راستی آزمای ادعای امکان جایگزین کردن بنزین با سیانجی و صادرات بنزین
محسن جوهری، رئیس هیات مدیره انجمن سیانجی، گفت: «توان اینکه مصرف سی ان جی را از ۲۰ میلیون متر مکعب به ۵۰ میلیون متر مکعب برسانیم وجود دارد یعنی معادل۳۰میلیون لیتر بنزین که امکان صادرات بنزین را فراهم می کند.»
راستی آزمایی این گفتهها با درنظر گرفتن دو شرایط، یکی وضعیت تولید و مصرف و ظرفیت سیانجی در کشور و دیگری میزان تولید و کمبود بنزین در ایران بررسی کرد.
در شرایطی که حداقل کمبود بنزین در سال ۱۴۰۲ در مقایسه میزان تولید و مصرف روزانه به بیش از ۱۰ میلیون لیتر رسیده، توزیع بنزین سوپر تا ۹۰ درصد به دلیل کمبود میعانات گازی کاهش یافته است، امکان صادرات بنزین با کیفیتی که قابل پذیرش باشد بسیار دور از انتظار است.
از سوی دیگر، ادعای امکان جایگزینی ۳۰ میلیون لیتر مصرف بنزین با CNG باتوجه به تجربهی دو دهه استفاده از این سوخت در خودروهای سبک نیز بسیار دور از دسترس بهنظر میرسد. در خرداد ماه امسال آقای جوهری در اظهارنظری پرده از آماری برداشت که نشان میداد نهتنها نیمی از جایگاههای فعلی سیانجی به دلیل ناتوانی وزارت نفت از تأمین سوخت غیرفعال هستند بلکه سهم این سوخت در سبد مصرف کشور از ۲۱ درصد به ۱۴ درصد کاهش یافته است.
اردشیر دادرس، سلف آقای جوهری در سال ۹۷ وعده داده بود که ارائهی CNG از ۲۰ میلیون مترمکعب به ۵۰ میلیون افزایش خواهد یافت اما این وعده بدون سرمایهگذاری و تکنولوژی و برنامهریزی هرگز اتفاق نیفتاد.
همزمان یک معضل بزرگ دیگر پیش روی استفاده از سیان جی در سوخت خودروها، تأمین مخازن موردنیاز است. در شرایطی از دوگانهسوز کردن خودروها سخن گفته میشود که خودروهای دوگانهی پیشین به دلیل انقضای مخزن سوخت و ناتوانی از تأمین هزینهی مخازن جدید، دست از استفاده از سیانجی کشیدهاند.
در مجموع باتوجه به محدودیتهای شدید واردات خودرو و قرق بازار داخلی توسط ایرانخودرو و دیگر تولید کنندگان شبهدولتی، ممنوعیت واردات خودروهای دوگانهسوز خارجی و اینکه حتی اگر این موانع برطرف شوند امکان تأمین گاز فشرده مورد نیاز برای این هدف وجود ندارد و حتی در صورت تأمین نیز کمبود بنزین موردنیاز که هر سال افزایش مییابد به آسانی این جایگزینی را پوشش میدهد و همچنان بنزین با کیفیتی برای صادرات باقینمیماند. نتیجه اینکه ادعای رئیس هیأت مدیره انجمن CNG کشور مبنی بر امکان صادرات بنزین در صورت توجه به سیانجی نادرست است.