجات وحشی نیز تقریبا در تمام این سرزمین در دسترس عموم است به‌شکلی که حتی اگر شخص درآمدی برای خرید غذا نداشته باشد باز هم احتمال گرسنگی بسیار کم است. سرزمینی حاصلخیز که طی نیم‌قرن گذشته توانسته از دل خاکسترهای یک امپراطوری فروپاشیده به جایگاه قابل قبولی در اقتصاد منطقه و جهان رسیده است. پرسش اینجاست که آیا حاصلخیزی این سرزمین موجب چنین رشدی شده یا عامل و اقدامات دیگری این رشد را رقم زده است؟ ترکیه به شکلی که امروز شناخته می‌شود تنها پس...

امید به اقتصاد، امید به زندگی‌ست بهزاد احمدی‌نیا این جمله‌ی معروف که «پول خوشبختی نمی‌آورد» را همه شنیده‌ایم و شاید سه دهه پیش با داده‌های آن روز می‌شد به این اصل باور داشت که پول و اقتصاد نمی‌تواند تضمین کننده‌ی بسیاری از مسائل در زندگی باشد. امروز هم هنوز بخش‌هایی از زندگی ما هستند که با پول قابل تصحیح یا بهتر شدن نیستند اما ثابت شده که تقریبا اغلب عرصه‌های زندگی با یک اقتصاد درست قابل اصلاح است. در مباحث اقتصاد کلان نیز تقریبا می‌توان به‌همین نتیجه درباره‌ی مکاتب مختلف اقتصادی رسید. برای اینکه نقش یک اقتصاد آزاد و شکوفا در امید به زندگی را دریابیم، ابتدا نیاز است که خود این مفهوم را بشناسیم. امید به زندگی یک مفهوم جامعه‌شناختی‌ست که با عوامل مختلفی گره خورده است. ساده‌ترین تعریف از این عبارت این است که در یک جامعه‌ی به‌خصوص، افراد جامعه چه چشم‌اندازی برای طول عمر دارند و میانگین عمر در افراد معمولی...

بودجه ۱۴۰۳: تورم و توهم بهزاد احمدی نیا لایحه بودجه سال آینده به مجلس رفته و دچار چالش‌های همیشگی در تصویب شده است اما نگاهی گذرا و حتی غیرتخصصی به این بودجه نشان می‌دهد برای سالی که در پیش روی ایران است باید نگرانی‌های جدی اعم از تورم و کسری بودجه داشت. به‌طور کلی بودجه در هر سیستمی حتی یک خرید روزانه‌ی معمولی شامل دو بخش اصلی‌ست: درآمدها و هزینه‌ها. بخش نخست خود به منابع درآمدی تقسیم می‌شود که نشان می‌دهد برای انجام امور پول موردنیاز باید از کجا تأمین شود، این تعریف بسیار ابتدایی و ساده‌انگارانه از این رو اینجا آورده شد که در پایان نوشتار به آن نیاز خواهیم داشت. منابع درآمدی مالیات معمولا رسم بر این است که بزرگترین منبع درآمدی دولت در جمهوری اسلامی نفت و فروش خارجی آن است اما در بودجه‌ی سال آینده این جایگاه به مالیات داده شده که تقریبا دو برابر درآمد نفتی درنظر گرفته شده است....

شکست توسعه‌ی حکمرانی در ایران کتاب: تقلا برای توسعه در ایران حکمرانی از آن مقوله‌هایی‌ست که سنجش آن نیازمند بررسی داده‌ها و عوامل پیچیده و گاه چالش‌برانگیز فلسفی-سیاسی-اقتصادی است. از همین‌رو بانک جهانی ملاک و معیارهایی را برای این سنجش تعیین کرده تا یک استاندارد جهانی برای ارزش‌گذاری در این زمینه وجود داشته باشد. این شش معیار عبارتند از: اثربخشی حکومت، ثبات سیاسی، کیفیت قوانین، کنترل فساد، حاکمیت قانون و مشروعیت. بررسی هر کدام از این متغیرها نیازمند داده‌هایی‌ست که گاهی به آسانی قابل ربط به نام متغیر نیستند اما با داشتن این داده می‌توان به میزان قابل قبولی از اعتماد به نتیجه‌ی بررسی رسید. گرچه درباره‌ی ایران این داده‌ها به‌صورت به‌روز در دسترس نیستند و اصولا کار پایش آنها در بسیاری موارد یا انجام نمی‌شود یا بنابر عامل‌های نادرست صورت می‌گیرد اما با استفاده از نمودها و نتایج آشکار آنها می‌توان جمع‌بندی‌ درستی از میزان توسعه حکمرانی در ایران به‌دست آورد. برای بررسی وضعیت...

نفت و گاز و فرصت‌های پس از انقلاب بهزاد احمدی‌نیا تابستان داغ سال ۱۳۵۳ مصادف با ۱۹۷۴ میلادی ایران به یک رکورد در سطح جهانی دست یافت و آن تولید ۶/۰۶ میلیون بشکه نقت در روز بود. این عدد با پایان سال ۵۳ برای همیشه (تا امروز) پایان یافت اما اثرگذاری و بیم‌وامیدی که در صنعت نفت و گاز ایران باقی‌گذاشت هنوز هم بر تمامی سیاست‌ها و دستاوردها سایه افکنده است. بررسی فرصت‌ها و دستاوردها در هر زمینه‌ای نیازمند داشتن سابقه‌ و دانستن شرایط حاکم به دوران و بسیاری جزئیات و نکات فنی و دقیق است اما شاید بتوان درباره‌ی صنعت نفت و گاز ایران، این کار را با کمترین پیچیدگی و به‌زبان ساده انجام داد. برای این منظور، به‌سراغ کلیدی‌ترین عوامل و نتایج می‌رویم تا با کمترین پیچیدگی آماری بتوانیم به مقصود برسیم. ابتدا به آنچه انقلاب اسلامی از حکومت شاهنشاهی تحویل گرفت می‌پردازیم تا بدانیم فرصت‌هایی که پس از آن وجود داشت،...

شکست توسعه کشاورزی در جمهوری اسلامی منبع: کتاب تقلا برای توسعه در ایران بحران‌ها در ایران بخشی جدانشدنی از مسائل روز هستند اما شاید میان این بحران‌ها، چالش آب از همه مهمتر و جدی‌تر باشد. بخش بزرگی از سرزمین ایران به‌صورت تاریخی بیابانی و با بارش کم بوده و امروز با جمعیت فعلی، بحران ناترازی عرضه و تقاضا در بخش آب نمودی جدی پیدا کرده است. در این بین بخش کشاورزی در رقابت با مصرف خانگی و صنعتی، به‌طور مستقیم با این بحران دست به گریبان است. در شرایطی که تقاضا برای آب روزافزون است، خشک شدن دریاچه‌ها و ناپدید شدن رودخانه‌ها یا به انتها رسیدن منابع دیگر آب همگی نشان از بحرانی جدی در کشور هستند؛ بحرانی که می‌تواند منجر به تنش‌های محلی و حتی منطقه‌ای شود. به‌طور حتم در این وضعیت، اولویت با ارائه‌ی آب آشامیدنی به بخش خانگی‌ست اما این تنها چالش بخش کشاورزی نیست. آب برای صنعت نیز نقشی...